مستحبات دفن
مسأله 635 :
مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط, گود کنند و ميت را در نزديکترين قـبـرسـتان دفن نمايند, مگر آنکه قبرستان دورتر, از جهتى بهتر باشد, مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند, يا مردم براى فاتحه اهل قبور بيشتر به آنجا بروند, و نيز مستحب است جنازه را در چند ذرعى قبر, زمين بگذارند و سه مرتبه کم کم نزديک ببرند ودر هر مرتبه زمين بگذارند و بـردارنـد و در نـوبـت چـهـارم وارد قبر کنند, واگر ميت مرد است در دفعه سوم طورى زمين بـگـذارند که سر او طرف پائين قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبرنمايند, واگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه اى روى قبر بگيرند.
و نيزمستحب است جنازه را به آرامى از تابوت بگيرند و وارد قبر کنند و دعاهائى کـه دسـتور داده شده , پيش از دفن و موقع دفن بخوانند, و بعد ازآنکه ميت را در لحد گذاشتند گره هاى کفن را باز کنند و صورت ميت را روى خاک بگذارند و بالشى از خاک زير سر او بسازند و پـشـت ميت خشت خام يا کلوخى بگذارند که ميت به پشت نگردد, و پيش از آنکه لحد را پوشانند, دست راست را به شانه راست ميت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ ميت بگذارند و دهان را نـزديـک گـوش او بـبـرنـد و به شدت حرکتش دهند و سه مرتبه بگويند اسمع افهم يا فلان ابـن فـلان و بـجـاى فـلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را بگويند, مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش على است سه مرتبه بگويند اسمع افهم يامحمد بن علي , پس از آن بگويند هل انت على الـعـهـد الذي فارقتنا عليه من شهادة ان لا اله الا اللّه وحده لا شريک له وان محمدا صلى اللّه عليه وآلـه عـبده ورسوله وسيد النبيين وخاتم المرسلين وان عليا امير المؤمنين وسيد الوصيين وامام افـترض اللّه طاعته على العالمين وان الحسن والحسين وعلي بن الحسين ومحمد بن علي وجعفر بـن مـحـمد وموسى بن جعفر وعلي بن موسى ومحمد بن علي وعلي بن محمدوالحسن بن علي والقائم الحجة المهدي صلوات اللّه عليهم ائمة المؤمنين وحجج اللّه على الخلق اجمعين واءئم -تک اءئم -ة هـدى بک ابرار, يافلان ابن فلان و بجاى فلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد و بعد بـگـويد: اذا اءتاک الم -لکان الم -قربان رسولين من عند اللّه تبارک وتعالى وساءلاک عن ربک وعن نبيک وعن دينک وعن کتابک وعن قبلتک وعن اءئمتک فلا تخف ولا تحزن وقل في جوابهما: اللّه ربـي ومحمد (ص ) نبيي والاسلام ديني والقرآن کتابي والکعبة قبلتي وامير المؤمنين علي بن ابي طـالـب امامي والحسن بن علي المجتبى امامي والحسين بن علي الشهيد بکربلا امامي وعلي زين العابدين امامي ومحمد الباقر امامي وجعفر الصادق امامي وموسى الکاظم امامي وعلي الرضا امامي ومحمد الجواد امامي وعلي الهادي امامي والحسن العسکري امامي والحجة المنتظر امامي , هؤلاء صـلـوات اللّه عـلـيـهـم اءئمـتي وسادتي وقادتي وشفعائي , بهم اتولى ومن اعدائهم اتبرا في الدنيا والاخرة .
ثم اعلم يا فلان ابن فلان و بجاى فلان ابن فلان اسم ميت وپدرش را بگويد و بعد بگويد ان اللّه تـبـارک وتـعـالـى نـعـم الـرب وان مـحـمـدا (ص ) نـعـم الرسول وان علي بن ابي طالب واولاده المعصومين الائم -ة الاثني عشر نعم الائم -ة وان ما جاء به محمد (ص ) حق وان الموت حق وسوال منکر ونکير في القبر حق والبعث حق والنشور حق والصراط حق والميزان حق وتطاير الکتب حق وان الجنة حق والنار حق وان الساعة آتية لا ريب فيها وان اللّه يبعث من في القبور پس بگويد افـهـمـت يـا فـلان و بجاى فلان اسم ميت را بگويد, پس از آن بگويد ثبتک اللّه بالقول الثابت وهـداک اللّه الى صراطمستقيم عرف اللّه بينک وبين اوليائک في مستقر من رحمته پس بگويد الـلـهـم جاف الارض عن جنبيه واصعد بروحه اليک ولقه منک برهانااللهم عفوک عفوک .
و اگر ميت زن است تمام خطابها و ضميرها و افعال , مؤنث ذکر شود.
مسأله 636 :
مستحب است کسى که ميت را در قبر مى گذارد, با طهارت و سر برهنه و پا برهنه بـاشـد و از طـرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد,و غير از خويشان ميت کسانى که حاضرند, با پشت دست خاک بر قبر بريزند و بگويند انا للّه وانا اليه راجعون اگر ميت زن است کسى که با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد, و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.
مسأله 637 :
مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند کنند, و نشانه اى روى آن بگذارند که اشتباه نشود, و روى قبر آب بپاشند, و بعد از پاشيدن آب کـسـانى که حاضرند دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کرده در خاک فرو برندو هفت مرتبه سـوره مـبـارکـه انا انزلناه را بخوانند و براى ميت طلب آمرزش کنند و اين دعا را بخوانند اللهم جاف الارض عن جنبيه واصعداليک روحه ولقه منک رضوانا واءسکن قبره من رحمتک ما تغنيه به عن رحمة من سواک .
مسأله 638 :
پس از رفتن کسانى که تشييع جنازه کرده اند, مستحب است ولى ميت يا کسى که از طرف ولى اجازه دارد, دعاهائى را که دستور داده شده به ميت تلقين کند.
مسأله 639 :
بعد از دفن , مستحب است صاحبان عزا را سرسلامتى دهند, ولى اگر مدتى گذشته است که بواسطه سرسلامتى دادن مصيبت يادشان مى آيد, ترک آن بهتر است , و نيز مستحب است تا سه روز براى اهل خانه ميت غذا بفرستند, و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است .
مسأله 640 :
مستحب است انسان در مرگ خويشان , مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند, و هر وقت ميت را ياد مى کند انا للّه وانا اليه راجعون بگويد, و براى ميت قرآن بخواند, و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد, و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
مسأله 641 :
جايز نيست انسان در مرگ کسى صورت و بدن خود را بخراشد و سيلى بزند و به خود آسيب برساند.
مسأله 642 :
پاره کردن يقه در مرگ غير پدر و برادر جايز نيست , و احتياط واجب آن است که در مصيبت آنان هم يقه پاره نکند.
مسأله 643 :
اگر زن در عزاى ميت صورت خود را بخراشد و خونين کند يا موى خود را بکند, بـنابر احتياط يک بنده آزاد کند يا ده فقير راطعام دهد و يا بپوشاند, و همچنين است اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره کند.
مسأله 644 :
احتياط واجب آن است که در گريه بر ميت , صدا را خيلى بلند نکنند.