کسانى که از تصرف در مال خود ممنوعند (آیت الله سید علی سیستانی)

کسانى که از تصرف در مال خود ممنوعند

مسأله 2260 :

بـچه اى که بالغ نشده شرعا نمى تواند در ذمه يا در مال خود تصرف کند , هر چند در کمال تمييز و رشـد بـاشد , و اذن ولى در اين باب فايده اى ندارد , ولى در مواردى تصرف بچه صحيح است , از آن جمله خريد و فروش چيزهاى کم قيمت , چنان که در مسأله ( 2090 ) گذشت و هم چنين وصيت او براى ارحام و نـزديـکانش چنانکه در مسأله ( 2706 ) خواهد آمد و نشانه بلوغ در دختر تمام شدن نه سال قمرى است و در پسر يکى از سه چيز است : اول روييدن موى درشت در زير شکم بالاى عورت .

دوم بيرون آمدن منى .

سوم تمام شدن پانزده سال قمرى بنابر مشهور.

مسأله 2261 :

بـعـيـد نيست که روييدن موى درشت در صورت و پشت لب علامت بلوغ باشد ولى روييدن مو در سـينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها نشانه بالغ شدن نيست , مگر انسان به واسطه اينها به بالغ شدن يقين کند.

مسأله 2262 :

ديـوانـه نـمـى تـوانـد در مـال خود تصرف کند و هم چنين مفلس يعنى کسى که از جهت مطالبه طلبکاران از طرف حاکم شرع از تصرف در مال خود ممنوع است .

بدون اجازه طلبکاران نمى تواند در آن تصرف کند و هم چنين سفيه يعنى کسى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند , بدون اجازه ولى , نمى تواند در مال خود تصرف نمايد.

مسأله 2263 :

کـسـى کـه گـاهى عاقل و گاهى ديوانه است , تصرفى که در موقع ديوانگى در مال خود مى کند صحيح نيست .

مسأله 2264 :

انـسـان مـى تـواند در مرضى که به آن مرض از دنيا مى رود هر قدر از مال خود را به مصرف خود و عيال و مهمان و کارهاى که اسراف شمرده نمى شود برساند , و نيز اگر مال خود را به قيمتش بفروشد , يا اجـاره دهـد اشـکال ندارد ولى اگر مثلا مال خود را به کسى ببخشد , يا ارزانتر از قيمت معمول بفروشد , چنانچه مقدارى را که بخشيده يا ارزانتر فروخته به اندازه ثلث مال او يا کمتر باشد تصرف او صحيح است , و اگر بيشتر از ثلث باشد , در صورتى که ورثه اجازه بدهند صحيح است , و اگر اجازه ندهند تصرف او در بيشتر از ثلث باطل مى باشد.