جاهائي که فقط قضاي روزه واجب است
مسأله 1685 :
در چند صورت فقط قضاي روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نيست ، اول آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمداً قي کند . دوم آنکه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلي که در مسأله 1630 گفته شد تا اذان صبح از خواب سوم بيدار نشود . سوم عملي که روزه را باطل مي کند بجا نياورد ولي نيت روزه نکند ، يا ريا کند ، يا قصد کند که روزه نباشد ، يا قصد کند کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد . چهارم آنکه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت يک روز يا چند روزه بگيرد . پنجم آنکه در ماه رمضان بدون اينکه تحقيق کند صبح شده يا نه ، کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده . و نيز اگر بعد از تحقيق با اينکه گمان دارد صبح شده ، کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده قضاي آن روز بر او واجب است ، ولي اگر بعد از تحقيق گمان يا يقين کند که صبح نشده و چيزي بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نيست بلکه اگر بعد از تحقيق شک کند که صبح شده يا نه و کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضا واجب نيست . ششم آنکه کسي بگويد صبح نشده و انسان به گفتة او کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد. بعد معلوم شود صبح بوده است . هشتم آنکه کور و مانند به گفتة کس ديگر افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است . نهم آنکه در هواي صاف به واسطة تاريکي يقين کند که مغرب شده وافطار کند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است ، ولي اگر در هواي ابر به گمان اينکه مغرب شده افطار کند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده قضا لازم نيست . دهم آنکه براي خنک شدن ، يا بي جهت مضمضه کند يعني آب در دهان بگرداند و بي اختيار فرو برد ولي اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد ، يا براي وضو مضمضه کند و بي اختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1686 :
اگر غير آب چيزي ديگري را در دهان ببرد و بي اختيار فرو رود يا آب داخل بيني کند و بي اختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1687 :
مضمضه زياد براي روزه دار مکروه است . واگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد ، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد .
مسأله 1688 :
اگر انسان بداند که به واسطة مضمضه بي اختيار ، يا از روي فراموشي آب وارد گلويش مي شود ، نبايد مضمضه کند .
مسأله 1689 :
اگر در ماه رمضان ، بعد از تحقيق يقين کند که صبح نشده و کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده قضا لازم نيست .
مسأله 1990 :
اگر انسان شک کند که مغرب شده يا نه ، نمي تواند افطار کند ولي اگر شک کند که صبح شده يا نه ، پيش از تحقيق هم مي تواند کاري که روزه را باطل مي کند انجام دهد .