رکوع
مسأله 1031 :
در هـر رکـعـت بعد از قرائت بايد به اندازه اى خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد, و اين عمل را رکوع مى گويند.
مسأله 1032 :
اگر به اندازه رکوع خم شود ولى دستها را به زانو نگذارد, اشکال ندارد.
مسأله 1033 :
هـرگـاه رکـوع را به طور غير معمول بجا آورد, مثلا به چپ يا راست خم شود, اگرچه دستهاى او به زانو برسد, صحيح نيست .
مسأله 1034 :
خـم شـدن بايد به قصد رکوع باشد, پس اگر به قصد کار ديگر مثلا براى کشتن جانور خم شود, نمى تواند آن را رکوع حساب کند, بلکه بايد بايستد و دوباره براى رکوع خم شود, و بواسطه اين عمل , رکن زياد نشده و نماز باطل نمى شود.
مسأله 1035 :
کسى که دست يا زانوى او با دست و زانوى ديگران فرق دارد, مثلا دستش خيلى بـلـنـد است که اگر کمى خم شود به زانومى رسد, يا زانوى او پائين تر از مردم ديگر است که بايد خيلى خم شود تا دستش به زانو برسد, بايد به اندازه معمول خم شود.
مسأله 1036 :
کـسى که نشسته رکوع مى کند, بايد به قدرى خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد, و بهتر است به قدرى خم شود که صورت مقابل جاى سجده باشد.
مسأله 1037 :
بهتر آن است که در حال اختيار در رکوع , سه مرتبه سبحان اللّه يا يک مرتبه سبحان ربي العظيم وبحمده بگويد, وظاهر اين است که گفتن هر ذکرى که به اين مقدار باشد کفايت مى کند, ولى در تنگى وقت و در حال ناچارى گفتن يک سبحان اللّه کافى است .
مسأله 1038 :
ذکر رکوع بايد دنبال هم و به عربى صحيح گفته شود, و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه بلکه بيشتربگويند.
مسأله 1039 :
در رکوع بايد به مقدار ذکر واجب , بدن آرام باشد, و در ذکر مستحب هم آرام بودن بدن بهتر است .
مسأله 1040 :
اگر موقعى که ذکر واجب رکوع را مى گويد, بى اختيار به قدرى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود, بهتر اين است که بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگويد, ولى اگـر کـمـى حـرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود يا انگشتان را حرکت دهد, ضررى ندارد.
مسأله 1041 :
اگـر پـيش از آنکه به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گيرد عمدا ذکر رکوع را بگويد, بنابر احتياط لازم است دوباره ذکر رابعد از آرام گرفتن بدن بگويد و نماز را اعاده کند.
مسأله 1042 :
اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب , عمدا سر از رکوع بردارد که از حد رکوع خارج شـود نـمـازش بـاطـل است , و اگر سهوا سربردارد چنانکه پيش از آنکه از حال رکوع خارج شود, يادش بيايد که ذکر رکوع را تمام نکرده , بايد در حال آرامى بدن ذکر را بگويد, و اگربعد از آنکه از حال رکوع خارج شد, يادش بيايد نماز او صحيح است .
مسأله 1043 :
اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند, احتياط واجب آن است که بقيه آن را در حال برخاستن بگويد, و تا مى تواند قبل ازخروج از حد رکوع ذکر را تمام کند.
مسأله 1044 :
اگر بواسطه مرض و مانند آن در رکوع آرام نگيرد, نماز صحيح است , ولى بايد پيش از آنکه از حال رکوع خارج شود, ذکرواجب را به نحوى که گذشت بگويد.
مسأله 1045 :
هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود, بايد به چيزى تکيه دهد و رکوع کند, و اگر مـوقـعى هم که تکيه داده نتواند به طورمعمول رکوع کند بنابر احتياط بايد به هر اندازه مى تواند خم شود و اشاره به رکوع نيز بنمايد, و اگر هيچ نتواند خم شود, بايد براى رکوع با سراشاره نمايد.
مسأله 1046 :
کسى که براى رکوع بايد با سر اشاره کند اگر نتواند اشاره کند, بايد به نيت رکوع چشم ها را هم بگذارد و ذکر آن را بگويد وبه نيت برخاستن از رکوع چشمها را باز کند, و اگر از اين هم عاجز است بنابر احتياط در قلب نيت رکوع کند و ذکر آن را بگويد.
مسأله 1047 :
کسى که نمى تواند ايستاده رکوع کند ولى براى رکوع مى تواند در حالى که نشسته است خم شود, بايد ايستاده نماز بخواند وبراى رکوع با سر اشاره نمايد, و احتياط مستحب آن است که نماز ديگرى هم بخواند و موقع رکوع آن بنشيند و براى رکوع خم شود.
مسأله 1048 :
اگر بعد از رسيدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن , سر بردارد و دو مرتبه به اندازه رکوع خم شود, نمازش باطل است .
مسأله 1049 :
بـعد از تمام شدن ذکر رکوع بايد راست بايستد و بعد از آنکه بدن آرام گرفت به سـجده رود, و اگر عمدا پيش از ايستادن ياپيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است .
مسأله 1050 :
اگر رکوع را فراموش کند و پيش از آنکه به سجده برسد يادش بيايد, بايد بايستد بعد به رکوع رود, و چنانچه به حالت خميدگى به رکوع برگردد, نمازش باطل است .
مسأله 1051 :
اگـر بـعد از آنکه پيشانى به زمين رسيد, يادش بيايد که رکوع نکرده لازم است بـرگـردد و رکـوع را بعد از ايستادن بجا آورد, ودر صورتى که در سجده دوم يادش بيايد نمازش باطل است .
مسأله 1052 :
مستحب است پيش از رفتن به رکوع در حالى که راست ايستاده تکبير بگويد, و در رکـوع زانوها را به عقب دهد و پشت راصاف نگهدارد و گردن را بکشد و مساوى پشت نگهدارد و بين دو قدم را نگاه کند, و پيش از ذکر يا بعد از آن صلوات بفرستد, و بعد از آنکه ازرکوع برخاست و راست ايستاد در حال آرامى بدن بگويد سمع اللّه لمن حمده .
مسأله 1053 :
مـسـتـحب است در رکوع , زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.