نــيّـت
مسأله 1316 :
روزه از عبادات است و لازم است با نيّت به جا آورده شود، در موقع نيّت لازم نيست به زبان بگويد، يا از قلب خود بگذراند همين اندازه که در نظرش اين باشد که براى اطاعت فرمان خدا از اذان صبح تا مغرب کارهايى که روزه را باطل مى کند ترک نمايد کافى است.
مسأله 1317 :
بايد احتياطاً کمى قبل از اذان صبح و کمى هم بعد از مغرب، از انجام اين کارها خوددارى کند تا يقين حاصل کند که تمام اين مدّت را روزه داشته است.
مسأله 1318 :
کافى است که در هر شب از ماه مبارک رمضان براى روزه فردا نيّت کند، ولى بهتر است که در شب اوّل ماه، علاوه براين، نيّت روزه همه ماه را نيز بنمايد.
[248]
مسأله 1319 :
نيّت وقت معيّنى ندارد، بلکه هر موقعى تا قبل از اذان صبح نيّت کند کافى است و همين که براى خوردن سحرى برمى خيزد و اگر از او سوال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه دارم» کافى است.
مسأله 1320 :
وقت نيّت براى روزه مستحبّى در تمام روز نيز ادامه دارد حتّى اگر مختصرى به مغرب باقى مانده باشد و تا آن موقع کارهايى که روزه را باطل مى کند انجام نداده است مى تواند نيّت روزه مستحبّى کند و روزه او صحيح است.
مسأله 1321 :
اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش کند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت کند و کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد روزه اش صحيح است، امّا اگر بعد از ظهر نيّت کند صحيح نيست.
مسأله 1322 :
هرگاه کسى بخواهد روزه اى غير از روزه ماه رمضان به جا آورد بايد آن را معيّن کند، مثلاً نيّت کند روزه قضا مى گيرم، يا روزه نذر به جا مى آورم ولى در ماه مبارک رمضان همين اندازه که نيّت کند فردا را روزه مى گيرم کافى است، بلکه اگر نداند ماه رمضان است يا بداند و فراموش کند و روزه ديگرى را قصد کند روزه ماه رمضان حساب مى شود، ولى اگر عمداً در ماه مبارک رمضان نيّت روزه غير ماه رمضان را کند (در حالى که مى داند در ماه رمضان روزه غير ماه رمضان صحيح نيست) روزه او باطل است، يعنى نه از رمضان حساب مى شود و نه از غير آن.
مسأله 1323 :
لازم نيست در موقع نيّت، معيّن کند که روز اوّل ماه است يا دوم يا غير آن، حتّى اگر روزى را تعيين کند مثلاً بگويد به نيّت روز دوم ماه روزه مى گيرم بعد معلوم شود سوم بوده، روزه او صحيح است.
مسأله 1324 :
اگر پيش از اذان صبح نيّت روزه کند و بعد بيهوش يا مست شود و در بين روز به هوش آيد در حالى که هيچ کار خلافى به جا نياورده، احتياط واجب آن است روزه آن روز را تمام کند و قضاى آن را هم به جا آورد.
مسأله 1325 :
اگر نداند يا فراموش کند ماه رمضان است و روزه نگيرد و بعد از ظهر ملتفت شود و يا قبل از ظهر در حالى که افطار کرده باشد، بايد به احترام ماه رمضان
[249]
تا مغرب کارهايى که روزه را باطل مى کند ترک نمايد و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا کند.
مسأله 1326 :
اگر کودکى پيش از اذان صبح بالغ شود بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود و کارى که روزه را باطل کند انجام نداده باشد احتياط واجب آن است که روزه را بگيرد و بعد هم قضا کند.
مسأله 1327 :
کسى که روزه قضاى ماه رمضان يا روزه واجب ديگرى بر ذمّه دارد جايز نيست روزه مستحبّى بگيرد و اگر فراموش کند و روزه مستحبّى بگيرد چنانچه قبل از ظهر يادش بيايد مى تواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند، ولى اگر بعد از ظهر باشد روزه او باطل است.
مسأله 1328 :
کسى که براى روزه شخص مرده اى اجير شده مى تواند روزه مستحبّى براى خودش بگيرد.
مسأله 1329 :
اگر غير از روزه ماه مبارک روزه ديگرى بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر کرده که روز معيّنى را روزه بگيرد، چنانچه عمداً تا اذان صبح نيّت نکند روزه اش باطل است، ولى اگر يادش برود و پيش از ظهر يادش بيايد مى تواند نيّت کند.
مسأله 1330 :
هرگاه روزه واجب غير معيّن بر ذمّه دارد (مانند روزه قضاى ماه رمضان يا روزه کفّاره) وقت نيّت آن تا ظهر باقى است، يعنى چنانچه چيزى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد وقبل از ظهر نيّت کند روزه او صحيح است.
مسأله 1331 :
هرگاه کافرى در ماه رمضان پيش از ظهر مسلمان شود چنانچه تا آن وقت کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده، بنابر احتياط واجب روزه بگيرد و قضا هم ندارد، همچنين اگر مريض پيش از ظهر خوب شود و کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد بايد نيّت روزه کند و احتياطاً قضا هم نمايد، ولى اگر بعد از ظهر خوب شود روزه آن روز واجب نيست فقط بايد قضاى آن را به جا آورد.
مسأله 1332 :
يوم الشّک يعنى روزى که انسان شک دارد آخر ماه شعبان است يا اوّل ماه رمضان، روزه آن واجب نيست و اگر بخواهد روزه بگيرد بايد نيّت ماه شعبان
[250]
کند، يا اگر روزه قضا به ذمه دارد نيّت قضا کند و چنانچه بعداً معلوم شود ماه رمضان بوده از رمضان حساب مى شود، ولى اگر در اثناء روز بفهمد بايد فوراً نيّت خود را به روزه ماه رمضان برگرداند.
مسأله 1333 :
هرگاه در ماه رمضان يا هر روزه واجب معيّن ديگر، از نيّت روزه برگردد، يا مردّد شود که روزه بگيرد يا نه، روزه اش باطل مى شود، همچنين اگر نيّت کند چيزى که روزه را باطل مى کند به جا آورد، مثلاً تصميم بر خوردن غذا بگيرد، روزه اش باطل مى شود، هرچند اصلاً غذا هم نخورد، مگر اين که در آن حال توجّه نداشته باشد که فلان عمل روزه را باطل مى کند.
مسأله 1334 :
در روزه مستحب و روزه واجبى که وقت آن معيّن نيست (مانند روزه قضا) اگر قصد کند يکى از مبطلات روزه را انجام دهد يا مردّد شود که به جا آورد يا نه، چنانچه به جا نياورد و پيش از ظهر دوباره نيّت کند روزه اش صحيح است.