رکوع
مسأله 854 :
در هر رکعت بعد از قرائت بايد به اندازه اى خم شود که بتواند دست را به زانو برساند و اين عمل را رکوع مى گويند و احتياط واجب است که دست ها را بر زانوان خود بگذارد.
مسأله 855 :
هرگاه رکوع را به طور غير معمول به جا آورد، مثلا به چپ يا راست خم شود اگرچه دست هاى او به زانو برسد، صحيح نيست.
مسأله 856 :
خم شدن بايد به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار ديگرى مثلا براى کشتن جانور خم شود; نمى تواند آن را رکوع حساب کند، بلکه بايد بايستد و دوباره براى رکوع خم شود و به واسطه اين عمل، رکن زياد نشده و نماز باطل نمى شود.
مسأله 857 :
کسى که نشسته رکوع مى کند، بايد به قدرى خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد و بهتر است به قدرى خم شود که صورت; نزديک جاى سجده برسد.
مسأله 858 :
ذکر رکوع، بنابر احتياط واجب آن است که سه مرتبه سبحان الله يا يک مرتبه سُبْحانَ رَبِّىَ العَظِيمِ و بِحَمْدِهِ بگويد.
مسأله 859 :
ذکر رکوع بايد دنبال هم و به عربى صحيح گفته شود و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه بلکه بيشتر بگويند.
مسأله 860 :
در رکوع بايد به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد و در ذکر مستحب هم اگر
صفحه 251
آن را به قصد ذکرى که براى رکوع دستور داده اند بگويد بنابر احتياط واجب، آرام بودن بدن لازم است.
مسأله 861 :
اگر پيش از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گيرد، عمداً ذکر رکوع را بگويد، احتياط آن است که نماز را اعاده نمايد.
مسأله 862 :
اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب، عمداً سر از رکوع بردارد، نمازش باطل است و اگر سهواً سر بردارد، چنانچه پيش از آن که از حال رکوع خارج شود، يادش بيايد که ذکر رکوع را تمام نکرده بايد در حال آرامى بدن دوباره ذکر را بگويد و اگر بعد از آن که از حال رکوع خارج شد يادش بيايد، نماز او صحيح است.
مسأله 863 :
هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود، بايد به چيزى تکيه دهد و رکوع کند و اگر موقعى هم که تکيه داده نتواند به طور معمول رکوع کند بايد به هر اندازه مى تواند، خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود، بايد موقع رکوع بنشيند و نشسته رکوع کند و احتياط واجب آن است که نماز ديگرى هم بخواند و براى رکوع آن با سر، در حال ايستاده، اشاره نمايد.
مسأله 864 :
کسى که مى تواند ايستاده نماز بخواند اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند رکوع کند، بايد ايستاده نماز بخواند و براى رکوع با سر اشاره کند و اگر نتواند اشاره کند، بايد به نيّت رکوع چشم ها را هم بگذارد و ذکر آن را بگويد و به نيّت برخاستن از رکوع، چشم ها را باز کند و اگر از اين هم عاجز است بايد در قلب، نيّت رکوع کند و ذکر آن را بگويد.
مسأله 865 :
اگر بعد از رسيدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن، سر بردارد و دو مرتبه به قصد رکوع به اندازه رکوع خم شود، نمازش باطل است و نيز اگر بعد از آنکه به اندازه رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت، به قصد رکوع به قدرى خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد، بنابر احتياط واجب نماز را تمام کند و سپس اعاده کند.
مسأله 866 :
بعد از تمام شدن ذکر رکوع، بايد راست بايستد و بعد از آنکه بدن آرام گرفت به سجده رود و اگر عمداً پيش از ايستادن، يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است.
صفحه 252
مسأله 867 :
اگر رکوع را فراموش کند و پيش از آنکه به سجده برسد، يادش بيايد، بايد بايستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خميدگى به رکوع برگردد، نمازش باطل است.
مسأله 868 :
اگر بعد از آنکه پيشانى به زمين برسد، يادش بيايد که رکوع نکرده بنابر احتياط واجب بايد بايستد و رکوع کند و نماز را تمام کند و دو سجده سهو پس از نماز بجا آورد و سپس دوباره نماز را بخواند.