مبطلات نماز
مسأله 1135 :
دوازده چيز نماز را باطل مى کند، و آنها را مبطلات مى گويند.
اول ـ آنکه در بين نماز يکى از شرطهاى آن از بين برود، مثلاً در نماز بفهمد مکانش غصبى است.
دوم ـ آنکه در بين نماز عمداً يا سهواً يا از روى نا چارى، چيزى که وضو يا غسل را باطل مى کند پيش آيد، مثلاً
بول از او بيرون آيد ولى کسى که نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند، اگر در بين نماز بول يا غائط از او
خارج شود چنانچه به دستورى که در احکام وضو گفته شد(1) رفتار نمايد، نمازش باطل نمى شود و نيز اگر در بين نماز
از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتى که به دستور استحاضه رفتار کرده باشد، نمازش صحيح است.
مسأله 1136 :
کسى که بى اختيار خوابش برده، اگر نداند که در بين نماز خوابش برده يا بعد از آن، بايد نمازش را
دوباره بخواند.
مسأله 1137 :
اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و شک کند که بعد از نماز بوده يا در بين نماز، نمازش صحيح
است.
مسأله 1138 :
اگر در حال سجده از خواب بيدار شود و شک کند که در سجده آخر نماز است، يا در سجده
شکر، بايد آن نماز را دوباره بخواند.
سوم ـ از مبطلات نماز آنست که مثل بعضى کسانى که شيعه نيستند دستها را روى هم بگذارد، بنابر احتياط
واجب.
مسأله 1139 :
هر گاه براى ادب دستها را روى هم بگذارد اگر چه مثل آنها نباشد، بنابر احتياط واجب بايد نماز
را دوباره بخواند، ولى اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا براى کار ديگر مثل خاراندن دست و مانند آن، دستها را رويهم
بگذارد اشکال ندارد.
چهارم ـ از مبطلات نماز آنست که بعد از خواندن حمد، آمين بگويد، ولى اگر اشتباهاً يا از روى تقيه بگويد،
نمازش باطل نمى شود.
پنجم ـ از مبطلات نماز آنست که عمداً يا از روى فراموشى پشت به قبله کند، يا بطرف راست يا چپ قبله
برگردد، بلکه اگر عمداً به قدرى برگردد که نگويند رو به قبله است، اگر چه به طرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل
است.
مسأله 1140 :
اگر عمداً يا سهواً سر را به قدرى بگرداند که بتواند پشت سر را ببيند نمازش باطل است، ولى اگر
1 ـ از مسأله 313 تا 321.
سر را کمى بگرداند عمداً باشد يا اشتباهاً نمازش باطل نمى شود.
ششم ـ از مبطلات نماز آنست که عمداً کلمه اى بگويد که دو حرف يا بيشتر باشد اگر چه معنى هم نداشته باشد،
ولى اگر سهواً بگويد نماز باطل نمى شود.
مسأله 1141 :
اگر کلمه اى بگويد که يک حرف دارد، چنانچه آن کلمه معنى داشته باشد مثل(ق) که در زبان
عرب به معناى اين است که نگهدارى کن، چنانچه معناى آنرا بداند و قصد آنرا نمايد، نمازش باطل مى شود. بلکه اگر
قصد معناى آنرا نکند ولى ملتفت معناى آن باشد، احتياط واجب آنست که نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1142 :
سرفه کردن و آروغ زدن و آه کشيدن در نماز اشکال ندارد ولى گفتن آخ و آه و مانند اينها که دو
حرف است اگر عمدى باشد، نماز را باطل مى کند.
مسأله 1143 :
اگر کلمه اى را به قصد ذکر بگويد مثلاً بقصد ذکر بگويد: الله اکبر و در موقع گفتن آن ، صدا را بلند
کند که چيزى را به ديگرى بفهماند اشکال ندارد، ولى چنانچه بقصد اينکه چيزى به کسى بفهماند بگويد، اگر چه قصد
ذکر هم داشته باشد نماز باطل مى شود.
مسأله 1144 :
خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى که سجده واجب دارد و در احکام جنابت گفته
شد(1) و نيز دعا کردن در نماز اشکال ندارد، ولى احتياط واجب آنست که به غير عربى دعا نکند.
مسأله 1145 :
اگر چيزى از حمد و سوره و ذکرهاى نماز را احتياطاً چند مرتبه بگويد اشکال ندارد. و همچنين
است اگر عمداً بگويد و به قصد جزئيت نباشد. ولى اگر از روى وسواس چند مرتبه بگويد، نماز باطل مى شود.
مسأله 1146 :
در حال نماز انسان نبايد به ديگرى سلام کند، و اگر ديگرى به او سلام کند، بايد همانطور که او
سلام کرده جواب دهد، مثلاً اگر گفته سلام عليکم در جواب بگويد سلام عليکم.
مسأله 1147 :
انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير نماز فوراً بگويد و اگر عمداً يا از روى فراموشى
جواب سلام را به قدرى طول دهد که اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نبايد
جواب بدهد، و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نيست.
مسأله 1148 :
بايد جواب سلام را طورى بگويد که سلام کننده بشنود، ولى اگر سلام کننده کر باشد، چنانچه
انسان بطور معمول جواب او را بدهد کافيست.
مسأله 1149 :
واجب نيست که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگويد به اين معنى که از خداوند عالم براى
کسى که سلام کرده سلامتى بخواهد، بلکه به قصد تحيّت هم جايز است.
مسأله 1150 :
اگر زن يا مرد نامحرم يا بچه مميز يعنى بچه اى که خوب و بد را مى فهمد به نمازگزار سلام کند،
نمازگزار مى تواند بلکه واجب است جواب او را به عنوان رد تحييت بدهد، ولى در جواب سلام زن بگويد، سلام
عليک و کاف را زير و زبر و پيش ندهد.
مسأله 1151 :
اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصيت کرده، ولى نمازش صحيح است.
مسأله 1152 :
اگر کسى به نمازگزار غلط سلام کند، به طورى که سلام حساب نشود جواب او واجب نيست.
مسأله 1153 :
جواب سلام کسى که از روى مسخره يا شوخى سلام مى کند واجب نيست.
مسأله 1154 :
اگر کسى به عده اى سلام کند، جواب سلام او بر همه آنان واجب است، ولى اگر يکى از آنان
جواب دهد کافيست.
مسأله 1155 :
اگر کسى به عده اى سلام کند و کسى که سلام کننده قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد،
بازهم جواب سلام او بر آن عده واجب است.
1 ـ از مسأله 351 ...
مسأله 1156 :
اگر به عده اى سلام کند و کسى که بين آنها مشغول نماز است شک کند که سلام کننده قصد سلام
کردن به او را هم داشته يا نه، نبايد جواب بدهد. و همچنين است اگر بداند قصد او را هم داشته ولى ديگرى جواب
سلام را بدهد، اما اگر بداند که قصد او را هم داشته و ديگرى جواب ندهد بايد جواب او را بگويد.
مسأله 1157 :
سلام کردن مستحب است، و خيلى سفارش شده است که سواره به پياده و ايستاده به نشسته و
کوچکتر به بزرگتر سلام کند.
1158 ـ اگر دو نفر با هم به يکديگر سلام کنند، بر هر يک واجب است جواب سلام ديگرى را بدهد.
1159 ـ در غير نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد مثلاً اگر کسى گفت سلام عليکم در
جواب بگويد سلام عليکم و رحمة الله.
هفتم ـ از مبطلات نماز خنده با صدا است چه عمدى و چه اضطرارى و اما چنانچه سهواً با صدا بخندد، نمازش
اشکال ندارد مگر آنکه از صورت نماز خارج شود، و همچنين لبخند نماز را باطل نمى کند.
مسأله 1160 :
اگر براى جلوگيرى از صداى خنده حالتش تغيير کند، مثلاً رنگش سرخ شود، بنابر احتياط
مستحب بايد نمازش را دوباره بخواند، مگر آنکه از صورت نماز خارج شود که واجب است نمازش را دوباره بخواند.
هشتم ـ از مبطلات نماز آنست که براى کار دنيا عمداً با صدا گريه کند. و احتياط واجب آنست که براى کار دنيا
بى صدا هم گريه نکند، ولى اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه کند، آهسته باشد يا بلند اشکال ندارد، بلکه از بهترين
اعمال است.
نهم ـ از مبطلات نماز کاريست که صورت نماز را بهم بزند مثل دست زدن و به هوا پريدن و مانند اينها کم باشد يا
زياد، عمداً باشد يا از روى فراموشى، ولى کارى که صورت نماز را بهم نزند مثل اشاره کردن با دست اشکال ندارد.
مسأله 1161 :
اگر در بين نماز به قدرى ساکت بماند که نگويند نماز مى خواند نمازش باطل مى شود.
مسأله 1162 :
اگر در بين نماز کارى انجام دهد، يا مدتى ساکت شود و شک کند که نماز بهم خورده يا نه، نمازش
صحيح است.
دهم ـ از مبطلات نماز خوردن و آشاميدن است، که اگر در نماز طورى بخورد يا بياشامد که نگويند نماز
مى خواند عمداً باشد يا از روى فراموشى نمازش باطل مى شود، ولى کسى که مى خواهد روزه بگيرد اگر پيش از اذان
صبح مشغول به خواندن نماز وتر باشد و تشنه باشد چنانچه بترسد که اگر نماز را تمام کند صبح شود، در صورتى که
آب روبروى او در دو سه قدمى باشد مى تواند در بين نماز آب بياشامد اما بايد کارى که نماز را باطل مى کند، مثل رو
گرداندن از قبله انجام ندهد.
مسأله 1163 :
اگر به واسطه خوردن يا آشاميدن عمدى، موالات نماز بهم بخورد يعنى طورى شود که نگويند
نماز را پشت سر هم مى خواند، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1164 :
اگر در بين نماز، غذائى را که در دهان يا لاى دندانها مانده فرو ببرد، نمازش باطل نمى شود. و نيز
اگر قند يا شکر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز کم کم آب شود و فرو رود اشکال ندارد.
يازدهم ـ از مبطلات نماز شک در رکعتهاى نماز دو رکعتى يا سه رکعتى، يا در دو رکعت اول نمازهاى چهار
رکعتى است.
دوازدهم ـ از مبطلات نماز آنست که رکن نماز را عمداً ياسهواً کم يا زياد کند، ولکن زيادى تکبيرة الاحرام سهواً
نماز را باطل نمى کند، يا چيزى را که رکن نيست، عمداً کم يا زياد نمايد.
مسأله 1165 :
اگر بعد از نماز شک کند که در بين نماز کارى که نماز را باطل مى کند انجام داده يا نه، نمازش
صحيح است.