چیزهایی که سجده بر آن ها صحیح است (آیت الله ناصر مکارم شیرازی)

چيزى که سجده بر آن صحيح است

مسأله 965 :

هنگام سجده بايد پيشانى بر زمين يا چيزهايى که از زمين مى رويد

[181]

مانند چوب و برگ درختان باشد، ولى سجده بر چيزهاى خوراکى و پوشاکى هرچند از زمين برويد جايز نيست و همچنين سجده کردن بر فلزّات مانند طلا و نقره باطل است، امّا سجده بر سنگهاى معدنى مانند سنگ مرمر و سنگهاى سفيدوسياه و حتّى عقيق اشکال ندارد.

مسأله 966 :

احتياط واجب آن است که بر برگ درخت مو که بعضى آن را در غذا مصرف مى کنند سجده نکند.

مسأله 967 :

سجده بر علف و کاه و مانند اينها که از زمين مى رويد و خوراک حيوان است اشکال ندارد و همچنين سجده بر گلهايى که خوراکى انسان نيستند، امّا گلها و گياهانى که از قبيل داروى خوراکى هستند مانند گل بنفشه و گل گاو زبان بنا بر احتياط، سجده بر آنها صحيح نيست، همچنين سجده بر گياهانى که در بعضى از شهرها خوراکى است و در بعضى از شهرها خوراکى نيست.

مسأله 968 :

سجده بر سنگ آهک و سنگ گچ چه قبل از پخته شدن و چه بعد از آن صحيح است، همچنين بر آجر و سفال و سيمان نيز جايز است.

مسأله 969 :

سجده بر کاغذ جايز است مگر آن که يقين داشته باشيم از پنبه يا چيزهايى ساخته شده که سجده بر آنها شرعاً جايز نيست و از آنجا که غالب کاغذها را در حال حاضر از چوب مى سازند و يا حدّاقل شک داريم از چه مى سازند سجده بر آنها جايز است.

مسأله 970 :

بهتر از هر چيز براى سجده خاک مخصوصاً «تربت حضرت سيّد الشّهداء(عليه السلام)» است که يادآور خونهاى شهيدان مى باشد.

مسأله 971 :

هرگاه چيزى که سجده بر آن صحيح است در اختيار ندارد، يا به واسطه گرمى و سردى زياد نمى تواند بر آن سجده کند، بايد بر لباسش اگر از کتان يا پنبه است سجده کند و اگر از چيز ديگر است (مثلاً از پشم است) بر همان يا بر فرش سجده نمايد و اگر آن هم ممکن نيست بر فلزّات و اشياء معدنى سجده کند و اگر مطلقا چيزى پيدا نمى کند که بتوان بر آن سجده کرد بر پشت دست خود سجده

[182]

مى کند، بنابر اين پشت دست آخرين چيزى است که مى توان بر آن سجده کرد.

مسأله 972 :

هرگاه در سجده اوّل مهر به پيشانى بچسبد بايد آن را براى سجده دوم از پيشانى جدا کند و اگر به همان حال به سجده دوم رود اشکال دارد.

مسأله 973 :

هرگاه در اثناء نماز چيزى را که سجده بر آن صحيح است از دست بدهد، مثلاً بچّه اى آن را بردارد، چنانچه وقت نماز باقى است نماز را تمام کرده و بنابر احتياط دوباره مى خواند و اگر وقت تنگ است قضا ندارد، در هر دو صورت به ترتيبى که در دو مسأله قبل گفته شد عمل نمايد.

مسأله 974 :

هرگاه در حال سجده متوجّه شود پيشانى را بر چيزى گذارده که سجده بر آن جايز نيست، اگر ممکن است و منافات با صورت نماز گزار ندارد پيشانى را به روى چيزى که سجده بر آن صحيح است بکشد و اگر دسترسى ندارد و وقت تنگ است به دستور مسأله پيش عمل کند.

مسأله 975 :

هرگاه بعد از نماز يابعد از سجده متوجّه شود بر چيزى سجده کرده که سجده بر آن جايز نبوده، نمازش صحيح است.

مسأله 976 :

سجده کردن براى غير خداوند متعال حرام است و بعضى از مردم عوام که در مقابل قبر امامان(عليهم السلام) پيشانى را بر زمين مى گذارند اگر به قصد سجده براى امام(عليه السلام) باشد فعل حرام است و اگر براى شکر خدا باشد اشکالى ندارد، ولى اگر در نظر بينندگان چنين نشان دهد که سجده براى امام(عليه السلام) است يا بهانه به دست دشمنان دهد اشکال دارد.