1 ـ شک در چيزى که محل آن گذشته است
مسأله 1177 :
اگر در بين نماز شک کند که يکى از کارهاى واجب آنرا انجام داده يا نه، مثلاً شک کند که حمد خوانده يا نه، چنانچه مشغول کارى که بايد بعد از آن انجام دهد نشده، بايد آنچه را که در انجام آن شک کرده بجا آورد، و اگر مشغول کارى که بايد بعد از آن انجام دهد شده، به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1178 :
اگر در بين خواندن آيه اى شک کند که آيه پيش را خوانده يا نه و همچنين اگر آخر آيه را مى خواند شک کند که اول آنرا خوانده يا نه بنابر احتياط استحبابى بايد جزء مشکوک را به قصد قربت مطلقه بخواند.
مسأله 1179 :
اگر بعد از رکوع يا سجود شک کند که کارهاى واجب آن مانند ذکر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1180 :
اگر در حالى که به سجده مى رود شک کند که رکوع کرده يا نه، يا شک کند که بعد از رکوع ايستاده يا نه، اظهر عدم اعتناء به شک است لکن احتياط به اعاده نماز يا از سر گرفتن ترک نشود.
مسأله 1181 :
اگر در حال برخاستن شک کند که سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه، بايد برگردد و بجا آورد.
مسأله 1182 :
کسى که نشسته يا خوابيده نماز مى خواند، اگر موقعى که حمد يا تسبيحات مى خواند، شک کند که سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند، و اگر پيش از آنکه مشغول حمد يا تسبيحات شود، شک کند که سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه، بايد بجا آورد.
مسأله 1183 :
اگر شک کند که يکى از رکنهاى نماز را بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول کارى که بعد از آنست نشده، بايد آنرا بجا آورد، مثلاً اگر پيش از خواندن تشهد شک کند که دو سجده را بجا آورده يا نه، بايد بجا آورد و چنانچه بعد يادش بيايد که آن رکن را بجا آورده بوده، چون رکن زياد شده نمازش باطل است.
مسأله 1184 :
اگر شک کند عملى را که رکن نيست بجا آورده يا نه،چنانچه مشغول کارى که بعد از آنست نشده، بايد آنرا بجا آورد، مثلاً اگر پيش از خواندن سوره شک کند که حمد را خوانده يا نه بايد حمد را بخواند، و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد که آنرا بجا آورده بوده، چون رکن زياد نشده نمازش صحيح است.
مسأله 1185 :
اگر شک کند که رکنى را بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول تشهد است اگر شک کند که دو سجده را بجا آورده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند و اگر يادش بيايد که آن رکن را بجا نياورده، در صورتى که مشغول رکن بعد نشده بايد آنرا بجا آورد، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است، مثلاً اگر پيش از رکوع رکعت بعد يادش بيايد که دو سجده را بجا نياورده بايد بجا آورد، و اگر در رکوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است.
مسأله 1186 :
اگر شک کند عملى را که رکن نيست بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول کارى که بعد از آنست شده، بايد به شک خود اعتنا نکند، مثلاً موقعى که مشغول خواندن سوره است، اگر شک کند که حمد را خوانده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند و اگر بعد يادش بيايد که آنرا بجا نياورده، در صورتى که مشغول رکن بعد نشده بايد بجا آورد، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحيح است، بنابر اين اگر مثلاً در قنوت يادش بيايد که حمد را نخوانده بايد بخواند، و اگر در رکوع يادش بيايد نماز او صحيح است.
مسأله 1187 :
اگر شک کند که سلام نماز را گفته يا نه، يا شک کند درست گفته يا نه، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده، يا به واسطه انجام کارى که نماز را بهم مى زند، از حال نمازگزار بيرون رفته، بايد به شک خود اعتنا نکند، و اگر پيش از اينها شک کند، بايد سلام را بگويد.