اگر روزه دار نداند که بقا بر جنابت روزه را باطل می کند، و تا اذان صبح غسل یا تیمم نکند، حکم روزه وی چیست؟

پاسخ

• خامنه ای، خویی، تبریزی و وحید: در جاهل قاصر و مقصر، روزه باطل می شود و قضا دارد ولی کفاره ندارد.[1]
• امام: اگر روزه دار جاهل مقصر باشد، روزه اش باطل است و بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر جاهل قاصر باشد، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است و در صورتی که توجه به سؤال کردن از مسأله را هم نداشته باشد، کفاره واجب نیست هر چند احتیاط مستحب است. [2]
• بهجت: در جاهل قاصر و مقصر، روزه باطل می شود و قضا و کفاره دارد، مگر جاهل قاصری که توجه به سؤال کردن از مسأله هم نداشته باشد، که در این صورت کفاره واجب نیست هر چند احتیاط مستحب است. [3]
• فاضل: در جاهل قاصر و مقصر روزه باطل است و بنابر احتیاط واجب در جاهل مقصر کفاره هم واجب می گردد، ولی در جاهل قاصر کفاره لازم نیست هر چند احتیاط مستحب است.. [4]
• سیستانی: روزه ی جاهل قاصری که شک در باطل شدن روزه بوسیله ی بقاء بر جنابت داشت و همچنین روزه ی جاهل مقصر باطل می شود مگر جاهل قاصری که اصلاً فکر نمی کرد که غسل نکردن موجب باطل شدن روزه می گردد یا جاهلی حجت شرعی داشت که با انجام این کار روزه باطل نمی-شود، که در این دو صورت روزه باطل نیست. اما بنابر احتیاط واجب جاهل مقصری که به مسئله توجه داشت و شک داشت که باقی ماندن عمدی بر جنابت روزه را باطل میکند، باید کفاره بدهد. [5]
• مکارم: جاهل قاصر و مقصری که غافل است، روزه اش باطل نمی شود بخلاف جاهلی که شک داشت این کار روزه را باطل میکند یا نه، که در این صورت بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود و قضا و کفاره لازم است. [6]
• صافی: اگر روزه دار جاهل مقصر باشد، روزه اش باطل است و علاوه بر قضا کفاره هم باید بدهد. ولی اگر جاهل قاصر باشد، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است و در صورتی که توجه به سؤال کردن از مسأله نداشته باشد کفاره واجب نیست هر چند در این مورد کفاره احتیاط مستحب است. [7]
• شبیری: اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ولی به جهت غفلت یا بواسطه ی ندانستن مسأله خیال می کرده که این کار حلال است، فقط قضا بر او واجب است هر چند می توانسته مسأله را یاد بگیرد و در یاد گرفتن آن کوتاهی کرده، که در این صورت اگر چه گناهکار است ولی کفاره لازم نیست. اما اگر در حلال و حرام بودن آن تردید داشته باشد، قضا و کفاره بر او واجب می شود. [8]
• نوری: اگر روزه دار جاهل مقصر باشد، روزه اش باطل است و بنابر احتیاط کفاره هم دارد و در صورت جاهل قاصر بودن، روزه ی او بنابر احتیاط واجب باطل است ولی کفاره لازم نیست هر چند احتیاط مستحب است. [9]

منابع:

1. خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 817؛ خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، المفطرات، تتمیم و فصل فی کفارة الصوم.
2. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، م 18 و القول فیما یترتب علی الافطار، م 1.
3. بهجت: وسیلة النجاة، م 1109 و 1117.
4. فاضل: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الثامن، فصل فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
5. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الثامن، فصل فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
6. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الثامن، فصل فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
7. صافی: هدایة العباد، ج 1، کتاب الصوم، م 1311 و 1318.
8. شبیری: رساله، م 1667 و 1668.
9. نوری: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الثامن فصل فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم