شرايط نماز جماعت
مسأله 1236 :
در جماعت چند چيز بايد رعايت شود:
[232]
اوّل ـ نبودن حايل
ميان امام و مأموم و همچنين ميان مأمومين نسبت به يکديگر بايد چيزى که مانع ديدن است نباشد، بلکه حايل شيشه اى نيز اشکال دارد، امّا اگر مأموم زن باشد حايل ميان او و مردان مانعى ندارد.
مسأله 1237 :
اگر امام در محراب باشد و کسى پشت سر او اقتدا نکرده باشد کسانى که در دو طرف محراب ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمى بينند نمى توانند به او اقتدا کنند، بلکه اگر کسى هم پشت سر امام اقتدا کرده باشد کسانى که دو طرف او ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمى بينند جماعت آنها اشکال دارد، ولى صفهايى که پشت سر آنها قرار دارد نمازشان صحيح است، همچنين اگر صفها به در مسجد برسد و از آن خارج گردد.
مسأله 1238 :
هرگاه به واسطه طولانى شدن صفها کسانى که دو طرف صف ايستاده اند امام را نمى بينند مانعى ندارد، همچنين اگر به واسطه طولانى شدن يکى از صفها کسانى که در دو طرف آن ايستاده اند صف جلو خود را نبينند جماعتشان صحيح است.
مسأله 1239 :
کسى که پشت ستون ايستاده اگر از طرف راست يا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متصل باشد کافى است.
شرط دوم ـ بلندتر نبودن جاى ايستادن امام از مأموم
مسأله 1240 :
جاى ايستادن امام از جاى مأموم بلندتر نباشد; مگر به مقدار بسيار کم، و اگر زمين سراشيبى باشد و امام در طرفى که بلندتر است بايستد در صورتى که سراشيبى آن زياد نباشد و به آن زمين مسطّح گويند مانعى ندارد.
مسأله 1241 :
بلندتر بودن جاى مأموم از جاى امام اشکال ندارد، ولى اگر امام در صحن مسجد بايستد و عدّه اى از مأمومين در بالکن و پشت بام، و طورى باشد که به
[233]
آن جماعت نگويند، صحيح نيست. مثل اين که امام در طبقه اوّل بايستد و مأمومين در بعضى از طبقات بالا که از جماعت دور است.
شرط سوّم ـ نبودن فاصله ميان امام و مأموم
مسأله 1242 :
اگر يک يا چند قدم ميان امام و مأموم يا مأمومين با يکديگر فاصله باشد، بطوريکه به آن جماعت گويند مانعى ندارد، بنابراين فاصله شدن يک يا دو نفر که نماز نمى خوانند مانعى ندارد، ولى مستحبّ است صفوف کاملاً به هم متّصل باشد.
مسأله 1243 :
هنگامى که امام تکبير مى گويد و وارد نماز مى شود در صورتى که صفهاى جلوتر آماده نماز باشند همه مى توانند تکبير بگويند و وارد نماز شوند و لازم نيست انتظار بکشند تا صفهاى جلو وارد نماز شوند بلکه انتظار کشيدن بر خلاف احتياط است.
مسأله 1244 :
هرگاه بداند يکى از صفهاى جلو، نمازشان باطل است اگر صف جلو حايل شود، صفهاى بعد نمى توانند اقتدا کنند.
شرط چهارم ـ مأموم جلوتر از امام نايستد
مسأله 1245 :
اگر مأموم در ابتداى جماعت يا در اثناء، جلوتر بايستد جماعت او باطل مى شود، احتياط اين است که مساوى هم نايستد، بلکه کمى عقب تر قرار گيرد و اين عقب تر بودن در تمام حالات نماز مراعات گردد حتّى در حالت رکوع و سجود.