جاهايي که فقط قضاي روزه واجب است
مسأله 1704 :
در چند صورت فقط قضاي روزه بر انسان واجب است وکفّاره واجب نيست: اوّلـ سبق آمدن مني به ملاعبه ومثل آن اگر از عادت او مني آمدن يا قاصد آمدن مني نباشد چه احتمال معتني به بآمدن مني داشته بود يا نه که احوط قضاء روزه است وکفّاره ندارد، دومـ آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلي که در «مسأله 1646» گفته شد، سومـ عملي که روزه را باطل ميکند بجا نياورد ولي نيّت روزه نکند يا ريا کند يا قصد کند که روزه نباشد يا قصد کند کاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد بنابر احتياط در اخير، چهارمـ آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت يک روز يا چند روز روزه بگيرد، پنجمـ آن که در ماه رمضان بدون اين که تحقيق کند صبح شده يا نه، کاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده و نيز اگر بعد از تحقيق با اين که گمان دارد صبح شده کاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده، بنابر احتياط واجب قضاي آن روزه بر او واجب است بلکه اگر بعد از تحقيق شک کند که صبح شده يا نه وکاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده احتياط واجب آن است که قضاي روزه آنروز را بجا آورد، ششمـ آن که کسي بگويد صبح نشده وانسان به گفته او کاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است، هفتمـ آن که کسي بگويد صبح شده وانسان به گفته او يقين نکند يا خيال کند شوخي ميکند وکاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است، هشتمـ آن که کور ومانند آن به گفته کس ديگر افطار کنند بعد معلوم شود مغرب نبوده است، نهمـ آن که در هواي صاف به واسطه تاريکي يقين کند که مغرب شده وافطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است بنابر احتياط واجب قضا بايد بنمايد ولي اگر در هواي ابر بگمان اين که مغرب شده افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده قضا لازم نيست اگرچه بنابر احوط تحقيق لازم است، دهمـ آن که براي خنک شدن، يا بيجهت مضمضه کند يعني آب در دهان بگرداند و بياختيار فرو رود ولي اگر فراموش کند که روزه است وآب را فرو دهد يا براي نماز واجب مضمضه کند وبياختيار فرو رود قضا بر او واجب نيست و همچنين است مضمضه در وضوي نماز نافله.
مسأله 1705 :
اگر غير آب چيز ديگري را در دهان ببرد وبياختيار فرو رود يا آب داخل بيني کند وبياختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست اگرچه احتياط مستحبّ آن است که قضاي روزه را در اين دو صورت بنمايد.
مسأله 1706 :
مضمضه زياد براي روزهدار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.
مسأله 1707 :
اگر انسان بداند که به واسطه مضمضه بياختيار يا از روي فراموشي آب وارد گلويش ميشود، نبايد مضمضه کند.
مسأله 1708 :
اگر در ماه رمضان بعد از تحقيق يقين کند که صبح نشده وکاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازمنيست.
مسأله 1709 :
اگر انسان شک کند که مغرب شده يا نه، نميتواند افطار کند و اگر شک کند که صبح شده يا نه، پيش از تحقيق نميتواند کاري که روزه را باطل ميکند انجام دهد.