اذان و اقامه
916 براى مرد و زن مستحب است پيش از نمازهاى يوميه اذان و اقامه بگويند، ولى پيش از نماز عيد فطر و قربان مستحب استسه مرتبه بگويند:"الصلاة". و در نمازهاى واجب ديگر سه مرتبه الصلاة را به قصد رجاء بگويد.
917 مستحب است در روز اولى که بچه به دنيا مىآيد يا پيش از آنکه بندنافش بيفتد، در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگويند.
918 اذان هيجده جمله است: "الله اکبر" چهار مرتبه، "اشهد ان لا اله الا الله،اشهد ان محمدا رسول الله، حى على الصلاه، حى على الفلاح، حى على خير العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر يک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله استيعنى دو مرتبه"الله اکبر" از اول اذان، و يک مرتبه "لا اله الا الله" از آخر آن کم مىشود، و بعداز گفتن "حى على خير العمل" بايد دو مرتبه "قد قامت الصلاه" اضاضه نمود.
919 "اشهد ان عليا ولى الله" جزو اذان و اقامه نيست، ولى خوب است بعداز "اشهد ان محمدا
رسول الله" به قصد قربت گفته شودح.» ترجمه اذان و اقامه
"الله اکبر" يعنى خداى تعالى بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" يعنى شهادت مىدهم که غير خدايى که يکتا و بىهمتا است، خداى ديگرى سزاوار پرستش نيست. "اشهد ان محمدا رسول الله" يعنى شهادت مىدهم که حضرت محمد بن عبد الله صلى الله عليه و آله و سلم، پيغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان عليا امير المؤمنين ولى الله" يعنى شهادت مىدهم که حضرت على عليه الصلاة و السلام، امير المؤمنين و ولى خدا بر همه خلق است. "حى على الصلاه"يعنى بشتاب براى نماز. "حى على الفلاح" يعنى بشتاب براى رستگارى. "حى على خيرالعمل" يعنى بشتاب براى بهترين کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" يعنى به تحقيق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" يعنى خدايى سزاوار پرستش نيست مگر خدايى که يکتا و بىهمتا است.
920 بين جملههاى اذان و اقامه بايد خيلى فاصله نشود. و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
921 اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بيندازد، چنانچه غنا شود يعنى به طور آوازه خوانى که در مجالس لهو و بازيگرى معمول است اذان و اقامه را بگويد حرام است، و اگر غنا نشود مکروه مىباشد.
922 در پنج نماز اذان ساقط مىشود : اول: نماز عصر روز جمعه. دوم:نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذىحجه است. سوم: نماز عشاى شب عيد قربان براى کسى که در مشعر الحرام باشد. چهارم: نماز عصر و عشاى زن مستحاضه. پنجم:نماز عصر و عشاى کسى که نمىتواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند. و در اين پنج نماز در صورتى اذان ساقط مىشود که با نماز قبلى فاصله نشود، يا فاصله کمى بين آنها باشد، ولى فاصله شدن نافله و تعقيب ضرر ندارد.
923 اگر براى نماز جماعتى اذان و اقامه گفته باشند، کسى که با آن جماعت نماز مىخواند، نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
924 اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده،تا وقتى که صفها به هم نخورده و جمعيت متفرق نشده نمىتواند براى نماز خود اذان و اقامه بگويد، در صورتى که براى جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد.
925 در جايى که عدهاى مشغول نماز جماعتند يا نماز آنان تازه تمام شده وصفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادى يا با جماعت ديگرى که برپا مىشود نماز بخواند، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط مىشود: اول: آنکه براى آن نماز اذان و اقامه گفته باشند. دوم: آنکه نماز جماعت باطل نباشد. سوم: آنکه نماز او و نماز جماعت در يک مکان باشد. پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
926 اگر در شرط دوم از شرطهايى که در مسأله پيش گفته شده شک کند يعنى شک کند که نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است. ولى اگردر يکى از دو شرط ديگر شک کند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
927 کسى که اذان و اقامه ديگرى را مىشنود، مستحب است هر قسمتى را که مىشنود بگويد. ولى در حکايت اقامه که از ديگرى بشنود از "حى على الصلاة" تا "حى على خير العمل" را به اميد ثواب بگويد.
928 کسى که اذان و اقامه ديگرى را شنيده، چه با او گفته باشد يا نه، در صورتى که بين آن اذان و اقامه و نمازى که مىخواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد،مىتواند براى نماز خود اذان و اقامه نگويد.
929 اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود، اذان از او ساقط نمىشود. بلکهاگر قصد لذت هم نداشته باشد، ساقط شدن اذان اشکال دارد.
930 اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولى در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگويد، کافى است.
931 اقامه بايد بعد از اذان گفته شود. و اگر قبل از اذان بگويند، صحيح نيست.
932 اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلا "حى على الفلاح" را پيش از "حى على الصلاة" بگويد، بايد از جايى که ترتيب به هم خورده دوباره بگويد.
933 بايد بين اذان و اقامه فاصله ندهد. و اگر بين آنها به قدرى فاصله دهد که اذانى را که گفته اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگويد. و نيز اگر بين اذان و اقامه و نماز به قدرى فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره براى آن نماز اذان و اقامه بگويد.
934 اذان و اقامه بايد به عربى صحيح گفته شود. پس اگر به عربى غلط بگويد يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد، يا مثلا ترجمه آنها را به فارسى بگويد، صحيح نيست.
935 اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود. و اگر عمدا يا از روى فراموشى پيش از وقت بگويد، باطل است.
936 اگر پيش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته يا نه، بايد اذان را بگويد.ولى اگر مشغول اقامه شود و شک کند که اذان گفته يا نه، گفتن اذان لازم نيست.
937 اگر در بين اذان يا اقامه پيش از آنکه قسمتى را بگويد شک کند که قسمت پيش از آن را گفته يا نه، بايد قسمتى را که در گفتن آن شک کرده بگويد.ولى اگر در حال گفتن قسمتى از اذان يا اقامه شک کند که آنچه پيش از آن استگفته يا نه، گفتن آن لازم نيست.
938 مستحب است انسان در موقع گفتن اذان رو به قبله بايستد و با وضو يا غسل باشد و دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نمايد و بکشد و بين جملههاى اذان کمى فاصله دهد و بين آنها حرف نزند.
939 مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد، و آن را از اذان آهستهتر بگويد، و جملههاى آن را به هم نچسباند. ولى به اندازهاى که بين جملههاى اذان فاصله مىدهد، بين جملههاى اقامه فاصله ندهد.
940 مستحب است بين اذان و اقامه يک قدم بردارد يا قدرى بنشيند يا سجده کند يا ذکر بگويد يا دعا بخواند يا قدرى ساکت باشد يا حرفى بزند يا دو رکعت نماز بخواند. ولى حرف زدن بين اذان و اقامه نماز صبح مستحب نيست، ولى نماز خواندن بين اذان و اقامه نماز مغرب را به اميد ثواب بياورد.
941 مستحب است کسى را که براى گفتن اذان معين مىکنند، عادل و وقتشناس و صدايش
بلند باشد و اذان را در جاى بلند بگويد.»