آداب شير دادن
مسأله 2989 :
بر مادر واجب نيست که به نحو رايگان يا با دريافت مزد کودک را شير دهد، ولى در صورتى که راه تغذيه منحصر به شير مادر باشد و امکان استفاده از شير غير مادر وجود نداشته باشد و يا موجب ضرر و زيان براى کودک شود، بر خود مادر واجب است کودک را شير بدهد.
مسأله 2990 :
براى شير دادن بچّه، مادر بهتر از هر کس ديگر است و چنانچه پدر بچّه مرده باشد و يا زن را طلاق بائن داده باشد و يا وى را طلاق رجعى داده باشد و عدّه او تمام شده باشد، زن مى‌تواند براى شير دادن بچّه مزد بگيرد و اگر پدر بچّه زنده بوده و زن از وى طلاق نگرفته باشد و يا طلاق رجعى گرفته باشد، ولى عدّه وى هنوز تمام نشده باشد نيز بنابر مشهور، مى‌تواند براى شير دادن به بچّه اجرت بگيرد؛ ولى سزاوار است که مادر براى شير دادن از شوهر خود مزد نگيرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بيشتر از دايه مزد بگيرد، شوهر مى‌تواند بچّه را از او گرفته و به دايه بدهد؛ البته چنانچه مادر به اندازه معمول طلب اجرت کند و دايه کمتر از آن بخواهد و تفاوت فاحش نباشد و پدر نيز بتواند بدون مشقّت مقدارى را که مادر طلب مى‌کند به وى بدهد، نمى‌تواند بچّه را از او بگيرد.
مسأله 2991 :
چنانچه خود بچّه داراى اموالى باشد، پدر مى‌تواند اجرت کسى را که به بچّه شير مى‌دهد، از اموال او بردارد و اگر بچّه اموالى نداشته باشد، بر پدر واجب است که اجرت او را از مال خود بپردازد و اگر پدر نيز نتواند اجرت را بپردازد، چنانچه پدر بزرگ پدرى داشته باشد و وى بتواند اجرت را بدهد، بنابر احتياط واجب بايد بپردازد وگرنه بر مادر واجب است که بدون اجرت به بچّه شير بدهد.
مسأله 2992 :
مستحب است دايه‌اى که براى طفل مى‌گيرند، دوازده امامى و
(563)
داراى عقل و عفّت و صورت نيکو باشد و مکروه است زن کم عقل يا غير دوازده امامى يا بد صورت يا بد خلق يا زنازداه، کودک را شير بدهد و نيز مکروه است دايه‌اى بگيرند که بچّه‌اى که دارد از راه زنا به دنيا آمده باشد.
مسأله 2993 :
در صورتى که ممکن باشد، مستحب است بچّه را دو سال تمام شير دهند و شيردادن به بچّه بيشتر از دو سال نيز جايز است اگرچه بعد از دوسالگى چنانچه بدون احتياج بچّه به شير خوردن، به او شير بدهند، کراهت دارد.
مسأله 2994 :
اگر به واسطه شير دادن، حقّ شوهر از بين نرود، زن مى‌تواند بدون اجازه شوهر، بچّه کس ديگرى را شير دهد، ولى جايز نيست بچّه‌اى را شير دهد که به واسطه شير دادن به آن بچّه، به شوهر خود حرام شود؛ مثلاً اگر شوهر او دختر شيرخوارى را براى خود عقد کرده باشد، زن نبايد آن دختر را شير دهد، چون اگر آن دختر را شير دهد، خود او مادر زن شوهر مى‌شود و بر او حرام مى‌گردد. در هر صورت بهتر است زنان قبل از شيردادن به بچه ديگران، از احکام و آثار شيردادن آگاه باشند.