قرائت
مسأله 986 :
در رکعت اول ودوم نمازهاى واجب يوميه ، انسان بايد اول حمد وبعد از آن بنا بر احتياط يک سوره تمام يا بعض آن را بخواند وقول به عدم وجوب سوره است
مسأله 987 :
اگر وقت نماز تنگ باشد ، يا انسان ناچار شود که سوره را نخواند مثلا بترسد که اگر سوره را بخواند ، دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند ، نبايد سوره را بخواند
/ صفحة 174 / مسأله 988 - اگر عمدا سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است واگر اشتباها سوره را پيش از حمد بخواند ودر بين آن يادش بيايد ، بايد سوره را رها کند وحمد بخواند وآن سوره زيادى است
مسأله 989 :
اگر حمد وسوره يا يکى از آنها را فراموش کند وبعد از رسيدن به رکوع بفهمد ، نمازش صحيح است
مسأله 990 :
اگر پيش از آنکه براى رکوع خم شود بفهمد که حمد را نخوانده ، بايد بخواند ، واگر بفهمد سوره را نخوانده ، احتياطا سوره را بخواند و اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده بايد اول حمد وبعد از آن دوباره احتياطا سوره را بخواند
ونيز اگر خم شود وپيش از آنکه به رکوع برسد ، بفهمد حمد وسوره ، يا حمد تنها را نخوانده بايد بايستد وبه همين دستور عمل نمايد
مسأله 991 :
اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى را که سجده واجب دارد بشود چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد ، بايد آن سوره را رها کند و سوره ديگر لازم نيست بخواند واگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد ، مى تواند سوره را تمام کند ومى تواند بقيه را نخواند ودر حال نماز اشاره به سجده نمايد
مسأله 992 :
اگر در نماز آيه سجده را بشنود ، نمازش صحيح است وبايد در حال نماز اشاره به سجده بنمايد
مسأله 993 :
در نماز مستحبى خواندن سوره لازم نيست ، اگر چه آن نماز به واسطه نذر کردن واجب شده باشد ، ولى در بعضى از نمازهاى مستحبى مثل نماز وحشت که سوره مخصوصى دارد ، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار کرده باشد ، بايد همان سوره را بخواند
مسأله 994 :
در نماز جمعه ودر نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول بعد از حمد سوره جمعه ودر رکعت دوم بعد از حمد ، سوره منافقين بخواند واگر مشغول يکى از اينها شود ، بنا بر احتياط واجب نمى تواند آن را رها کند وسوره ديگر بخواند
مسأله 995 :
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الکافرون شود ، نمى تواند آن را رها کند وسوره ديگر بخواند ، ولى در نماز جمعه ونماز ظهر روز جمعه اگر از روى فراموشى به جاى سوره جمعه ومنافقين ، يکى از اين دو سوره را بخواند ، تا به نصف نرسيده ، ميتواند آن را رها کند وسوره جمعه ومنافقين را بخواند
مسأله 996 :
اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الکافرون بخواند ، اگر چه به دو سوم رسيده باشد ، جايز است رها کردن وسوره جمعه ومنافقين خواندن
مسأله 997 :
اگر در نماز ، غير سوره قل هو الله احد وقل يا ايها الکافرون ، سوره ديگرى بخواند ، تا به دو سوم نرسيده مى تواند رها کند وسوره ديگر بخواند
مسأله 998 :
اگر مقدارى از سوره را فراموش کند ، يا از روى ناچارى ، مثلا به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر نشود آن را تمام نمايد ، مى تواند آن سوره را رها کند وبه رکوع رود ويا سوره ديگرى بخواند ، اگر چه نصف گذشته باشد
يا سوره اى را که مى خوانده قل هو الله احد ، يا قل يا ايها الکافرون باشد
مسأله 999 :
بر مرد واجب است حمد وسوره نماز صبح ومغرب وعشا را بلند بخواند وبر مرد وزن واجب است حمد وسوره نماز ظهر وعصر را آهسته بخوانند
مسأله 1000 :
مرد بايد در نماز صبح ومغرب وعشا مواظب باشد که تمام کلمات حمد وسوره حتى حرف آخر آنها را بلند بخواند
مسأله 1001 :
زن مى تواند حمد وسوره نماز صبح ومغرب وعشا را بلند يا آهسته بخواند
مسأله 1002 :
اگر در جايى که بايد نماز را بلند بخواند ، عمدا آهسته بخواند ، يا در جايى که بايد آهسته بخواند ، عمدا بلند بخواند ، نمازش باطل است ، ولى / صفحة 176 / اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله باشد صحيح است واگر در بين خواندن حمد وسوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نيست مقدارى را که خوانده دوباره بخواند
مسأله 1003 :
اگر کسى در خواندن حمد وسوره بيشتر از معمول صدايش را بلند کند ، مثل آنکه آنها را با فرياد بخواند ، نمازش باطل است
مسأله 1004 :
انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند وکسى که به هيچ قسم نمى تواند صحيح آن را ياد بگيرد ، بايد هر طور که مى تواند بخواند ، وبهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد
مسأله 1005 :
کسى که حمد وسوره وچيزهاى ديگر نماز را بخوبى نمى داند ومى تواند ياد بگيرد وچنانچه وقت نماز وسعت دارد ، بايد ياد بگيرد واگر وقت تنگ است در صورتى که ممکن باشد ، بايد نمازش را به جماعت بخواند
مسأله 1006 :
مزد گرفتن براى ياد دادن واجبات نماز جايز است ، وهمچنين
براى مستحبات آن اشکال ندارد
مسأله 1007 :
اگر يکى از کلمات حمد يا سوره را نداند ، يا عمدا آن را نگويد يا بجاى حرفى ديگر بگويد مثلا بجاى ( ض ) ( ظ ) بگويد ، يا جايى که بايد بدون زير وزبر خوانده شود ، زير وزبر بدهد يا تشديد را نگويد نماز او باطل است
مسأله 1008 :
اگر انسان کلمه‌اى را صحيح بداند ودر نماز همانطور بخواند وبعد بفهمد غلط خوانده لازم نيست دوباره نماز را بخواند ويا اگر وقت گذشته قضاء نمايد
مسأله 1009 :
اگر زير وزبر کلمه‌اى را نداند ويا نداند مثلا کمله‌اى به ( س ) است يا به ( ص ) بايد ياد بگيرد وچنانچه دو جور يا بيشتر بخواند ، مثل آنکه در اهدنا الصراط المستقيم مستقيم را يک مرتبه با سين ويک مرتبه با صاد بخواند ، نمازش باطل است مگر آنکه آن کلمه بر هر دو تقدير از اذکار باشد
مسأله 1010 :
اگر در کلمه‌اى ( واو ) باشد وحرف قبل از واو در آن کلمه پيش / صفحة 177 / داشته باشد وحرف بعد از واو در آن کلمه همزه ( ء ) باشد مثل کلمه سوء ، واجب نيست آن واو را مد بدهد يعنى آن را بکشد ، وهمچنين اگر در کلمه‌اى ( الف ) باشد وحرف قبل از الف در آن کلمه زير داشته باشد وحرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل جاء لازم نيست الف آن را بکشد ونيز اگر در کلمه‌اى ( ى ) باشد وحرف پيش از ( ى ) در آن کلمه زير داشته باشد وحرف بعد از ( ى ) در آن کلمه همزه داشته باشد مثل ( جئ ) لازم نيست ( ى ) را با مد بخواند ، ولى اگر بعد از اين واو والف وى بجاى همزه ( ء ) حرفى باشد که ساکن است يعنى زير وزبر وپيش ندارد وادغام در حرف ديگر شده باشد بايد اين سه حرف را با مد بخواند ، مثلا در ولا الضالين که بعد از الف ، حرف لام ساکن است ولام ساکن ادغام در لام ديگر شده بايد الف آن را با مد بخواند
مسأله 1011 :
در نماز ، وقف به حرکت ووصل به سکون اشکال ندارد ، ومعنى وقف به حرکت آن است که زير يا زبر يا پيش آخر کلمه‌اى را بگويد وبين آن کلمه وکلمه بعدش فاصله دهد ، مثلا بگويد : الرحمن الرحيم وميم الرحيم را زير بدهد وبعد قدرى فاصله دهد وبگويد مالک يوم الدين ومعنى وصل به سکون آن است که زير يا زبر يا پيش کلمه‌اى را نگويد وآن کلمه به کلمه بعد بچسباند مثل آنکه بگويد الرحمن الرحيم وميم الرحيم را زير ندهد وفورا مالک يوم الدين را بگويد
مسأله 1012 :
در رکعت سوم وچهارم نماز مى تواند فقط يک حمد بخواند ، يا يک مرتبه تسبيحات اربعه بگويد يعنى يک مرتبه بگويد : سبحان الله والحمد لله ولا اله الا الله والله اکبر ومى تواند در يک رکعت حمد ودر رکعت ديگر تسبيحات بگويد ، وبهتر است مأموم در هر دو رکعت تسبيحات بخواند ، وبراى امام خواندن يک حمد بهتر است وبراى منفرد هر دو مساويند
مسأله 1013 :
در تنگى وقت بايد تسبيحات اربعه را يک مرتبه بگويد
مسأله 1014 :
بر مرد وزن واجب است که در رکعت سوم وچهارم نماز ، / صفحة 178 / حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند
مسأله 1015 :
اگر در رکعت سوم وچهارم حمد بخواند ، مى تواند بسم الله آن را بلند بگويد بلکه مستحب است
مسأله 1016 :
کسى که نمى تواند تسبيحات را ياد بگيرد ، يا درست بخواند ، بايد در رکعت سوم وچهارم حمد بخواند
مسأله 1017 :
اگر در دو رکعت اول نماز بخيال اينکه دو رکعت آخر است تسبيحات بگويد ، چنانچه پيش از رکوع بفهمد ، بايد حمد واحتياطا سوره بخواند واگر در رکوع يا بعد از رکوع بفهمد ، نمازش صحيح است
مسأله 1018 :
اگر در دو رکعت آخر نماز بخيال اينکه در دو رکعت اول است حمد بخواند ، يا در دو رکعت اول نماز با اينکه گمان مى کرده در دو رکعت آخر است حمد بخواند ، چه پيش از رکوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحيح است
مسأله 1019 :
اگر در رکعت سوم يا چهارم مى خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد ، يا مى خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد به نحوى که بدون قصد خوانده باشد بايد آن را رها کند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند
ولى اگر عادتش خواندن چيزى بوده که به زبانش آمده ، مى تواند همان را تمام کند ونمازش صحيح است
مسأله 1020 :
کسى که عادت دارد ، در رکعت سوم وچهارم تسبيحات بخواند ، اگر بدون قصد مشغول خواندن حمد شود ، بايد آن را رها کند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند
مسأله 1021 :
در رکعت سوم وچهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند ، مثلا بگويد : استغفر الله ربى واتوب اليه يا بگويد : اللهم اغفر لى
وکسى که مشغول گفتن استغفار است ، اگر شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه
چنانچه استغفار به قصد جزئيت مى گويد ، بايد به شک خود اعتنا ننمايد واگر به قصد ذکر مطلق مى گويد بايد حمد يا تسبيحات را بخواند
ونيز / صفحة 179 / اگر نمازگزار پيش از خم شدن براى رکوع در حالى که مشغول گفتن استغفار نيست ، شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند
مسأله 1022 :
اگر در رکوع رکعت سوم يا چهارم شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند
مسأله 1023 :
هر گاه شک کند که آيه يا کلمه‌اى را درست گفته يا نه ، چه به چيزى که بعد از آن است مشغول نشده باشد يا مشغول شده ، چه آن چيز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره درست گفته يانه ، وچه رکن نباشد ، مثلا موقع گفتن الله الصمد شک کند که قل هو الله احد را درست گفته يا نه ، به شک خود اعتنا نکند ودر صورت اول واخير اگر احتياطا آن آيه يا کلمه را بطور صحيح بگويد اشکال ندارد ، واگر چند مرتبه هم شک کند ، مى تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد وباز هم بگويد ، بنا بر احتياط نمازش را دوباره بخواند
مسأله 1024 :
مستحب است در رکعت اول ، پيش از خواندن حمد بگويد اعوذ بالله من الشيطان الرجيم ، ودر رکعت اول ودوم نماز ظهر وعصر ، بسم الله را بلند بگويد وحمد وسوره را شمرده بخواند ، ودر آخر هر آيه وقف کند ، يعنى آن را به آيه بعد نچسباند ، ودر حال خواندن حمد وسوره به معناى آيه توجه داشته باشد ، واگر نماز را به جماعت مى خواند ، بعد از تمام شدن حمد امام واگر فرادى مى خواند ، بعد از آنکه حمد خودش تمام شد ، بگويد : الحمد لله رب العالمين ، بعد از خواندن سوره قل هو الله احد ، يک ، يا دو ، يا سه مرتبه کذالک الله ربى يا سه مرتبه کذالک الله ربنا بگويد ، بعد از خواندن سوره کمى صبر کند ، بعد تکبير پيش از رکوع را بگويد ، يا قنوت را بخواند
مسأله 1025 :
مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول سوره انا انزلناه و در رکعت دوم ، سوره قل هو الله احد را بخواند
مسأله 1026 :
مکروه است انسان در تمام نمازهاى يک شبانه روز سوره قل هو الله احد را نخواند
مسأله 1027 :
خواندن سوره قل هو الله احد به يک نفس مکروه است
مسأله 1028 :
سوره اى را که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم بخواند ، ولى اگر سوره قل هو الله احد را در هر دو رکعت بخواند مکروه نيست