زکات فطره (آیت الله محمد فاضل لنکرانی (ره))

زکات فطره

مسأله 2060 :

کسى که موقع غروب شب عيد فطر (گرچه به چند لحظه باشد) بالغ و عاقل و هوشيار است و فقير و بنده کس ديگر نيست، بايد براى خودش و کسانى که نان خور او هستند، هر نفرى يک صاع که تقريباً سه کيلو است گندم يا جو يا خرما يا کشمش يا برنج يا ذرّت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يکى از اينها را هم بدهد کافى است.

مسأله 2061 :

کسى که مخارج سال خود و عيالاتش را ندارد و کسب و کارى هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عيالاتش را بگذارند فقير است و دادن زکات فطره بر او واجب نيست.

مسأله 2062 :

انسان بايد فطره کسانى را که در غروب شب عيد فطر نان خور او حساب مى شوند بدهد، کوچک باشند يا بزرگ، مسلمان باشند يا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد يا نه، در شهر خود او باشند يا در شهر ديگر.

[328]

مسأله 2063 :

اگر کسى را که نان خور او است و در شهر ديگر است وکيل کند که از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه اطمينان داشته باشد که فطره را مى دهد، لازم نيست خودش فطره او را بدهد.

مسأله 2064 :

فطره مهمانى که پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحب خانه وارد شده اگر نانخور او حساب شود بر او واجب است، لکن به مجرد صرف يک افطارى فطره ميهمان بر صاحبخانه واجب نيست.

مسأله 2065 :

فطره مهمانى که پيش از غروب شب عيد فطر بدون رضايت صاحب خانه وارد مى شود و مدّتى نزد او مى ماند در صورتى که نانخور او حساب شود بنابر احتياط، واجب است، و همچنين است فطره کسى که انسان را مجبور کرده اند که خرجى او را بدهد.

مسأله 2066 :

فطره مهمانى که بعد از غروب شب عيد فطر وارد مى شود بر صاحب خانه واجب نيست، اگر چه پيش از غروب او را دعوت کرده باشند و در خانه او هم افطار کند.

مسأله 2067 :

اگر کسى موقع غروب شب عيد فطر ديوانه يا بيهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نيست.

مسأله 2068 :

اگر پيش از غروب بچه بالغ شود، يا ديوانه عاقل گردد، يا فقير غنى شود، در صورتى که شرايط واجب شدن فطره را دارا باشد، بايد زکات فطره را بدهد.

مسأله 2069 :

کسى که موقع غروب شب عيد فطر، زکات فطره بر او واجب نيست، اگر تا پيش از ظهر روز عيد شرطهاى واجب شدن فطره در او پيدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.

مسأله 2070 :

کافرى که بعد از غروب شب عيد فطر مسلمان شده فطره بر او واجب نيست. ولى مسلمانى که شيعه نبوده، اگر بعد از ديدن ماه شيعه شود، بايد زکات فطره را بدهد.

مسأله 2071 :

کسى که باندازه يک صاع که تقريباً سه کيلو است گندم و مانند آن دارد مستحب است زکات فطره را بدهد، و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را هم بدهد مى تواند بقصد فطره، آن يک صاع را به يکى از عيالاتش بدهد و او هم بهمين قصد به ديگرى بدهد، و همچنين تا به نفر آخر برسد، و بهتر است نفر

[329]

آخر چيزى را که مى گيرد به کسى بدهد که از خودشان نباشد. و اگر يکى از آنها صغير باشد، ولىّ او بجاى او مى گيرد و احتياط واجب آن است که چيزى را که براى صغير گرفته به کسى ندهد.

مسأله 2072 :

اگر بعد از غروب شب عيد فطر بچه دار شود، يا کسى نان خور او حساب شود، واجب نيست فطره او را بدهد. اگر چه مستحب است فطره کسانى را که بعد از غروب تا پيش از ظهر روز عيد نانخور او حساب مى شوند بدهد.

مسأله 2073 :

اگر انسان نانخور کسى باشد و پيش از غروب نانخور کس ديگر شود، فطره او بر کسى که نانخور او شده واجب است مثلا اگر دختر پيش از غروب به خانه شوهر رود، شوهرش بايد فطره او را بدهد.

مسأله 2074 :

کسى که ديگرى بايد فطره او را بدهد واجب نيست فطره خود را بدهد.

مسأله 2075 :

اگر فطره انسان بر کسى واجب باشد و او فطره را ندهد، بر خود انسان واجب نمى شود.

مسأله 2076 :

اگر کسى که فطره او بر ديگرى واجب است خودش فطره را بدهد، از کسى که فطره بر او واجب شده ساقط نمى شود مگر اينکه با اذن و اجازه طرف باشد.

مسأله 2077 :

زنى که شوهرش مخارج او را نمى دهد، چنانچه نانخور کس ديگر باشد، فطره اش بر آن کس واجب است. و اگر نانخور کس ديگر نيست، در صورتى که فقير نباشد بايد فطره خود را بدهد.

مسأله 2078 :

کسى که سيّد نيست نمى تواند به سيّد فطره بدهد حتّى اگر سيّدى نانخور او باشد نمى تواند فطره او را به سيّد ديگر بدهد.

مسأله 2079 :

فطره طفلى که از مادر يا دايه شير مى خورد، بر کسى است که مخارج مادر يا دايه را مى دهد ولى اگر مادر يا دايه مخارج خود را از مال طفل بر مى دارد فطره طفل بر کسى واجب نيست.

مسأله 2080 :

اگر انسان کسى را اجير نمايد و شرط کند که مخارج او را بدهد «مانند خدمتکار» در صورتى که بشرط خود عمل کند و نانخور او حساب شود بايد فطره او را هم بدهد ولى چنانچه شرط کند که مقدارى از مخارج او را بدهد و مثلا پولى هم براى ديگر مخارجش بدهد، دادن فطره او واجب نيست مانند کارگران در

[330]

کارخانه ها و مهمانخانه ها که معمولا کارکنان، غذاى خود را همانجا مى خورند فطره آنها بر خودشان است نه بر صاحبکار.

مسأله 2081 :

اگر کسى بعد از غروب شب عيد فطر بميرد، بايد فطره او و عيالاتش را از مال او بدهند، ولى اگر پيش از غروب بميرد، واجب نيست فطره او وعيالاتش را از مال او بدهند.