تشويق
استفتاءات، ج2، ص: 556
کننده) آيا آن شخص تشويق کننده در اين باره مديون بوده است يا نه؟
اگر مديون بوده چه بايد کرد که زير دين نباشد؟ آيا برايش مى‌توان ردّ مظالم داد؟ يا بايد به وارث صاحب مال بدهند؟ قيمتش به پول آن روز است که مصرف شده يا به قيمت امروز؟
جواب:
- تشويق کننده ضامن نيست، مگر اين که دست بر آن مال پيدا کرده باشد. و در صورت ضمان، بايد قيمت روز مصرف شدن روغن را بطور مصالحه به وارث صاحب مال بدهد.
سوال 85 :
- تمام حاصل زمين موقوفه- که عمل به وقف نمى‌شده- و باقى حاصلهاى زمين ديگر که غير موقوفه است سالهاى متمادى مخلوط بوده و استفاده شده است. ما چگونه بعد از اين استفاده کنيم و اموال خودمان را از وقف جدا کنيم؟
جواب:
- نسبت به مقدارى که يقين دارند از عوائد وقف صرف در غير جهت وقف شده ضامن هستند و بايد از عهده برآيند.
سوال 86 :
- اگر زمينى را شخصى به خيال اينکه بلا مانع و بلا مالک است تصرف کرد و بعد از تصرف در اختيار ديگرى گذارد آن شخص ديگر هم به حساب اينکه ملک او شده مبلغى خرج آن زمين کرده از قبيل حفر چاه و غيره بعدا معلوم شده که اين زمين مالک دارد آيا اين شخص دوم که
استفتاءات، ج2، ص: 557
اين مبلغ را خرج کرده حق دارد به مالک اصلى مراجعه کند يا بايد به شخص اول که زمين را در اختيار او قرار داده مراجعه بکند؟ و آيا بين اينکه هر کدام از اين دو نفر عالم بوده‌اند به اينکه زمين مالک دارد يا جاهل بوده‌اند فرقى هست يا خير؟
جواب:
- اگر عين مالى از شخص در زمين باشد باقى بر ملک او است و اگر عينى نيست و فقط مخارج بوده به کسى نمى‌تواند رجوع کند مگر غرورى در بين باشد که مغرور "1" مى‌تواند به غار "2" رجوع نمايد.
سوال 87 :
- کسى مال فروشى خود را در اختيار شخص ديگرى مى‌گذارد که زمانى در نزد او باشد و به اوضاع و صفات آن اطّلاع يابد، اگر پسنديد معامله انجام دهند، تصادفا بدون تفريط تلف شود، آيا شخص تحويل گيرنده ضامن است و يا به عهده خود صاحب مال است؟
جواب:
- چنانچه به رسم امانت و يا عاريه پيش او گذارده، ضامن نيست ولى اگر به عنوان اينکه بپسندد و بخرد به او داده شده، ضامن است.
سوال 88 :
- گيرندگان وام داراى يک معرّف و يک ضامن ميباشند در صورت عدم پرداخت، دين بر عهده معرّف است يا ضامن؟
جواب:
- معرّف ضامن نيست.
استفتاءات، ج2، ص: 558
استفتاءات ج2 564 ج ..... ص : 564
سوال 89 :
- اينجانب در زمان طاغوت حدود دو سال قبل از شرکت ميلاد سه دستگاه ماشين مستعمل خريدارى نموده و با شرط آن که ماشينهاى مذکور تعمير و تحويل گردد پرداخت نزول اقساط معوّقه خريدار قبلى را که حدود پنج ميليون ريال مى‌باشد تعهّد نموده‌ام ولى شرکت ميلاد ضمن اينکه به تعهّد خود مبنى بر تعمير ماشين آلالت عمل ننموده اقدام به توقيف منزل مسکونى اينجانب نموده است آيا من اين مبلغ را که کلّا بابت نزول تأخير پرداخت اقساط معوّقه خريدار قبلى مى‌باشد شرعا و قانونا مديون بوده و بايستى پرداخت نمايم يا خير؟
جواب:
- اگر نزول بوده ضامن نيستيد و خانه براى اداء دين فروخته نمى‌شود.
سوال 90 :
- در حريم قنات قديمى- که سابقه هزار ساله دارد- قنات جديدى احداث نموده‌اند که آب قنات قديمى را خشک کرده (توضيح اينکه کف قنات جديد يک متر پائين‌تر از قنات قديمى است) و به اشجار و کشت اشخاص خسارت وارد آمده و به واسطه بى‌آبى، ميوه بر درختها خشک شده جبران اين خسارت را چه کسى بايد بدهد؟
جواب:
- اگر قنات جديد، آب موجود در قنات قديم را به خود جذب کرده و موجب خشکى آن شده حفر کننده قنات جديد ضامن است.