2 - معدن
مسأله 1794 :
اگر از معدن طلا، نقره، سرب، مس، آهن، ذغال سنگ، فيروزه، عقيق، زاج، نمک و معدنهاى ديگر، چيزى بدست آورد در صورتى که به مقدار نصاب باشد، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1795 :
نصاب معدن بنابر احتياط 105 مثقال معمولى نقره سکه دار يا 15 مثقال معمولى طلاى سکه دار است، يعنى اگر قيمت چيزى را که از معدن بيرون آورده، بعد از کم کردن مخارجى که براى آن کرده به 105 مثقال نقره سکه دار يا 15 مثقال طلاى سکه دار برسد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1796 :
استفاده اى که از معدن برده، اگر قيمت آن به 105 مثقال نقره سکه دار يا 15 مثقال طلاى سکه دار نرسد، خمس آن در صورتى لازم است که به تنهائى يا با منفعت هاى ديگر کسب او از مخارج سالش زياد بيايد.
مسأله 1797 :
در گچ و آهک و گل سرشور و گل سرخ واجب آن است که مانند معادن در نظر گرفته شود و اگر قيمت هر يک از آنها به حد نصاب رسيد خمس آن را بدهد و اگر نرسد حکم منافع کسب را دارد.
مسأله 1798 :
کسى که از معدن چيزى بدست مىآورد، بايد خمس آن را بدهد چه معدن روى زمين باشد، يا زير آن، در زمينى باشد که ملک است، يا در جائى باشد که مالک ندارد.
مسأله 1799 :
اگر نداند چيزى را که از معدن بيرون آورده به 105 مثقال نقره سکه دار يا 15 مثقال طلاى سکه دار مىرسد يا نه، بنابر احتياط واجب بايد به وزن کردن يا از راه ديگر قيمت آنها را معلوم کند.
مسأله 1800 :
اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند، چنانچه بعد از کم کردن مخارجى که براى آن کرده اند، اگر سهم هر کدام آنها به 105 مثقال نقره سکه دار يا 15 مثقال طلاى سکه دار برسد، بايد خمس آن را بدهند.
مسأله 1801 :
معادن بطور کلى جزء انفال است و استخراج آنها در زمان کنونى ما بدون اجازه فقيه جامع الشرائط وبرنامه اى که از طرف وى مقرر مىگردد جائز نيست و لازم است در اين مورد با نظر او برنامه اى تنظيم و بر اساس آن عمل شود.