شرايط خريدار و فروشنده
سوال 1475 :
اگر شخصى از طرف دولت يا به حکم حاکم، وادار به فروش زمين و لوازم خانهاش شود، آيا براى کسى که مىداند او مجبور به فروش شده، جايز است آنها را از او خريدارى کند؟ ج: اگر وادار کردن او به فروش زمين و لوازم خانه به حق باشد و توسط شخصى که شرعا چنين حقّى را دارد، صورت بگيرد، خريد آنها توسط ديگران ازاو اشکال ندارد، در غير اينصورت منوط بر اين است که بعد از معامله، اجازه آن را بدهد.
سوال 1476 :
بعد از آنکه زيد، مِلک خود را به عمرو، فروخت و پول آن را دريافت کرد و همچنين بعد از فروش آن توسط عمرو، به خالد و دريافت پول آن و مصرف آن در هزينههاى او، حکم به توقيف و مصادره اموال زيد شده، آيا اين حکم، شامل مِلکى که قبل از آن توسط زيد فروخته شده، مىشود و کشف از بطلانِ فروش آن مىکند؟ ج: اگر ثابت شود که فروشنده بر اثر حکم حاکم نسبت به توقيف اموالش از زمان معامله، حق فروش آنها را نداشته و يا با آنکه ذواليد بوده ولى مالک مبيع نبوده بلکه مبيع از چيزهايى بوده که حاکم حق مصادره آن را داشته، حکم مصادره که متاخّر از بيع است، شامل مبيع هم شده و حکم به بطلان بيعى که قبل از صدور حکم صورت گرفته، مىشود و در غير اين صورت، بيعى که قبل از صدور حکم انجام شده، مشمول مصادره اموال نشده و محکوم به صحت است.
سوال 1477 :
پيچيدگى روابط اجتماعى و مشکلات اقتصادى و اجتماعى مردم، گاهى آنان را وادار به انجام معاملات اضطرارى مىکند که زيانبار و غيرعادلانه و يا لااقل از نظر عرف مذموم محسوب مىشوند، آيا اضطرار از نظر شرعى موجب بطلان معامله است يا خير؟ ج: اضطرار از نظر فقهى ضررى به صحت و نفوذ معامله اعم از خريد و فروش و غير آنها که همراه با رضايت و طيب خاطر باشد، نمىزند. ولى از نظر اخلاقى و انسانى برطرف ديگر واجب است که از شرائط به وجود آمده براى شخص مضطرّ سوءاستفاده نکند.