حقوق والدين و همسايه
سوال 78 :
- با توجّه به آيه 23، سوره اسراء وَ قَضى رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً ... آيا پدر و مادر مى‌توانند شخصى را از سير تکامليش به خصوص در معرفة اللّه و معرفت صبغة اللّه باز دارند يا نه؟ و در اين صورت اطاعت از آنان چه حکمى دارد؟
استفتاءات، ج3، ص: 595
جواب:
: در امور واجبه رضايت پدر و مادر معتبر نيست و در غير واجبات رعايت رضايت آنان از راههاى تحصيل کمال است.
سوال 79 :
- در أيّام پيرى و از کار افتادگى من، آيا فرزندان ذکورم موظّف به تأمين معاش و رفع مشکلات ماليم (از قبيل مخارج روزانه، تهيّه لباس و غيره) هستند يا خير؟ و آيا فرزندان إناثم از راهنمائيهايم (که آنها را به راه خير و صلاح دنيا و آخرت دعوتشان مى‌کنم) بايد پند بگيرند يا خير، بگويند ما بزرگ و کبير شده‌ايم به تو ارتباطى ندارد؟
جواب:
- اگر پدر نتواند معاش خود را تأمين کند بر فرزند واجب است نفقه او را بدهد، و لازم است أولاد کارى که موجب أذيّت پدر باشد انجام ندهند، و بهتر است به صلاح انديشى‌هاى او احترام بگذارند.
سوال 80 :
- اينجانب دخترى هستم هيجده ساله که تا کلاس پنجم ابتدائى درس خوانده‌ام، خيلى علاقه دارم درس طلبگى بخوانم ولى پدرم با درس خواندن من مخالفت مى‌کند. محلّ سکونت ما تا نزديکترين مکانى که چنين کلاسهائى براى خواهران دائر نموده حدود 480 کيلومتر فاصله دارد، اگر دخترى بدون إجازه پدر به مسافرت برود آيا نمازش کامل است؟ و آيا براى درس خواندن إجازه پدر شرط است؟
جواب:
- بدون إجازه پدر خود عمل نکنيد.
استفتاءات، ج3، ص: 596
سوال 81 :
- اگر پدر فرزندش را از عملى نهى کند آيا ارتکاب آن عمل (در صورتى هم که پدر از انجام آن مطّلع نمى‌شود) حرام است؟
جواب:
- در عمل غير واجب اگر موجب أذيّت پدر باشد جائز نيست.
سوال 82 :
- اگر پدر و مادر خودشان أهل عبادت نبوده و تمايلى به فراگيرى أحکام اسلامى نداشته و انقلاب را تأييد ننمايند (و فرزندان خود را نيز طبق موازين اسلامى تربيت نکرده‌اند) آيا فرزند ايشان بايد از چنين والدينى اطاعت کند يا قطع رابطه نمايند؟
جواب:
- بايد قطع رحم نکند، ولى در وظائف شرعيّه اطاعت پدر و مادر [لازم] نيست، و بايد شخص به وظيفه‌اش عمل کند هر چند پدر و مادر راضى نباشند.
سوال 83 :
- پسر بالغ يا دخترى که شوهر نکرده و کبيره است، آيا بايد با رضايت پدر و مادر به مستحبّات و واجبات کفائى عمل کند يا خير؟ و آيا ترک و بى اعتنائى به آنان در کارهاى مستحبّه و واجبات کفائى موجب بى احترامى مى‌شود يا خير؟
جواب:
- رضايت شرط نيست ولى از عملى که موجب أذيّت والدين شود بايد احتراز کنند. و در انجام واجبات و مستحبّات لازم نيست والدين را مطّلع سازند ولى اگر فرزند بکوشد تمام کارها را با اطّلاع والدين و رضايت آنها انجام دهد بسيار خوب است.
سوال 84 :
- طلبه‌اى هستم که فعلا مشغول درس مى‌باشم، پدرم پير مردى است که نمى‌تواند مخارج خانه را تأمين کند، و در حال حاضر هم مقروض است، و جز بنده کسى نيست که مخارج خانه را فراهم سازد، در اين صورت
استفتاءات، ج3، ص: 597
درس خواندن براى بنده مجاز است يا خير؟
جواب:
- اختيار با خود شما است، و اگر تکفّل امور پدر را ضرورى مى‌بينيد لازم است بر آن إقدام نمائيد.
سوال 85 :
- اگر والدين أمر به ترک عمل واجب و يا أمر به عمل حرام نمودند آيا نبايد از آنان اطاعت کرد؟ اگر أمر به ترک عمل مستحبّ و يا انجام عمل مکروه نمودند آيا بايد از آنان اطاعت کرد؟
جواب:
- اطاعت أمر و نهى ايشان واجب نيست خصوصا اگر أمر به معصيت و نهى از عمل واجب باشد ولى أذيّت ايشان جائز نيست.
سوال 86 :
- آيا پدر مى‌تواند ميان دختر و پسر تبعيض قائل شود؛ يعنى پسر را براى درس خواندن آزاد بگذارد و براى دختر محدوديّت قائل گردد، مثلا بگويد تا کلاس پنجم بيشتر نبايد درس بخوانى؟
جواب:
- تحصيل رضايت پدر خود را بنمائيد.
سوال 87 :
- اختيارات پدر و مادر تا چه اندازه است آيا مى‌توانند حتّى مانع افعال مستحبّ (مثل غسل مستحبّى) شوند يا نه؟
جواب:
- احترام والدين لازم است، و کارى که موجب أذيّت آنها مى‌شود بايد ترک شود، ولى در انجام تکاليف شرعى اطاعت والدين لازم نيست.
استفتاءات، ج3، ص: 598
ستفتاءات ج3 603 س: 103 ..... ص : 603
سوال 88 :
- من با پدرم مشغول ساختن خانه‌اى بوديم، در وسط کار به من گفتند وجود تو براى آموزش و پرورش لازم است، لذا من راهى آموزش و پرورش شدم. اکنون پدرم مى‌گويد اگر براى کمک به من برنگردى تو را عاق مى‌کنم! با توجّه به اينکه خداوند مى‌فرمايد:
"احترام به پدر و مادر واجب است"، تکليف مرا روشن فرمائيد.
جواب:
- اختيار با خود شما است، و رضايت پدر در اين جهت معتبر نيست، بلى از کارى که موجب آزردگى خاطر پدر باشد خوددارى کنيد.
سوال 89 :
- اگر پدرى منزلى را ولايتا براى فرزند صغير خود به طور رسمى خريده باشد تا چه سنّى حقّ ولايت در آن را دارد. و اصولا مى‌خواهم بدانم ولايت پدر تا چه موقع در اموال فرزند ثابت است؟
جواب:
- ولايت پدر در أموال فرزند تا زمان بلوغ و رشد او ثابت است.
سوال 90 :
- لطفا وظيفه شرعى يک زن شوهر دار را در برابر پدر و مادرش بيان فرمائيد؟
جواب:
- وظيفه خاصى ندارد، و براى خارج شدن از منزل بايد شوهر راضى باشد.
سوال 91 :
- نقل شده است که اگر پدر وارد اطاق فرزندش شود در حالى که وى با همسر خود آميزش مى‌کند از نظر شرعى إشکالى ندارد، آيا اين درست
استفتاءات، ج3، ص: 599
است؟ و آيا جائز است پدر چنين کارى را انجام دهد؟
جواب:
- جائز نيست.
سوال 92 :
- اينجانب مدّت هشت سال است که با دختر يک فرد بهائى ازدواج نموده‌ام- که البتّه نخست إسلام آورد- و حالا سه فرزند از ايشان دارم، همسر بنده مى‌گويد که رفت و آمد با پدر و مادرم را نمى‌توانم قطع نمايم، در صورتى که پدر و مادر ايشان بهائى هستند. آيا همسر بنده مى‌تواند با آنان رفت و آمد داشته باشد؟
جواب:
- رفتن به منزل پدر و مادر مانع ندارد، ولى اگر خوف اين باشد که دو مرتبه بهائى شود رفت و آمد نکند.