ديات
سوال 1919 :
شخصى به برادر کوچک خود سيلى زده دماغش خون افتاده , ايا ديه دارد ؟
جواب :
چـنـانچه صورت او سرخ شود , يک مثقال و نيم شرعى که 27نخود مى شود ديه دارد , و نسبت به خون آمدن بينى مطالحه شود , ولو با ولى طفل , واللّه العالم .
سوال 1920 :
شـخـصـى مـاشين سوراى شخصى دارد و اغلب اوقات درکارهاى خود مورد استفاده قرار مى دهد در يکى از روزها در کارخيرى مثل عروسى يکى از دوستانش با ماشين خود به طورعادى مـى رفـتـه يک نفر از آشنايان با اصرار سوار ماشين اومى شود با همان وضع مى رفته ماشين از جلو مـى آيـد براى اين که با آن تصادف احتمالى پيش نيايد يکى کنار مى کشد که متاءسفانه ماشين چپ مـى شـود و شـخـصـى کـه بـا او سـوار شـده بـود مـتاءسفانه فوت مى شود ايا در اين فرض ديه با صاحب ماشين است ؟
جواب :
اصرار شخصى که سوار شده تاءثيرى در حکم ندارد راننده بايدديه او را بپردازد , واللّه العالم .
سوال 1921 :
شخصى بچه اى را هل مى دهد زانويش زخم مى شود اين شخص وظيفه اش چيست ؟
جواب :
فـرض مـذکـور ديه دارد و رضايت خود طفل تا بالغ نشده اثرى ندارد و پدر او هم تا مصلحت براى طفل نداشته باشد نمى تواندابراء کند ولى مى شود پدر ديه را صرف در نفقه خود طفل نمايد ,واللّه العالم .
سوال 1922 :
آيا ديه قتل عمد و شبه عمد را مى توان با پول محاسبه کرد ؟
جواب :
در صورت تراضى طرفين مانعى ندارد , واللّه العالم .
سوال 1923 :
در ديه قتل اگر به جاى پول , بخواهيم شتر , گاو ,گوسفند , دينار , درهم و حله بدهيم , چگونه حساب مى شود ؟
جواب :
قـيـمت يکى از اصناف سته , يعنى شتر , گاو , گوسفند , دينار ,درهم و حله , در وقت ادا را بايد بدهيد , واللّه العالم .
سوال 1924 :
زنـى خودکشى نموده , و اعلام کرده که از دست شوهرش خودکشى کرده , يا بگويد چون فلانى به او بد گفته , آيا درچنين مواردى که خود, خودکشى نموده ديه زن بعهده کيست ؟
جواب :
در فرض سوال ديه او بعهده کسى نيست , و خون وى هدر است ,واللّه العالم .
سوال 1925 :
ديـه قتل خطا محض , بر عهده چه کسى است ؟
حال اگردر قتل عمد و شبه عمد شخص قاتل قبل از پرداخت ديه ,فوت کرد و مالى هم نداشت , ديه برعهده چه کسانى است ؟
جواب :
در قتل خطا محض , ديه برعهده عاقله است , حتى اگر قاتل زنده باشد و در قتل عمد و شبه عمد در صورتى که شخص قاتل ازدادن ديه فوت نمايد و مالى نداشته باشد , ديه از نزديکان او بامراعات الاقرب فالاقرب گرفته شود , واللّه العالم .
سوال 1926 :
براى تعيين و برآوردن ديه حمل کامل , ولوج روح را شش ماهه به حساب مى آوند .
از سوى ديـگـر مـشـهور است که جنين در چهار ماه در شکم مادر حرکت مى کند .
نيز در باب غسل ,اگر سقط جنين صورت پذيرد , براى چهار ماهه غسل لازم شمرده شده , لطفا جمع اين دو را بفرماييد ؟
جواب :
به حسب مراتب ديه حمل کامله وقتى ثابت مى شود که ولوج روح شده باشد , اما ولوج روح به شش مـاه تـحـديد نشده .
آنچه به شش ماه تحديد شده اقل زمان حمل است .
بنابر اين آنچه درباب ديه بـيـان شده با آنچه در غير آن گفته مى شود , منافاتى ندارد .
و اين که در بعض روايات غسل ميت آمده : (( جنين اگرشش ماه را تمام کرد تام است )) مقصود از آن به قرينه تعليل به ولادت حسين به على ( ع ) اقل زمان حمل است , واللّه العالم .
سوال 1927 :
در مـاه حرام به کسى آسيب رسيده و قتل در ماه غير حرام صورت گرفته است , آيا اين از موارد تغليظ در ديه است ؟
جواب :
چنانچه جنايتى که در ماه حرام واقع شده به نحوى باشد که شخص را مثل حيوان مذبوح قرار دهد ـ کـه قـتل او حساب شود آاز موارد تغليظ ديه است , هر چند مردن شخص در غير ماه حرام باشد .
ولـى اگـر جنايت در ماه حرام واقع شده و بعد سرايت کندو موجب قتل شخصى در غير ماه حرام شود از موارد تغليظ ديه نيست , واللّه العالم .
سوال 1928 :
راننده اى در رانندگى به فرزند يازده ساله اى آسيب مى رساند .
براى اين که از ديد همگان دور بـمـانـد , بچه را به بيابان برده و رها مى سازد .
بچه که مى توانسته ادامه حيات دهد , به همان دليل از دنيا مى رود , آيا راننده قصاص مى شوديا محکوم به ديه است ؟
جواب :
در فرض سوال از شخصى که بچه مصدوم را به بيابان انداخته و در نتيجه اين کار فوت نموده , ديه گرفته مى شود , واللّه العالم .
سوال 1929 :
ايـا سوزاندن و جدا ساختن سر ميت از بدن او ديه دارد ؟
ودر صورت ديه داشتن , وارث از آن ارث مى برد ؟
جواب :
ديـه قـطـع سر ميت و ديه سوزاندن ميت , هر کدام صد دينار ـ صدمثقال شرعى طلا , يعنى يک دهـم ديـه کـامـلـه ـ اسـت .
وبه وارث نمى رسد .
بلکه در وجوه خيريه براى ميت صرف مى شود , واللّه العالم .
سوال 1930 :
فـقـهاى عظام شرط قصاص قتل جنينى که روح در آن دميده شده را يقين به حيات ذکر کـرده انـد , مراد از حيات چيست ؟
زيرا جنين از ابتدا داراى حيات حيوانى مى باشد ,ولى از روايات اسـتفاده مى شود , مراد از ولوج روح داشتن حيات حيوانى نيست .
از سوى ديگر تمام شدن خلقت نـيزملاک نيست , زيرا ديه جنين تام الخلقه قبل از ولوج روح 100دينار تعيين شده , پس امرى که پس از تمام شدن خلقت ,اماره ولوج روح است چيست ؟
جواب :
مـراد از حـيـات ولـوج روح اسـت , نه حيات نباتى که از اول موجوداست .
و احراز اين حيات اماره خاصى ندارد .
و مثل تکان خردن ازموجبات علم به حيات است , واللّه العالم .
سوال 1931 :
آيا به تشريح جهت آموزش پزشکى , ديه تعلق مى گيرد ؟
جواب :
در مواردى که تشريح جايز است ديه اى بر تشريح کننده نيست , مگر اين که ميت مشکوک الاسلام باشد که ديه آن على الاحوط ثابت است , واللّه العالم .
سوال 1932 :
اگـر زنى باردار بوده با وسايل پزشگى بچه را از شکم درآورده وى در آغاز نمى دانسته که گناه کرده .
اگر بداند و باآگاهى سه يا چهار بار اين کار زشت را انجام دهد , حکمش چيست ؟
جواب :
زن از گناهى که کرده توبه و استغفار نمايد , و کسى که مباشرت در سقط جنين داشت , بايد ديه بـپـردازد .
چـنـانـچه در جنين روح دميده بود , بايد ديه کامل بپردازد .
و اگر روح ندميده بود , بايدديه جنين را بپردازد , واللّه العالم .
سوال 1933 :
در تصادف ضامن خسارت چه کسى است ؟
جواب :
در تـصـادف بـه هر کس استناد دارد , او ضامن خسارت ماشين واموال است .
و در قتل نفس ديه ثابت است , واللّه العالم .