احکام اجاره
مساله 2173 :
اجاره دهنده و کسى که چيزى را اجاره مىکند بايد مکلف و عاقل باشندو به اختيار خودشان اجاره را انجام دهند، و نيز بايد در مال خود حق تصرف داشته باشند، پس سفيهى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مىکند، چنانچه حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگيرى کرده باشد، اگر چيزى را اجاره کند يا اجاره دهد صحيح نيست.
مساله 2174 :
انسان مىتواند از طرف ديگرى وکيل شود و مال او را اجاره دهد.
مساله 2175 :
اگر ولى يا قيم بچه مال او را اجاره دهد، يا خود او را اجير ديگرى نمايد اشکال ندارد، و اگر مدتى از زمان بالغ شدن او را جزو مدت اجاره قرار دهد،بعد از آنکه بچه بالغ شد مىتواند بقيه اجاره را به هم بزند، ولى هرگاه طورى بوده که اگر مقدارى از زمان بالغ بودن بچه را جزو مدت اجره نمىکرد بر خلاف مصلحت بچه بود، نمىتواند اجاره را به هم بزند.
مساله 2176 :
بچه صغيرى را که ولى ندارد بدون اجازه مجتهد نمىشود اجير کرد، و کسى که به مجتهد دسترسى ندارد مىتواند از يک نفر مؤمن که عادل باشد اجازه بگيرد واو را اجير نمايد، به شرط آنکه اجير گرفتن بچه نابالغ به مصلحت او بلکه بنابر احتياط واجب ترک آن داراى مفسده براى بچه نابالغ باشد.
مساله 2177 :
اجاره دهنده و مستاجر لازم نيست صيغه عربى بخوانند، بلکه اگر مالک بهکسى بگويد ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگويد قبول کردم، اجاره صحيح است، و نيز اگر حرفى نزنند و مالک به قصد اين که ملک را اجاره دهد آن را به مستاجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگيرد اجاره صحيح مىباشد.
مساله 2178 :
اگر انسان بدون صيغه خواندن بخواهد براى انجام عملى اجير شود، همين که با رضايت طرف معامله مشغول آن عمل شد، اجاره صحيح است.
مساله 2179 :
کسى که نمىتواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده يا اجاره کرده، صحيح است.
مساله 2180 :
اگر خانه يا دکان يا اتاقى را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها استفاده نمايد، مستاجر نمىتواند آن را به ديگرى اجاره دهد، و اگر شرط نکند، مىتواند آن را به ديگرى اجاره دهد ولى اگر بخواهد به زيادتر از مقدارى که اجاره کرده آن را اجاره دهد، بايد در آن کارى مانند تعمير و سفيد کارى انجام داده باشد يا به غير جنسى که اجاره کرده آن را اجاره دهد، مثلا اگر با پول اجاره کرده، به گندم يا چيز ديگر اجاره دهد.
مساله 2181 :
اگر اجير با انسان شرط کند که فقط براى خود انسان کار کند، نمىشود او را به ديگرى اجاره داد. و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چيزى که اجرت او قرار داده اجاره دهد بايد زيادتر نگيرد، و اگر به چيز ديگرى اجاره دهد مىتواند زيادتر بگيرد.
مساله 2182 :
اگر غير خانه و دکان و اتاق و اجير چيز ديگر مثلا زمين را اجاره کند و مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نمايد، اگر چه بيشتر ازمقدارى که اجاره کرده آن را اجاره دهد، اشکال ندارد.
مساله 2183 :
اگر خانه يا دکانى را مثلا يک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نمايد، مىتواند نصف ديگر آن را به صد تومان اجاره دهد، ولى اگر بخواهد نصف آن را به زيادتر از مقدارى که اجاره کرده مثلا به صد و بيست تومان اجاره دهد، بايد در آن کارى مانند تعمير انجام داده باشد يا به غير جنسى که اجاره کرده اجاره دهد.