4 - مال حلال مخلوط به حرام
مسأله 1822 :
اگر مال حلال با مال حرام بطورى مخلوط شود که انسان نتواند آنهارا از يکديگر تشخيص دهد وصاحب مال حرام و مقدار آن , هيچ کدام معلوم نباشد,بايد خمس تمام مال را بدهد وبـعـد از دادن خـمـس , بقيه مال حلال مى شود اگر ازجهت ديگر متعلق خمس نشده باشد والا واجب است خمس ديگرى هم از بقيه مال بدهد واحتياط لازم آن است که اين خمس را به مصرف ساير خمسها برساندلکن به قصد ما فى الذمه از خمس يا صدقه .
مسأله 1823 :
اگر مال حلال با حرام مخلوط شود وانسان مقدار حرام را بداندولى صاحب آن را نـشـناسد بايد آن مقدار را به نيت صاحبش صدقه بدهد و احتياطواجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگيرد.
مسأله 1824 :
اگر مال حلال باحرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداندولى صاحبش را بـشناسد, بايد يکديگر راراضى نمايند وچنانچه صاحب مال راضى نشود, در صورتى که انسان بداند چـيـز معينى مال او است و شک کند که بيشتر از آن هم مال او هست يا نه , بايد چيزى را که يقين دارد مال او است به او بدهد واحتياطمستحب آن است مقدار بيشترى را که احتمال مى دهد مال او است به او بدهد.
مسأله 1825 :
اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بيشتر از خـمس بوده , بنابر احتياط واجب بايد مقدارى که مى داند ازخمس بيشتر بوده , از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
مسأله 1826 :
اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد از آن صاحبش معلوم شود چيزى بر او نيست .
همچنين اگر مالى را که صاحبش را نمى شناسد به نيت او صدقه بدهد وبعد از آن صاحبش پيدا شود, چيزى بر او نيست .
مسأله 1827 :
اگـر مال حلالى با حرام مخلوط شود ومقدار حرام معلوم باشدوانسان بداند که صاحب آن از چند نفر معين بيرون نيست ولى نتواند بفهمد کيست اگر ممکن است همه را راضى کند و اگر ممکن نشد آن مال را بطور مساوى بين آن چند نفر قسمت کند کافى است مگر آن که آن مال به تقصير او تحت يدش قرار گرفته باشد.