صیغه خرید و فروش (آیت الله حسین وحید خراسانی)

صيغهء خريد و فروش

مسأله 2125 :

در خريد و فروش لازم نيست صيغه را به عربى بخوانند ، بنابر اين اگر فروشنده - مثلا - به فارسى بگويد : ( اين مال را در عوض اين پول فروختم ) و مشترى بگويد : ( قبول کردم ) معامله صحيح است ، ولى خريدار و فروشنده بايد قصد انشاء داشته باشند ، يعنى به گفتن اين دو جمله مقصودشان خريد و فروش باشد

. مسأله 2126 - اگر براى معامله صيغه نخوانند ، ولى فروشنده و خريدار به دادن و گرفتن قصد فروش و خريد کنند ، معامله صحيح است و هر دو مالک مى شوند . خريد و فروش ميوه ها

مسأله 2127 :

فروش ميوه اى که گل آن ريخته و دانه بسته ، پيش از چيدن صحيح است ، و نيز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد ، ولى خرماى نخل را قبل از سرخى و زردى نبايد بفروشند .

مسأله 2128 :

فروختن ميوه ء يک سال قبل از ظهور آن بدون ضميمه جايز نيست ، و فروختن ميوه ء دو سال يا بيشتر از آن ، و همچنين فروختن ميوه ء يک سال با ضميمه جايز است ، و بعد از ظهور آن پيش از آن که دانه ببندد و گلش بريزد ، احتياط مستحب آن است که چيزى از حاصل زمين مانند سبزيها يا مال ديگرى با آن بفروشند ، و يا ميوه ء بيشتر از يک سال را به او بفروشند . مسأله 2129 - اگر خرمايى را که زرد يا سرخ شده بر درخت بفروشند اشکال ندارد ، ولى جايز نيست عوض آن را از خرماى همان درخت قرار دهند ، و همچنين بنابر احتياط عوض آن را خرماى غير آن درخت قرار ندهند ، چه شخصى باشد و چه در ذمه . اما اگر کسى يک درخت خرما در خانهء ديگرى داشته باشد ، در صورتى که مقدار آن را تخمين کنند و صاحب درخت آن را به صاحب خانه بفروشد و عوض آن را خرما قرار بدهند ، اشکال ندارد .

مسأله 2130 :

فروختن خيار و بادنجان و سبزيها که سالى چند مرتبه چيده مى شود ، در صورتى که ظاهر و نمايان شده باشد و معين کنند که مشترى در سال چند دفعه آن را بچيند ، جايز است .

مسأله 2131 :

اگر خوشهء گندم و جو را بعد از آن که دانه بسته ، به چيز ديگر غير گندم و جو بفروشند ، اشکال ندارد ، و فروختن آن به گندم و جوى که از همان خوشه حاصل مى شود جايز نيست ، و همچنين - بنابر احتياط واجب - به گندم و جوى که از غير آن خوشه باشد ، چه شخصى باشد و چه در ذمه . نقد و نسيه

مسأله 2132 :

اگر جنسى را نقد بفروشند ، خريدار و فروشنده بعد از معامله مى توانند جنس و عوض را از يکديگر مطالبه نموده و تحويل بگيرند ، و تحويل اموال چه منقول و چه غير منقول به اين است که مانع از تصرف ديگرى را بر طرف کند .

مسأله 2133 :

در معاملهء نسيه بايد مدت کاملا معلوم باشد ، پس اگر جنسى را بفروشد که سر خرمن عوض آن را بگيرد ، چون مدت کاملا معين نشده معامله باطل است .

مسأله 2134 :

اگر جنسى را نسيه بفروشد ، پيش از تمام شدن مدتى که قرار گذاشته اند ، نمى تواند عوض آن را از خريدار مطالبه نمايد ، ولى اگر خريدار بميرد و از خودش مال داشته باشد ، فروشنده مى تواند پيش از تمام شدن مدت ، طلبى را که دارد از ورثهء او مطالبه نمايد .

مسأله 2135 :

اگر جنسى را نسيه بفروشد ، بعد از تمام شدن مدتى که قرار گذاشته اند ، مى تواند عوض آن را از خريدار مطالبه نمايد ، ولى اگر خريدار نتواند بپردازد ، بايد او را مهلت دهد ، يا معامله را فسخ کند ، و در صورتى که آن جنس موجود است پس بگيرد .

مسأله 2136 :

اگر به کسى که قيمت جنس را نمى داند ، نسيه بدهد و قيمت آن را به او نگويد ، معامله باطل است ، ولى اگر به کسى که قيمت نقدى جنس را مى داند ، نسيه بدهد و گرانتر حساب کند ، مثلا بگويد : جنسى را که به تو نسيه مى دهم ، تومانى يک ريال از قيمتى که نقد مىفروشم گرانتر حساب مى کنم ، و او قبول کند اشکال ندارد .

مسأله 2137 :

کسى که جنسى را نسيه فروخته و براى گرفتن ثمن آن مدتى قرار داده ، اگر مثلا بعد از گذشتن نصف مدت به خريدار بگويد : اين مقدار از ثمن را نقد بده و بقيه را به تو واگذار مى کنم ، اشکال ندارد .