دستور نماز احتیاط (آیت الله سید ابوالقاسم موسوی خویی (ره))

دستور نماز احتياط

مسأله 1224 :

کسى که نماز احتياط بر او واجب است، بعد از سلام نماز بايد فورا نيت نماز احتياط کند و تکبير بگويد و حمد را بخواند و به رکوع رود و دو سجده نمايد پس اگر يک رکعت نماز احتياط بر او واجب ست، بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده، يک رکعت ديگر مثل رکعت اول بجا آورد، و بعد از تشهد سلام دهد.

مسأله 1225 :

نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آنرا آهسته بخوانند ونيت آنرا به زبان نياورند، واحتياط مستحب آنست که (بسم الله) آنرا هم آهسته بگويند.

مسأله 1226 :

اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد، نمازى که خوانده درست بوده، لازم نيست نماز احتياط بخواند، واگر در بين نماز احتياط بفهمد، لازم نيست آنرا تمام نمايد.

مسأله 1227 :

اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد که رکعتهاى نمازش کم بوده، چنانچه کارى که نماز را باطل مىکند انجام نداده، بايد آنچه را از نماز نخوانده بخواند و براى سلام بيجا دو سجده سهو بنمايد. و اگر کارى که نماز را باطل مىکند، انجام داده، مثلا پشت به قبله کرده، بايد نماز را دوباره بجا آورد.

مسأله 1228 :

اگر بعد از نماز احتياط بفهمد کسرى نمازش به مقدار نماز احتياط بوده، مثلا در شک بين سه و چهار يک رکعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده، نمازش صحيح است.

مسأله 1229 :

اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد کسرى نماز کمتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شک بين دو و چهار، دو رکعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده، بايد نماز را دوباره بخواند.

مسأله 1230 :

اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد کسرى نمازش بيشتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شک بين سه وچهار يک رکعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتياط کارى که نماز را باطل مىکند انجام داده، مثلا پشت به قبله کرده بايد نماز را دوباره بخواند، و اگر کارى که نماز را باطل مىکند انجام نداده، نماز احتياطش محسوب است، و يک رکعت کسرى نمازش را بجا آورد، و نمازش صحيح است و براى زيادى هر يک از سلام در اصل نماز، و نماز احتياط دو سجده سهو بجا آورد.

مسأله 1231 :

اگر بين دو و سه و چهار شک کند، و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتياط ايستاده، يادش بيايد که نماز را دو رکعت خوانده، لازم نيست دو رکعت نماز احتياط نشسته را بخواند.

مسأله 1232 :

اگر بين سه و چهار شک کند و موقعى که يک رکعت نماز احتياط ايستاده را مىخواند يادش بيايد که نماز را سه رکعت خوانده، بايد نماز احتياط را تمام کند، و نمازش صحيح است، و براى سلام زيادى سجده سهو بنمايد، واگر موقعى که دو رکعت نماز احتياط نشسته مىخواند يادش بيايد، پس اگر قبل از رکوع اول يادش بيايد، بايستد و نماز را مطابق کسرى که دارد تمام نمايد، و اگر بعد از رکوع يادش بيايد نمازش باطل است.

مسأله 1233 :

اگر بين دو و سه و چهار شک کند و موقعى که دو رکعت نماز احتياط ايستاده را مىخواند، پيش از رکوع دوم يادش بيايد که نماز را سه رکعت خوانده بايد بنشيند و نماز احتياط را يک رکعتى تمام کند، و براى سلام زيادى سجده سهو بنمايد.

مسأله 1234 :

اگر در بين نماز احتياط بفهمد کسرى نمازش بيشتر يا کمتر از نماز احتياط بوده، چنانچه نتواند نماز احتياط را مطابق کسرى نمازش تمام کند، بايد آنرا رها کند، و در اين صورت اگر ممکن باشد کسرى نماز را بجا آورد و اگر ممکن نباشد، نماز را دوباره بخواند، مثلا در شک بين سه و چهار اگر موقعى که دو رکعت نماز احتياط نشسته را مىخواند، يادش بيايد که نماز را دو رکعت خوانده، چون نمىتواند دو رکعت نشسته را به جاى دو رکعت ايستاده حساب کند، بايد نماز احتياط نشسته را رها کند، پس اگر قبل از رکوع اول نماز احتياط يادش آمده بود بايد کسرى نمازش را بخواند و اگر بعد از آن بوده بايد نماز را دوباره بجا آورد.

مسأله 1235 :

اگر شک کند نماز احتياطى را که بر او واجب بوده بجا آورده يا نه، چنانچه وقت نماز گذشته به شک خود اعتنا نکند، و اگر وقت دارد، در صورتى که بين شک و نماز زياد طول نکشيده وکارى هم مثل رو گرداندن از قبله که نماز را باطل مىکند انجام نداده، بايد نماز احتياط را بخواند. و اگر کارى که نماز را باطل مىکند بجا آورده، يا بين نماز و شک او زياد طول کشيده اعتنا به شک ننمايد.

مسأله 1236 :

اگر در نماز احتياط، رکنى را زياد کند، يا مثلا به جاى يک رکعت دو رکعت بخواند، نماز احتياط باطل مىشود، و بايد دوباره اصل نماز را بخواند.

مسأله 1237 :

موقعىکه مشغول نماز احتياط است اگر در يکى از کارهاى آن شک کند، چنانچه محل آن نگذشته، بايد بجا آورد، و اگر محلش گذشته، بايد بشک خود اعتنا نکند، مثلا اگر شک کند که حمد خوانده يا نه چنانچه به رکوع نرفته بايد بخواند، و اگر به رکوع رفته بايد به شک خود اعتنا نکند.

مسأله 1238 :

اگر در شماره رکعتهاى نماز احتياط شک کند، چنانچه طرف بيشتر شک نماز را باطل مىکند، بايد بنا را بر کمتر بگذارد، و اگر طرف بيشتر شک نماز را باطل نمىکند، بايد بنا را بر بيشتر بگذارد، مثلا موقعى که مشغول خواندن دو رکعت نماز احتياط است، اگر شک کند که دو رکعت خوانده يا سه رکعت، چون طرف بيشتر شک نماز را باطل مىکند، بايد بنا بگذارد که دو رکعت خوانده، واگر شک کند که يک رکعت خوانده يا دو رکعت، چون طرف بيشتر شک نماز را باطل نمىکند بايد بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است.

مسأله 1239 :

اگر در نماز احتياط چيزى که رکن نيست سهوا کم يا زياد شود، سجده سهو ندارد.

مسأله 1240 :

اگر بعد از سلام نماز احتياط شک کند که يکى از اجزاء يا شرائط آنرا بجا آورده يا نه، به شک خود اعتنا نکند.

مسأله 1241 :

اگر در نماز احتياط، تشهد يا يک سجده را فراموش کند و در جاى خود تدارکش ممکن نباشد، احتياط واجب آنست که بعد از سلام نماز آنرا قضا نمايد.

مسأله 1242 :

اگر نماز احتياط و قضاى يک سجده يا قضاى يک تشهد يا دو سجده سهو بر او واجب شود، بايد اول نماز احتياط را بجا آورد.

مسأله 1243 :

حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم يقين است مثلا اگر نداند که يک رکعت خوانده يا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده بنا مىگذارد که دو رکعت است، و اگر در نماز چهار رکعتى گمان دارد که چهار رکعت خوانده، نبايد نماز احتياط بخواند و اما نسبت با فعال گمان حکم شک را دارد، پس اگر گمان دارد، رکوع کرده در صورتى که داخل سجده نشده است، بايد آنرا بجا آورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده، چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننمايد و نمازش صحيح است.

مسأله 1244 :

حکم شک و سهو و گمان در نمازهاى واجب يوميه و نمازهاى واجب ديگر فرق ندارد، مثلا اگر در نماز آيات شک کند که يک رکعت خوانده يا دو رکعت، چون شک او در نماز دو رکعتى است، نمازش باطل مىشود، و اگر گمان داشته باشد که دو رکعت يا يک رکعت است بر طبق گمان خود نماز را تمام مىنمايد.