احکام نذر و عهد (امام خمینی (ره))

احکام نذر و عهد

مساله 2640 :

نذر آن است که انسان ملتزم شود که کار خيرى را براى خدا بجاآورد، يا کارى را که نکردن آن بهتر است براى خدا ترک نمايد.

مساله 2641 :

در نذر بايد صيغه خوانده شود و لازم نيست آن را به عربى بخوانند، پس اگر بگويد: " چنانچه مريض من خوب شود، براى خدا بر من است که ده تومان به فقير بدهم"، نذر او صحيح است.

مساله 2642 :

نذر کننده بايد مکلف و عاقل باشد و به اختيار و قصد خود نذر کند. بنابراين نذر کردن کسى که او را مجبور کرده‌اند، يا به واسطه عصبانى شدن بى‌اختيار نذر کرده، صحيح نيست.

مساله 2643 :

آدم سفيهى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى‌کند، چنانچه با حال سفاهت بالغ شده باشد يا حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگيرى کرده باشد، نذرهاى مربوط به مالش صحيح نيست.

مساله 2644 :

نذر زن بى‌اجازه شوهرش باطل است.

مساله 2645 :

اگر زن با اجازه شوهر نذر کند، شوهرش نمى‌تواند نذر او را به هم بزند، يا او را از عمل کردن به نذر جلوگيرى نمايد.

مساله 2646 :

هرگاه فرزند نذرى کند اگر چه بدون اجازه پدر هم باشد بايد به آن نذر عمل نمايد.

مساله 2647 :

انسان کارى را مى‌تواند نذر کند که انجام آن برايش ممکن باشد، بنابراين کسى که نمى‌تواند پياده کربلا برود، اگر نذر کند که پياده برود نذر او صحيح نيست.

مساله 2648 :

اگر نذر کند که کار حرام يا مکروهى را انجام دهد، يا کار واجب يا مستحبى را ترک کند، نذر او صحيح نيست.

مساله 2649 :

اگر نذر کند که کار مباحى را انجام دهد يا ترک نمايد، چنانچه به جا آوردن آن و ترکش از هر جهت مساوى باشد، نذر او صحيح نيست، و اگر انجام آن از جهتى بهتر باشد و انسان به قصد همان جهت نذر کند، مثلا نذر کند غذايى را بخورد که براى عبادت قوت بگيرد، نذر او صحيح است، و نيز اگر ترک آن از جهتى بهتر باشد، و انسان براى همان جهت نذر کند که آن را ترک نمايد، مثلا براى اين که دود مضر است، نذر کند که آن را استعمال نکند، نذر او صحيح مى‌باشد.

مساله 2650 :

اگر نذر کند نماز واجب خود را در جايى بخواند که بخودى خود ثواب نماز در آنجا زياد نيست، مثلا نذر کند نماز را در اطاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتى بهتر باشد مثلا به واسطه اين که خلوت است انسان حضور قلب پيدا مى‌کند، نذر صحيح است.

مساله 2651 :

اگر نذر کند عملى را انجام دهد، بايد همانطور که نذر کرده بجا آورد.پس اگر نذر کند که روز اول ماه صدقه بدهد يا روزه بگيرد يا نماز اول ماه بخواند،چنانچه قبل از آن روز يا بعد از آن به جا آورد، کفايت نمى‌کند. و نيز اگر نذر کند که وقتى مريض او خوب شد، صدقه بدهد، چنانچه پيش از آن که خوب شود صدقه را بدهد، کافى نيست.

مساله 2652 :

اگر نذر کند روزه بگيرد ولى وقت و مقدار آن را معين نکند چنانچه يک روز روزه بگيرد، کافى است. و اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصيات آن را معين نکند، اگر يک نماز دو رکعتى بخواند کفايت مى‌کند واگر نذر کند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معين نکند اگر چيزى بدهد که بگويند صدقه داده، به نذر عمل کرده است و اگر نذر کند کارى براى خدا بجا آورد، در صورتى که يک نماز بخواند يا يک روز روزه بگيرد، يا چيزى صدقه بدهد، نذر خود را انجام داده است.

مساله 2653 :

اگر نذر کند روز معينى را روزه بگيرد، بايد همان روز را روزه بگيرد، و چنانچه در آن روز مسافرت کند، قضاى آن روز بر او واجب است.

مساله 2654 :

اگر انسان از روى اختيار به نذر خود عمل نکند بايد کفاره بدهد،يعنى يک بنده آزاد کند يا به شصت فقير طعام دهد يا دو ماه پى در پى روزه بگيرد.

مساله 2655 :

اگر نذر کند که تا وقت معينى عمل را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت مى‌تواند آن عمل را به جا آورد و اگر پيش از گذشتن وقت از روى فراموشى، يا ناچارى انجام دهد، چيزى بر او واجب نيست، ولى باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را به جا نياورد، و چنانچه دوباره پيش از رسيدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، بايد به مقدارى که در مسأله پيش گفته شد کفاره بدهد.

مساله 2656 :

کسى که نذر کرده عملى را ترک کند و وقتى براى آن معين نکرده است‌اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا ندانستن، آن عمل را انجام دهد کفاره بر او واجب نيست، ولى چنانچه از روى اختيار آن را بجا آورد براى دفعه اول بايد کفاره بدهد.

مساله 2657 :

اگر نذر کند که در هر هفته روز معينى مثلا روز جمعه را روزه بگيرد چنانچه يکى از جمعه‌ها عيد فطر يا قربان باشد، يا در روز جمعه عذر ديگرى مانند حيض براى او پيدا شود، بايد آن روز را روزه نگيرد و قضاى آن را به جا آورد.

مساله 2658 :

اگر نذر کند که مقدار معينى صدقه بدهد، چنانچه پيش از دادن صدقه بميرد بايد آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.

مساله 2659 :

اگر نذر کند که به فقير معينى صدقه بدهد، نمى‌تواند آن را به فقير ديگر بدهد و اگر آن فقير بميرد، بنابر احتياط بايد به ورثه او بدهد.

مساله 2660 :

اگر نذر کند که به زيارت يکى از امامان مثلا به زيارت حضرت اباعبدالله عليه‌السلام مشرف شود چنانچه به زيارت امام ديگر کند، چيزى بر او واجب نيست.

مساله 2661 :

کسى که نذر کرده زيارت برود و غسل زيارت و نماز آن را نذر نکرده لازم نيست آنها را بجا آورد.

مساله 2662 :

اگر براى حرم يکى از امامان يا امامزادگان چيزى نذر کند، بايد آن را را به مصارف حرم برساند، از قبيل فرش و پرده و روشنايى و اگر براى امام عليه السلام يا امامزاده نذر کند مى‌تواند به خدامى که مشغول خدمت هستند بدهد، چنانچه مى‌تواند به مصارف حرم يا ساير کارهاى خير به قصد بازگشت ثواب آن به منذور له برساند.

مساله 2663 :

اگر براى خود امام عليه السلام چيزى نذر کند، چنانچه مصرف معينى را قصد کرده، بايد به همان مصرف برساند و اگر مصرف معينى را قصد نکرده، بايدبه فقرا و زوار بدهد يا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را هديه آن امام نمايد،و همچنين است اگر چيزى را براى امامزاده‌اى نذر کند.

مساله 2664 :

گوسفندى را که براى صدقه، يا براى يکى از امامان نذر کرده‌اند پشم آن و مقدارى که چاق مى‌شود جزو نذر است، و اگر پيش از آن که به مصرف نذر برسد شير بدهد يا بچه بياورد، بايد به مصرف نذر برسانند.

مساله 2665 :

هر گاه نذر کند که اگر مريض او خوب شود، يا مسافر او بيايد، عملى را انجام دهد چنانچه معلوم شود که پيش از نذر کردن مريض خوب شده، يا مسافر آمده است عمل کردن به نذر لازم نيست.

مساله 2666 :

اگر پدر يا مادر نذر کند که دختر خود را به سيد شوهر دهد، بعد از آن که دختر به تکليف رسيد، احتياط آن است که اگر بتوانند او را راضى نمايند که به سيد شوهر کند.

مساله 2667 :

هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت‌شرعى خود برسد کار خيرى را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، بايد آن کار را انجام دهد و نيز اگر بدون آن که حاجتى داشته باشد عهد کند که عمل خيرى را انجام دهد، آن عمل براو واجب مى‌شود.

مساله 2668 :

در عهد هم مثل نذر بايد صيغه خوانده شود و نيز کارى را که عهد مى‌کند انجام دهد، بايد نکردنش بهتر از انجام آن نباشد.

مساله 2669 :

اگر به عهد خود عمل نکند، بايد کفاره بدهد يعنى شصت فقير را سير کند يا دو ماه روزه بگيرد، يا يک بنده آزاد کند.