شرایط کسانی که مستحق زکاتند (آیت الله ناصر مکارم شیرازی)

مستحقّين زکات

مسأله 1653 :

مستحقّين زکات بايد شرايط زير را داشته باشند:

اوّل، ايمان به خدا و پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و ائمّه دوازده گانه(عليهم السلام)، به اطفال يا ديوانگانى که از مسلمانان شيعه فقير باشند مى توان زکات داد، منتهى بايد زکات را به دست ولى آنها بدهند، خواه به نيّت تمليک به طفل يا ديوانه باشد يا به قصد مصرف کردن درباره آنها و اگر به ولى دسترسى ندارد مى تواند خودش يا به وسيله يک نفر امين زکات را براى احتياجات آنها صرف کند.

مسأله 1654 :

دوم، دادن زکات بايد مايه کمک به گناه نشود، بنابراين زکات را به

[309]

کسى که آن را در معصيت صرف مى کند نمى توان داد و احتياط واجب آن است به شرابخوار نيز زکات ندهند.

مسأله 1655 :

در زکات عدالت شرط نيست، همچنين عدم ارتکاب گناهان کبيره.

مسأله 1656 :

سوم، واجب النّفقه نبودن، يعنى زکات را نمى توان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد، ولى اگر آنها بدهکار باشند و نتوانند بدهى خود را بپردازند زکات را به مقدار اداء دين مى توان به آنها داد.

مسأله 1657 :

اگر کسى نمى تواند مخارج افراد واجب النّفقه خود را بپردازد، مثلاً قادر نيست خرج زن و بچّه خود را بدهد، يا توانايى دارد و نمى دهد، ديگران مى توانند به آنها زکات دهند.

مسأله 1658 :

هرگاه فرزندى به کتابهاى علمى دينى احتياج دارد پدر مى تواند براى خريدن آنها به او زکات دهد.

مسأله 1659 :

هرگاه شوهر مخارج همسرش را نمى پردازد، ولى زن مى تواند از طريق حاکم شرع يا غير او حقّ خود را بگيرد، چنين زنى نمى تواند از زکات استفاده کند.

مسأله 1660 :

زن مى تواند به شوهر فقير خود زکات دهد، هر چند شوهر زکات را بگيرد و صرف مخارج آن زن و اولادش کند.

مسأله 1661 :

چهارم زکات گيرنده از سادات نباشد، مگر اين که زکات دهنده هم از سادات باشد، ولى اگر خمس و ساير وجوهات کفايت مخارج آنها را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشند، مى توانند از غير سيّد زکات بگيرند، امّا احتياط واجب آن است که فقط به مقدار مخارج روزانه بگيرند.