تبعيض در تقليد
سوال 77 :
آيا تبعيض در تقليد در يک باب (مثلاً مصرف خمس) جايز است؟ و آيا تبعيض، استمرارى است؛ يعنى در همان مسأله که عمل کرده، مى‌تواند به مجتهد مساوى رجوع کند؟
جواب :
تبعيض در تقليد، در ابتدا در صورت تساوى مجتهدين، بى‌اشکال است؛ ولى اگر در مسأله‌اى تقليد کرد، احتياطا نمى‌تواند به مجتهد ديگر رجوع کند، مگر دومى اعلم از اولى باشد که در اين صورت، رجوع واجب است.
سوال 78 :
فردى که مقلّد يک مرجع است، آيا مى‌تواند در عين حال که به فتواى مرجع خود عمل مى‌کند، به فتواى مرجع ديگر هم عمل نمايد؟
جواب :
اگر مرجعى که از ايشان تقليد مى‌کنيد، اعلم باشد و فتوا بدهد، نمى‌توانيد به فتواى ديگرى عمل کنيد و اگر فتوا نداده و احتياط واجب فرموده، مى‌توانيد به فتواى مجتهد ديگر با رعايت الأعلم فالأعلم عمل نماييد و در صورت تساوى، در مسائلى که از يکى از آنان تقليد کرده‌ايد، احتياطا نمى‌توانيد از ديگرى تقليد نماييد.
سوال 79 :
آيا کسى که مقلّد يک مرجع است، مى‌تواند در يک يا دو يا چند مسأله
(22)
محدود، از مرجع ديگر تقليد کند؟
جواب :
اگر هر دو مرجع از لحاظ علمى مساوى باشند و قبلاً در اين مسأله از مرجع اول، تقليد نکرده است، مى‌تواند از او تقليد کند.
سوال 80 :
در تحرير الوسيله امام خمينى رحمه‌الله (مسأله هشتم از فروع تقليد) آمده است: «چنانچه دو مجتهد از نظر علمى با هم مساوى باشند، مقلّد مخيّر است به هر کدام از آن دو که بخواهد رجوع کند، همچنان که مى‌تواند بعضى از مسائل را از يکى و بعضى ديگر را از ديگرى تقليد کند». آيا اين گونه تقليد را صحيح و جايز مى‌دانيد؟
جواب :
در تقليد از دو مجتهد مساوى، مکلّف مخيّر است و نيز مى‌تواند در ابتدا بعضى از مسائل را از يکى و بعض ديگر را از مجتهد ديگرى تقليد نمايد؛ ولى اگر از يکى از آنان در مسأله‌اى تقليد کرده باشد، رجوع به ديگرى در آن مسأله احتياطا جايز نيست، مگر ثابت شود که ديگرى اعلم است.
سوال 81 :
آيا مقلّد مى‌تواند در مسائلى که در رساله مرجعش موجود نيست و نمى‌تواند نظر مرجعش در آن مسائل را به دست آورد، از مجتهد ديگرى که از نظر علم با مرجعش مساوى است، تقليد کند؟
جواب :
چنانچه در آن مسائل تا کنون از مرجع خود تقليد نکرده باشد، مى‌تواند در آن مسائل از مجتهدى که از نظر علم مساوى با مرجع تقليدش است، تقليد کند.
سوال 82 :
آيا مقلّد مى‌تواند در نماز و روزه از دو نفر تقليد کند، به اين صورت که به فتواى يک مرجع در محل کار، نماز را شکسته بخواند و به فتواى مرجع ديگر روزه بگيرد يا به عکس، نماز را تمام بخواند و روزه نگيرد؟
جواب :
تبعيض در تقليد، در مجتهدين مساوى جايز است؛ ولى بايد موجب علم به بطلان عمل، ولو به صورت علم اجمالى نباشد.
(23)