أحکام حجاب
سوال 1 :
- باز بودن گردى صورت و دست زن تا مچ در برابر نامحرم چه صورت دارد؟
جواب:
- در صورت عدم مفسده مانع ندارد.
سوال 2 :
- آيا واجب است که زن وجه و کفّين خود را بپوشاند؟
جواب:
- واجب نيست مگر در صورت مفسده.
سوال 3 :
- اگر واجب نيست آيا اولويّت دارد يا نه؟
جواب:
- خوب است.
سوال 4 :
- در هر يک از اين صور اگر با عدم رضايت شوهر رو به رو شود؛ مثلا شوهر بگويد من راضى نيستم که صورت خودت را بپوشانى چه صورت دارد؟
جواب:
- مرد حقّ ندارد در اين جهت زن را تکليف کند.
استفتاءات، ج3، ص: 248
سوال 5 :
- آيا واجب است زن چادر به سر کند؟ و اگر واجب نيست آيا اولويّت دارد؟
جواب:
- با مراعات حجاب اسلامى پوشيدن چادر لازم نيست اگر چه بهتر است.
سوال 6 :
- آيا حجاب اسلامى جديد (روپوش گشاد و شلوار و مقنعه يا روسرى) درست است يا خير؟ با توجّه به اينکه بعضى از خانمها هم از چادر استفاده مى‌کنند و هم از حجاب اسلامى.
جواب:
- اگر مقدار لازم را بپوشاند و موجب جلب توجّه و مفسده نشود مانع ندارد.
سوال 7 :
- آيا در مورد حجاب، خانمها فقط بايد چادر سر کنند يا هر پوششى که حجم بدن و به طور کلّى حجاب واقعى را براى زن فراهم کند مى‌تواند حجاب باشد.
جواب:
- در حجاب، لباس خاصّى معتبر نيست هر چند چادر بهتر است، و از لباسى که جلب توجّه کند احتراز شود.
سوال 8 :
- از قديم در مساجد موقع نماز خواندن و روضه و موعظه پرده بين زن و مرد بوده و روحانيون و ائمّه جماعات هم چنين توصيه مى‌کردند، ولى اکنون بعضى از اساتيد دانشگاه و سخنرانانى که در بعضى از مساجد
استفتاءات، ج3، ص: 249
استفتاءات ج3 257 س: 34 ..... ص : 257
و مجالس سخنرانى مى‌کنند مى‌گويند اصلا پرده و ديوار قرار دادن بين زن و مرد در إسلام نبوده و نبايد باشد. آيا بايد در مساجد (در حال نماز و يا روضه خواندن و موعظه کردن) پرده بين زن و مرد باشد يا نه؟
جواب:
- در صورتى که مفسده‌اى نيست پرده لزوم ندارد، بلى در "نماز" احتياط مستحبّ آن است که زن عقب‌تر از مرد باشد مگر در صورتى که بين آنها حائلى مثل پرده باشد.
سوال 9 :
- آيا از نظر إمام چادر پاسخگوى حجاب لازم براى زن است يا مانتو و روسرى؟
جواب:
- به هر نحو مقدار واجب پوشيده شود کفايت مى‌کند، و چادر بهتر است.
سوال 10 :
- چرا زن بايد با حجاب نماز بخواند؟
جواب:
- تکليف الهى است.
سوال 11 :
- آيا پيدا بودن چانه خانمها در عکس با أحکام إسلام منافات دارد؟
جواب:
- مانع ندارد.
استفتاءات، ج3، ص: 250
سوال 12 :
- با توجّه به پيروزى انقلاب اسلامى و شکل حجاب رائج ميان زنان آيا حضرت إمام حجاب را خارج از شکل چادر به صورت لباس گشاد و روسرى قبول دارند يا نه؟
جواب:
- در حجاب واجب براى زن لباس خاصّى معتبر نيست، به هر نحو و با هر گونه لباس که خود را از ديد نا محرم بپوشاند کفايت مى‌کند، و پوشاندن وجه و کفّين واجب نيست.
سوال 13 :
- لطفا بفرمائيد حدود پوشش شرعى مرد نسبت به زن نامحرم تا کجاست؟
جواب:
- نظر زن به بدن مرد أجنبىّ جائز نيست، ولى بر مرد لازم نيست خود را بپوشاند.
سوال 14 :
- آيا مرد مى‌تواند سينه و بدن خود را جلو زن نامحرم باز بگذارد؟
جواب:
- بر مرد واجب نيست غير عورتين را بپوشاند.
اگر چه در موردى که مى‌داند اگر بدنش برهنه باشد زنها عمدا نگاه مى‌کنند أحوط استحبابى آن است که خود را بپوشاند.
استفتاءات، ج3، ص: 251
سوال 15 :
- اگر از زنى همسرش عکس بگيرد به صورتى که رعايت حجاب نشده باشد، آيا با توجّه به اينکه براى چاپ و ظهور بايد به عکاسى برده شود و نامحرم آن را رؤيت مى‌کند إشکالى مترتّب مى‌شود؟
جواب:
- اگر ظاهر کننده زن را نمى‌شناسد و مفسده ندارد إشکال ندارد.
سوال 16 :
- آيا حجاب متداول در مدارس و إدارات (مقنعه و روپوش بلند) کامل است يا نه؟
جواب:
- اگر مقدار واجب را مى‌پوشاند مانع ندارد.
سوال 17 :
- حدّ پوشش براى مردان و زنان هر کدام چقدر است؟ آيا تجاوز از کمترين مقدار آن حرام است؟
جواب:
- بر مرد ستر عورتين واجب است و ستر باقى بدن واجب نيست، اگر چه بر زن حرام است بدن مرد نامحرم را نظر کند. و بر زن واجب است تمام بدن خود را از نظر نامحرم بپوشاند، ولى پوشاندن وجه و کفّين لازم نيست مگر آنکه مفسده‌اى بر آن مترتّب باشد.
سوال 18 :
- 1- آيا ظهور فيلمهاى خانوادگى در عکاسى مردانه (به گونه‌اى که ظاهر کننده عکس خانمى را که در عکس مى‌باشد نمى‌شناسد) براى دو طرف إشکالى دارد؟
2- حجاب براى خانمها چگونه است؟ آيا صورت و کفّين هم جزء حجاب مى‌باشد و بايد پوشيده شود؟
استفتاءات، ج3، ص: 252
جواب:
: 1- در فرض سوال مانع ندارد، مگر آنکه مفسده‌اى بر آن مترتّب باشد.
2- پوشيدن وجه و کفّين لازم نيست.
سوال 19 :
- آيا کافى است در سر کلاس دبير مرد و يا در حياط مدرسه که خدمتکار مرد دارد مقنعه و روپوش گشاد بپوشم؟ يا روى آنها چادر هم بر سر نمايم؟
جواب:
- اگر مقدار لازم پوشيده شود و کيفيّت لباس جلب نظر نامحرم نکند مانع ندارد، و پوشيدن چادر بهتر است.
سوال 20 :
- گناه و کيفر زنى که موى سرش بيرون و معلوم باشد چيست؟
جواب:
- حجاب از نامحرم واجب است، و کسى که دانسته تخلّف مى‌کند بايد او را نهى از منکر نمايند.
سوال 21 :
- آيا زن مى‌تواند از پوششهاى ديگر، (غير از چادر) استفاده کند؟
جواب:
- در حجاب اسلامى لباس خاصّى معتبر نيست، و ميزان پوشش تمام بدن به غير از وجه و کفّين است، اگرچه چادر بهتر است.
استفتاءات، ج3، ص: 253
سوال 22 :
- 1- آيا حجابى که امروزه رائج شده است (خانمها خودشان را با روپوش و مقنعه يا روسرى پوشيده‌اند) کافى است؟ و با اين حالت اگر رانندگى کنند جائز است؟
2- اگر براى زيبائى چهره، بينى خود و يا عضو ديگر بدن را عمل جرّاحى کنند از جهت لمس نامحرم و آزار رسيدن به بدن چه حکمى دارد؟
جواب:
- 1- اگر مقدار لازم پوشيده شود لباس مذکور إشکال ندارد بشرط آنکه جلب توجّه نامحرم نکند. و بهتر است چادر بپوشد.
جواب :
2- اگر نامحرم جرّاحى مى‌کند جائز نيست.
سوال 23 :
- آيا حجاب از ضروريّات إسلام است؟ منکر آن و کسانى که به اين دستور الهى مخصوصا در جامعه اسلامى بى‌اعتنائى مى‌کنند، چه حکمى دارند؟
جواب:
- أصل حکم حجاب از ضروريّات است. و منکر آن حکم منکر ضرورى را دارد، و منکر ضرورى محکوم به کفر است، مگر اينکه معلوم باشد که منکر خدا يا رسول نيست.
سوال 24 :
- آيا حجاب تنها چادر است؟ يا مانتو و شلوار همراه با روسرى بلند يا مقنعه هم حجابى کامل است؟ و آيا ظاهر شدن با لباس گشاد و روسرى بلند که به روى شانه‌ها بيفتد از لحاظ إسلام حجاب نيست؟
استفتاءات، ج3، ص: 254
جواب:
: زن بايد تمام بدن را- به استثناء دستها تا مچ و صورت- از مرد نامحرم بپوشاند، و در حجاب لباس خاصّى معتبر نيست، اگرچه پوشيدن چادر بهتر است و از لباسهائى که جلب توجّه نامحرم کند اجتناب شود.
سوال 25 :
- حدود حجاب اسلامى را بيان فرمائيد، آيا حجابى که حالا زنان با آن پوشيده هستند از طرف شما مجاز است يا نه؟
جواب:
- در حجاب لباس خاصّى معتبر نيست، بلکه آنچه تمام بدن- به استثناء وجه و کفّين- را بپوشاند کفايت مى‌کند، و بهتر است چادر بپوشند.
سوال 26 :
- آيا در إسلام حجاب فقط چادر است؟ اگر مانتوى گشاد و روسرى بلند و شلوار و يا جوراب ضخيم مدل‌دار که حجم پا را بزرگتر از اندازه اصلى نشان مى‌دهد بپوشيم إشکال دارد؟ در ضمن بفرمائيد يک زن مسلمان مى‌تواند در مورد حجابش از کتاب "حجاب" آقاى مطهرى استفاده کند و مطابق آن حجاب داشته باشد؟
جواب:
- در حجاب لباس خاصّى معتبر نيست، هر چند پوشيدن چادر بهتر است. ولى از پوشيدن لباسى که جلب توجّه نامحرم مى‌کند اجتناب نمائيد و از کتاب ايشان مى‌توانيد استفاده کنيد.
استفتاءات، ج3، ص: 255
سوال 27 :
- استفاده از جورابهاى ضخيم با دامن و چادر در بيرون منزل چگونه است؟ و همينطور لباسهاى رنگارنگ يا رنگهاى شاد با چادر در بيرون منزل؟
جواب:
- مانع ندارد، مگر آن که به نحوى باشد که جلب نظر کند و موجب مفسده شود.
سوال 28 :
- خواهرى علاقه‌مند به حجاب است، ولى پدر و مادرش (که در ظاهر مسلمان هستند ولى در عمل مخالف) با حجاب دختر مخالفت مى‌کنند، و در صورت "پوشش" به او انواع تهمتها و بر چسبها مى‌زنند. حکم خداوند در اين مورد چيست؟
جواب:
- در رعايت حجاب واجب رضايت پدر و مادر معتبر نيست، و اگر او را أمر مى‌کنند که حجاب نداشته باشد دستور آنها را مخالفت کند و حجاب را مراعات نمايد.
سوال 29 :
- پوشاندن وجه و کفّين را واجب نمى‌دانيد البتّه با عدم تلذّذ و ريبه، حال اگر زن يا دختر طورى بودند که احتمال مى‌دهند يا مى‌دانند که به صورتشان نگاه مى‌کنند، آيا باز هم نبايد بپوشانند؟ و اگر زن يا دختر از روى لذّت، وجه و کفّين خود را نپوشاند چگونه است؟
جواب:
- پوشاندن وجه و کفّين واجب نيست، مگر در مورد خوف فساد و ريبه و تلذّذ.
استفتاءات، ج3، ص: 256
سوال 30 :
- با توجّه به اينکه وجه و کفين مستثنى است اگر احتمال بدهد که أجنبىّ به او تعمّدا نگاه مى‌کند آيا پوشانيدن وجه و کفّين هم لازم مى‌شود؟
جواب:
- لازم نمى‌شود، مگر در صورت فساد.
سوال 31 :
- آيا زن مسلمان بايد خود را در برابر زن غير مسلمان بپوشاند؟
حدود اين پوشش چقدر است؟
جواب:
- پوشاندن بهتر است، و منظور پوشاندن مواضعى است که پوشاندن آن در برابر زن مسلمان لازم نيست.
سوال 32 :
- استثناى دست و قرص صورت از حجاب بانوان و جواز نگاه بدون ريبه و مفسده، با آرايش است يا ساده؟ و آيا زينتهائى مانند انگشتر جائز است إظهار شود؟ و اگر صورت آرايش شده باشد پوشاندن واجب است يا خير؟
جواب:
- اگر در صورت آرايش موجود باشد بايد پوشانده شود، و بر مرد أجنبىّ نيز نگاه کردن جائز نيست و همچنين در کفّين اگر داراى زينت و لو مثل انگشتر باشد.
سوال 33 :
- آيا صلاح است براى زنها تمام گردى صورت (چه إصلاح کرده و چه إصلاح نکرده) نمايان باشد؟
جواب:
- در صورت نداشتن مفسده مانع ندارد، ولى نبايد با زينت باشد.
استفتاءات، ج3، ص: 257
استفتاءات ج3 264 س: 26 ..... ص : 264
سوال 34 :
- حديثى را ديدم که نوشته بود: سه طائفه‌اند که خداوند در روز قيامت با آنان سخن نمى‌گويد: يکى از آنان کسانى هستند که موى صورت خود را مى‌کنند. آيا منظور از اين حديث فقط مردان هستند يا اين که شامل زنان هم مى‌شود؟ و با توجّه به اين که يکى از آرايشهاى زنان برداشتن موى صورت است آيا اين کار إشکال دارد؟
جواب:
- آرايش به نحو مزبور حرام نيست، مگر آن که فساد داشته باشد.
سوال 35 :
- جلساتى که با حضور برادران و خواهران صورت مى‌گيرد، آيا بايد حائلى به صورت پرده و امثال آن در بين آنان باشد يا نه؟
جواب:
- لازم نيست.
سوال 36 :
- آيا حلقه ازدواج جزء زينت آلات به حساب مى‌آيد يا نه؟
جواب:
- إظهار آن جائز نيست.
سوال 37 :
- آرايش کردن زن در مجلس زنانه چگونه است؟
جواب:
- اگر مفسده نداشته باشد إشکال ندارد.
استفتاءات، ج3، ص: 258