شرایط کسانی که مستحق زکاتند (آیت الله جعفر سبحانی)

شرايط کسانى که مستحق زکاتند

مسأله 1590 :

کسى که زکات مى گيرد بايد شيعه دوازده امامى باشد و اگر با حجت شرعى، شيعه بودن کسى ثابت و به او زکات بدهد، و زکات تلف شود بعد معلوم شود شيعه نبوده لازم نيست دوباره زکات بدهد. و در عين حال در صورتى که مصلحت شرعى ايجاب کند مى توان از سهم «سبيل الله» به غير شيعه امامى زکات داد.

مسأله 1591 :

اگر طفل يا ديوانه اى از شيعه فقير باشد، انسان مى تواند به ولىّ او زکات بدهد، به قصد اينکه آنچه را مى دهد ملک طفل يا ديوانه باشد.

مسأله 1592 :

اگر به ولى طفل و ديوانه دسترسى ندارد، مى تواند به اجازه حاکم شرع خودش يا به وسيله يک نفر امين زکات را به مصرف طفل يا ديوانه برساند و بايد موقعى که زکات به مصرف آنان مى رسد نيت زکات کنند.

مسأله 1593 :

به فقير که گدائى مى کند، مى شود زکات داد، ولى به کسى که زکات را در معصيت مصرف مى کند نمى شود زکات داد.

مسأله 1594 :

به کسى که معصيت کبيره را آشکارا به جا مى آورد، احتياط واجب آن است که زکات ندهند.

مسأله 1595 :

کسى که بدهکار است و نمى تواند بدهى خود را بدهد اگرچه مخارج او بر انسان واجب باشد، مى توان به او زکات داد. ولى اگر زن براى خرجى خودش قرض کرده باشد شوهر نمى تواند بدهى او را از زکات بدهد بلکه اگر کس ديگرى هم که مخارج او بر انسان واجب است براى خرجى خود قرض کند احتياط واجب آن است که بدهى او را از زکات ندهد.

مسأله 1596 :

انسان نمى تواند مخارج کسانى را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است

صفحه 367

از زکات بدهد، ولى اگر او مخارج آنان را ندهد ديگران مى توانند به آنان زکات بدهند.

مسأله 1597 :

اگر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نمايد اشکال ندارد.

مسأله 1598 :

اگر پسر به کتاب هاى علمى مفيد و يا دينى احتياج داشته باشد پدر مى تواند براى خريدن آنها به او زکات بدهد.

مسأله 1599 :

پدر مى تواند به پسرش زکات بدهد که براى خود زن بگيرد پسر هم مى تواند براى آنکه پدرش زن بگيرد زکات خود را به او بدهد.

مسأله 1600 :

به زنى که شوهرش مخارج او را مى دهد، يا خرجى نمى دهد ولى زن مى تواند او را به دادن خرجى مجبور کند، نمى شود زکات داد.

مسأله 1601 :

زنى که صيغه شده اگر فقير باشد، شوهرش و ديگران مى توانند به او زکات بدهند. ولى اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، يا به جهت ديگرى دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتى که شوهر مخارج آن زن را بدهد يا زن بتواند او را مجبور کند، نمى شود به آن زن زکات داد.

مسأله 1602 :

زن مى تواند به شوهر فقير خود زکات بدهد، اگرچه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نمايد.

مسأله 1603 :

سيد نمى تواند از غيرسيد زکات بگيرد، ولى اگر خمس و ساير وجوهات کفايت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، مى تواند از غيرسيد زکات بگيرد. ولى احتياط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقدارى که براى مخارج روزانه اش ناچار است بگيرد.

مسأله 1604 :

به کسى که معلوم نيست سيد است يا نه و در شهر خود به سيادت معروف نيست مى شود زکات داد.

صفحه 368