شرایط صحت وضو (آیت الله محمد فاضل لنکرانی (ره))

شرايط وضو

شرايط صحيح بودن وضو سيزده چيز است.

شرط اوّل: آب وضو پاک باشد.

شرط دوّم: آب وضو مطلق باشد.

مسأله 267 :

وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است، اگرچه انسان نجس بودن يا مضاف بودن آن را نداند يا فراموش کرده باشد، و اگر با آن وضو نمازى هم خوانده باشد، بايد آن نماز را دوباره با وضوى صحيح بخواند.

مسأله 268 :

اگرغيرازآب گل آلود مضاف، آب ديگرى براىوضوندارد،

[54]

چنانچهوقت نماز تنگ است بايدتيمم کند، واگروقت دارد بايدصبرکند تاآب صاف شود و وضو بگيرد.

شرط سوم: آب وضو مباح باشد.

مسأله 269 :

وضو با آب غصبى و با آبى که معلوم نيست صاحب آن راضى است يا نه، حرام و باطل است، ولى اگر سابقاً راضى بوده و انسان نمى داند که از رضايتش برگشته يا نه، وضو صحيح است، و نيز اگر آب وضو از صورت و دستها در جاى غصبى بريزد، وضوى او صحيح است.

مسأله 270 :

وضو گرفتن از حوض مدرسه اى که انسان نمى داند آن حوض را براى همه مردم وقف کرده اند يا براى محصلين همان مدرسه، در صورتى که معمولاً مردم از آب آن وضو بگيرند و وضوء گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومى باشد، اشکال ندارد.

مسأله 271 :

کسى که نمى خواهد در مسجدى نماز بخواند اگر نداند که حوض آن را براى همه مردم وقف کرده اند يا براى کسانى که در آن جا نماز مى خوانند، نمى تواند از حوض آن وضو بگيرد، ولى اگر معمولاً کسانى هم که نمى خواهند در آن جا نماز بخوانند از حوض آن وضو مى گيرند و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومى باشد، مى تواند از حوض آن وضو بگيرد.

مسأله 272 :

وضو گرفتن از حوض تيمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اينها براى کسانى که ساکن آن جاها نيستند در صورتى صحيح است که معمولاً کسانى هم که ساکن آن جاها نيستند با آب آنها وضو بگيرند و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومى باشد.

مسأله 273 :

وضو گرفتن در نهرهاى بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضى است اشکال ندارد، ولى اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهى کند احتياط واجب آن است که با آب آنها وضو نگيرند.

مسأله 274 :

اگر فراموش کند آب غصبى است، و با آن وضو بگيرد، وضو صحيح است.

شرط چهارم: ظرف آب وضو مباح باشد.

شرط پنجم: ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.

مسأله 275 :

اگر آب وضو در ظرف غصبى است و غير از آن، آب ديگرى ندارد

[55]

بايد تيمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگيرد باطل است. و اگر آب مباح ديگرى دارد چنانچه در آن ظرف غصبى، وضوى ارتماسى بگيرد و يا با آن ظرف، آب به صورت و دستها بريزد وضويش باطل است، ولى اگر با کف دست، آب را از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بريزد وضويش صحيح است. اگرچه از جهت تصرف در ظرف غصبى، فعل حرام مرتکب شده است، و وضوى او از ظرف طلا و نقره، به احتياط واجب مثل وضوى از ظرف غصبى است.

مسأله 276 :

اگر در حوضى که مثلاً يک آجر يا يک سنگ آن غصبى است وضو بگيرد صحيح است.

مسأله 277 :

اگر در صحن يکى از امامان يا امامزادگان که سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند که زمين صحن را براى قبرستان وقف کرده اند وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.

شرط ششم: اعضاى وضو موقع شستن و مسح کردن، پاک باشد.

مسأله 278 :

اگر پيش از تمام شدن وضو جايى را که شسته و مسح کرده نجس شود، وضو صحيح است.

مسأله 279 :

اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد، وضو صحيح است. ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نکرده باشد بهتر آن است که اوّل آن را تطهير کند، و بعد وضو بگيرد.

مسأله 280 :

اگر يکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پيش از وضو آن جا را آب کشيده يا نه، چنانچه در موقع وضو ملتف پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده وضو باطل است، و اگر مى داند ملتف بوده، يا شک دارد که ملتف بوده يا نه، وضو صحيح است. و در هر صورت جايى را که نجس بوده بايد آب بکشد.

مسأله 281 :

اگر در صورت يا دستها بريدگى يا زخمى است که خون آن بند نمى آيد و آب براى آن ضرر ندارد، بايد در آب کر يا جارى فرو برد و قدرى فشار دهد که خون بند بيايد، بعد به دستورى که گفته شد وضوى ارتماسى بگيرد.

شرط هفتم: وقت براى نماز و وضو کافى باشد.

مسأله 282 :

هرگاه وقت به قدرى تنگ است که اگر وضو بگيرد تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از وقت خوانده مى شود، بايد تيمم کند، ولى اگر براى وضو و تيمم يک اندازه وقت لازم است بايد وضو بگيرد.

[56]

مسأله 283 :

کسى که در تنگى وقت نماز بايد تيمم کند، اگر وضو بگيرد وضو صحيح است چه براى آن نماز وضو بگيرد يا براى کار ديگر.

شرط هشتم: به قصد قربت يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد، و اگر براى خنک شدن يا به قصد ديگرى وضو بگيرد باطل است.

مسأله 284 :

لازم نيست نيت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند ولى بايد در تمام وضو متوجه باشد که وضو مى گيرد. به طورى که اگر از او بپرسند چه مى کنى بگويد وضو مى گيرم.

شرط نهم: وضو را به ترتيبى که گفته شد بجا آورد، يعنى اوّل صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشويد و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نمايد، و بنابر احتياط واجب بايد پاى راست را پيش از پاى چپ مسح کند، و اگر به اين ترتيب وضو نگيرد باطل است.

شرط دهم: کارهاى وضو را پشت سرهم انجام دهد.

مسأله 285 :

اگر بين کارهاى وضو به قدرى فاصله شود که وقتى مى خواهد جايى را بشويد يا مسح کند رطوبت جاهايى که پيش از آن شسته يا مسح کرده خشک شده باشد، وضو باطل است. و اگر فقط رطوبت جايى که جلوتر از محلى است که مى خواهد بشويد يا مسح کند خشک شده باشد مثلاً موقعى که مى خواهد دست چپ را بشويد رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد، بهتر آن است که دوباره وضو را از سر بگيرد.

مسأله 286 :

اگر کارهاى وضو را پشت سرهم بجا آورد ولى به واسطه گرماى هوا يا حرارت زياد بدن و مانند اينها رطوبت خشک شود وضوى او صحيح است.

مسأله 287 :

راه رفتن در بين وضو اشکال ندارد، بنابراين اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوى او صحيح است.

شرط يازدهم: شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد، و اگر ديگرى او را وضو دهد، و يا کمک کند، وضو باطل است.

مسأله 288 :

کسى که نمى تواند وضو بگيرد بايد کسى را به کمک بگيرد تا او را وضو دهد و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتى که بتواند بايد بدهد، ولى بايد خود او و نائب هردو نيّت وضو کنند و با دست خود مسح نمايد و اگر نمى تواند بايد نايبش دست او را بگيرد و به جاى مسح او بکشد، و اگر اين هم ممکن نيست بايد از دست او رطوبت

[57]

بگيرند و با آن رطوبت، سر و پاى او را مسح کنند. و به احتياط واجب در صورت امکان علاوه بر وضو تيمّم هم بکند.

مسأله 289 :

هر کدام از کارهاى وضو را که مى تواند به تنهايى انجام دهد، نبايد در آن کمک بگيرد.

شرط دوازدهم: استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد.

مسأله 290 :

کسى که مى ترسد که اگر وضو بگيرد، مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند بنابر احتياط واجب نبايد وضو بگيرد، ولى اگر نداند که آب براى او ضرر دارد و وضو بگيرد و بعد بفهمد که ضرر داشته، وضويش صحيح است، اگرچه احتياط مستحب آن است که با آن وضو نماز نخواند و تيمم کند و چنانچه با آن وضو نماز خوانده احتياط مستحب آن است که دوباره آن را اعاده نمايد.

مسأله 291 :

اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمى که وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد، بايد با همان مقدار وضو بگيرد.

شرط سيزدهم: در اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب نباشد.

مسأله 292 :

اگر مى داند چيزى به اعضاء وضو چسبيده ولى شک دارد که از رسيدن آب جلوگيرى مى کند يا نه، بايد آن را برطرف کند يا آب را به زير آن برساند.

مسأله 293 :

اگر زير ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد، ولى اگر ناخن را بگيرند بايد براى وضو آن چرک را برطرف کنند، و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد و چرک زير آن جزء ظاهر به حساب آيد بايد چرک زير مقدارى را که از معمول بلندتر است برطرف نمايند.

مسأله 294 :

اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها به واسطه سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پيدا شود، شستن و مسح روى آن کافى است. و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زير پوست لازم نيست، بلکه اگر پوست يک قسمت آن کنده شود، لازم نيست آب را به زير قسمتى که کنده نشده برساند ولى چنانچه پوستى که کنده شده گاهى به بدن مى چسبد و گاهى بلند مى شود بايد آن را قطع کند يا آب را به زير آن و هم روى آن برساند.

مسأله 295 :

اگر انسان شک کند که به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه; چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، مثل آن که بعد از گل کارى شک کند گل به دست او چسبيده يا نه، بايد بررسى کند يا به قدرى دست بمالد تا اطمينان پيدا کند

[58]

که اگر بوده برطرف شده يا آب به زير آن رسيده است.

مسأله 296 :

جايى را که بايد شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنين است اگر بعد از گچ کارى و مانند آن چيز سفيدى که جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمى نمايد بر دست بماند، ولى اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن مى رسد يا نه، بايد آنها را برطرف کند.

مسأله 297 :

اگر پيش از وضو بداند که در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آن جا رسانده يا نه، وضوى او صحيح است.

مسأله 298 :

اگر در بعضى از اعضاى وضو مانعى باشد که گاهى آب بخودى خود زير آن مى رسد و گاهى نمى رسد و انسان بعد از وضو شک کند که آب زير آن رسيده يا نه، چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسيدن آب به زير آن نبوده بايد دوباره وضو بگيرد.

مسأله 299 :

اگر بعد از وضو چيزى را که مانع از رسيدن آب است در اعضاى وضو ببيند و نداند موقع وضو بوده يا بعد پيدا شده، وضوى او صحيح است، ولى اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، احتياط واجب آن است که دوباره وضو بگيرد.

مسأله 300 :

اگر بعد از وضو شک کند چيزى که مانع رسيدن آب است در اعضاى وضو بوده يا نه، وضو صحيح است.