تيمم
در هفت مورد به جاى وضو و غسل بايد تيمم کرد :
اول از موارد تيمم
( اول ) آن که تهيهء آب به قدر وضو يا غسل ممکن نباشد .
مسأله 654 :
اگر انسان در آبادى باشد ، بايد براى تهيهء آب وضو و غسل به قدرى جستجو کند که از پيدا شدن آن نا اميد شود ، و اگر در بيابان باشد در زمينى که پست و بلند است به اندازه ء پرتاب يک تير که در زمان قديم با کمان پرتاب مى کردند ، و در زمين هموار به اندازه ء پرتاپ دو تير جستجو کند ، و بنابر احتياط واجب جستجو در تمام دايره اى باشد که مرکزش مبدأ طلب و شعاعش به اندازه ء پرتاب تير باشد .
مسأله 655 :
اگر بعضى از اطراف هموار و بعضى ديگر پست و بلند باشد در طرف هموار به اندازه ء پرتاب دو تير و در طرفى که پست و بلند است به اندازه ء پرتاب يک تير به نحو مذکور در مسألهء قبل جستجو کند .
مسأله 656 :
در هر طرفى که يقين يا حجت شرعيه دارد آب نيست ، در آن طرف جستجو لازم نيست .
مسأله 657 :
کسى که وقت نماز او تنگ نيست و براى تهيهء آب وقت دارد ، اگر يقين يا حجت شرعيه دارد در محلى دور تر از مقدارى که بايد جستجو کند آب هست ، در صورتى که حرج و ضرر نيست بايد براى تهيهء آب برود ، و اگر گمان دارد آب هست هر چند گمان او قوى باشد ، تا به حد اطمينان نرسيده رفتن لازم نيست ولى احوط است .
مسأله 658 :
لازم نيست خود انسان در جستجوى آب برود ، بلکه مى تواند کسى را که به گفتهء او اطمينان دارد بفرستد ، و همچنين اگر آن شخص ثقه باشد وظن بر خلاف قول او نباشد ، اگر چه از گفتهء او اطمينان پيدا نشود ، و در هر دو صورت رفتن يک نفر از طرف چند نفر کفايت مى کند
مسأله 659 :
اگر احتمال دهد که داخل بار سفر خود ، يا در منزل ، يا در قافله آب هست ، بايد به قدرى جستجو نمايد که به نبودن آب يقين يا اطمينان پيدا کند و يا از پيدا کردن آن ن ااميد شود
مسأله 660 :
اگر پيش از وقت نماز جستجو نمايد و آب پيدا نکند ، و تا وقت نماز همان جا بماند ، چنانچه احتمال دهد که در آن محل آبى پيدا شده ، احتياط واجب آن است که به جستجوى قبل از وقت نماز اکتفا نکند ، مگر اين که نزد يک دخول وقت باشد که درک فضيلت اول وقت بشود .
مسأله 661 :
اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پيدا نکند و تا وقت نماز ديگر در همانجا بماند ، چنانچه احتمال دهد که در آن محل آبى پيدا شده احتياط واجب آن است که دوباره در جستجوى آب برود .
مسأله 662 :
اگر وقت نماز تنگ باشد يا از دزد و درنده بر جان خود يا مالى که مورد اعتنا بحسب حال اوست بترسد يا جستجوى آب به قدرى سخت باشد که تحمل آن حرجى باشد ، جستجو لازم نيست .
مسأله 663 :
اگر در جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود ، معصيت کرده ولى نمازش با تيمم صحيح است ، هر چند بعد بفهمد که اگر جستجو مى کرد آب پيدا مى شد ، و بنابر احتياط مستحب قضاى نماز را هم به جا آورد
مسأله 664 :
کسى که يقين دارد آب پيدا نمى کند ، چنانچه دنبال آب نرود و با تيمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جستجو مى کرد آب پيدا مى شد ، چنانچه وقت باقى باشد بايد وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند .
مسأله 665 :
اگر بعد از جستجو آب پيدا نکند و با تيمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد در جايى که جستجو کرده آب بوده ، در صورتى که وقت باقى باشد ، بايد وضو گرفته و نماز را دوباره به جا آورد ، و در غير اين صورت نماز او صحيح است .
مسأله 666 :
کسى که يقين دارد وقت نماز تنگ است ، اگر بدون جستجو با تيمم نماز بخواند و بعد از نماز و پيش از گذشتن وقت بفهمد که براى جستجو وقت داشته ، بايد نماز را اعاده نمايد ، و اگر بعد از وقت بفهمد قضا لازم نيست .
مسأله 667 :
اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد ، و بداند يا حجت شرعيه اى - مانند اطمينان و غير آن - داشته باشد که اگر وضوى خود را باطل کند تهيهء آب براى او ممکن نيست يا نمى تواند وضو بگيرد ، چنانچه بتواند وضوى خود را نگه دارد وبرايش حرج و ضرر نباشد ، نبايد آن را باطل نمايد ، ولى مى تواند با عيال خود نزديکى کند اگر چه بداند که از غسل متمکن نخواهد شد .
مسأله 668 :
اگر پيش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند يا حجت شرعيه اى داشته باشد که اگر وضوى خود را باطل کند تهيهء آب براى او ممکن نيست يا نمى تواند وضو بگيرد ، چنانچه بتواند بدون ضرر و حرج وضوى خود را نگه دارد احتياط مستحب اين است که آن را باطل نکند .
مسأله 669 :
کسى که فقط به مقدار وضو يا غسل آب دارد و مى داند يا حجت شرعيه اى دارد که اگر آن را بريزد آب پيدا نمى کند ، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ريختن آن جايز نيست ، و احتياط مستحب اين است که پيش از وقت نماز هم آن را نريزد .
مسأله 670 :
کسى که مى داند يا حجت شرعيه اى دارد که آب پيدا نمى کند ، بعد از داخل شدن وقت نماز بدون ضرر و حرج جايز نيست وضوى خود را باطل کند يا آبى که دارد بريزد ، ولى نمازش با تيمم صحيح است اگر چه احتياط مستحب آن است که قضاى آن نماز را بخواند .