احکام بيمه
بيمه (سيگورتا) عبارت از اين است که شخص هر سال مبلغي به کسي يا به شرکتي بدون عوض داده و در ضمن شرط کند که اگر آسيبي مثلاً به تجارتخانه يا ماشين يا منزل يا خودش برسد آن شرکت يا شخص، آن خسارت را جبران يا آسيب را برطرف يا مرض را معالجه کند و اين معامله داخل در هبه معوّضه است و چنانچه آسيبي وارد شود حسب شرط بر مشروط عليه واجب است که از عهده بر آيد و براي گيرنده اشکالي ندارد.
قراردادهاي بيمه‌اي
بيمه يک نوع قراردادي است بين بيمه‌گر (دولت يا شرکت) وبين بيمه کننده (شخص يا اشخاص) که بيمه کننده با پرداخت مبلغي بطور ماهيانه يا ساليانه بنام اقساط بيمه به بيمه‌گر طبق قرارداد خسارت هر نوع ضرر وزياني که بر بيمه کننده وارد شود و در قرارداد ذکر شده باشد، از بيمه‌گر دريافت مي‌کند.
مسأله 2901 :
بيمه انواع واقسام متعددي دارد: بيمه حيات وسلامتي بدن‌ـ بيمه اموال، چه اموالي که از خارج خريداري شده باشد و يا موجود در انبارهاي کالا، شخصي و يا عمومي و يا اثاث البيت‌ـ بيمه خطر آتش سوزي وغرق در آب و نقص حاصل در کالا و حصول عيب و خرابي در آن‌ـ بيمه ماشين و شخص ثالث يا تمام بدنه‌ـ بيمه کشتي‌هاي تجارتي و آنچه از اين قبيل است و بيمه اقسام ديگري نيز دارد و چون حکم آنها يکي است لزومي ندارد که تمام آنها ذکر شود.
مسأله 2902 :
قرارداد بيمه چند رکن و پايه دارد:
1ـ ايجاب از بيمه کننده يعني انشاء عقد بيمه بر طبق بيمه‌نامه به وسيله بيمه کننده.
2ـ قبول بيمه‌گر يعني آنچه بيمه‌گر انشاء کند، او قبول کند.
3ـ معلوم کردن آنچه بيمه مي‌شود: حيات وسلامتي بدن‌ـ اموال‌ـ ماشين و يا چيزهاي ديگر.
4ـ تعيين بيمه ماهيانه و يا ساليانه…
مسأله 2903 :
لازم است در قرارداد بيمه تعيين آنچه که بيمه مي‌شود وتعيين خطرهاي احتمالي که آن چيز به خاطر آن خطرات بيمه مي‌شود وهمينطور لازم است اقساط بيمه وابتداء وانتهاء ومدّت بيمه تعيين گردد.
مسأله 2904 :
مي‌توان قرارداد بيمه را با تمام اقسام آن از باب عقد هبه معوضّه تصحيح کرده به اين معني که بيمه کننده مبلغي را بطور ماهيانه يا ساليانه يا يکجا به بيمه‌گر هبه مي‌کند و در ضمن عقد هبه به بيمه‌گر شرط مي‌کند که در صورت پيش‌آمد ورخ‌داد هر نوع خسارتي که در بيمه نامه ذکر شده، بايد بيمه‌گر آن را جبران کند وبر بيمه‌گر نيز واجب است به اين شرط وفا کند وخسارت بيمه کننده را جبران کند، بنابراين عقد بيمه به تمام اقسام آن يکنوع هبه معوّضه است، جائز وصحيح است.
مسأله 2905 :
چنانچه بيمه‌گر در صورت پيش‌آمد خسارتي بر بيمه کننده از جبران آن خودداري کند و به شرط هبه عمل ننمايد وخسارت نپردازد، بيمه کننده خيار تخلّف شرط دارد و مي‌تواند قرارداد بيمه را فسخ کند و آنچه از اقساط بيمه پرداخت کرده است، مسترد داشته وپس بگيرد.
مسأله 2906 :
در صورتي که بيمه کننده به پرداخت اقساط بيمه کمّاً وکيفاً اقدام نکند، واجب نيست بر بيمه‌گر که خسارت وارده را جبران کند و بيمه کننده حق ندارد آنچه از اقساط بيمه پرداخت کرده است، مسترد بدارد و پس بگيرد.
مسأله 2907 :
براي صحّت قرارداد بيمه مدّت معيّني اعتبار نشده است که بايد يک ساله باشد يا دو ساله و يا بيشتر بلکه تابع است به آنچه طرفين بيمه‌گر وبيمه کننده اتّفاق کرده باشند.
مسأله 2908 :
اگر عدّه‌اي وچند نفري جمع شوند واتفاق کنند بر تاسيس شرکتي که سرمايه شرکت را بطور مشترک از مال خودشان بگذراند و هريک از شرکاء و يا يکي از آنها در ضمن عقد شرکت بر ديگران شرط کند که چنانچه پيش‌آمد ضرر وحادثه‌اي بر جان و يا مال و يا ماشين و يا چيز ديگر او وارد شود، با تعيين نوع حادثه شرکت بايد خسارت آن حادثه را از سود عايد خود جبران کند، در صورت وقوع حادثه واجب است شرکت به اين شرط عمل کند وخسارت او را جبران کند.