تحجير
سوال 22 :
- در روستاى ما مرسوم است که براى تصرّف ساختمان، اطراف زمين را تپه خاکى درست کرده و يا خط کشى مى‌نمايند. شخصى علاوه بر اين رسومات، زمين را مسطّح کرده و به وسيله تراکتور گاوآهن زده و سنگ و خاک هم براى ساختن زمين در زمين ريخته است، آيا با انجام کارهاى فوق
استفتاءات، ج2، ص: 579
شخص مالک زمين محسوب مى‌شود يا خير؟
جواب:
- حق اولويّت پيدا کرده ولى هنوز مالک نشده است و اگر حريم بوده اولويّت هم حاصل نيست.
سوال 23 :
- زمينى موات در آبادى خودم در سال 1355 خريده‌ام و در سال 1356 دورش را ديوار کشيده‌ام آيا شرعا مالک هستم يا خير؟
جواب:
- مالک نشده‌ايد و با شرائط مقرّره حقّ اولويّت داريد.
سوال 24 :
- زمين مواتى را پانزده سال قبل چهار نفر برادر به صورت تحجير- که شرع براى مسلمانان ملکيّت مى‌دهد- آنرا احياء کردند لطفا بفرمائيد که آيا چنين تحجيرى ملکيّت مى‌آورد يا خير؟
جواب:
- تحجير موجب ملک نيست، و فقط اولويّت مى‌آورد و احياء با شرائط آن موجب ملک است.
سوال 25 :
- اشخاصى زمينهاى موات بالاصل را در سنوات عديده قبل حصارکشى کرده و به قصد مالکيت محصور نموده‌اند ولى روى آن کار زراعى و آبادانى انجام نداده‌اند بعضى آن را به ثبت رسانيده و بعضى هنوز به ثبت نرسيده است اکنون اهالى محل مدعى هستند که زمينها متعلق به بيت المال است و بايد بين مستضعفين تقسيم شود اما متصرفين مى‌گويند خودمان آن را آباد مى‌کنيم و زراعت يا درختکارى مى‌نماييم با توجه به آئين نامه مصوّب شوراى انقلاب که مى‌گويد: بايد دو سال به متصرفين مهلت داده شود و با توجه به نحوه تصرّف و تملک اراضى موات در اسلام
استفتاءات، ج2، ص: 580
تکليف اين اراضى چيست؟
جواب:
- به مقدارى که متصرف قدرت احياء دارد و به نحوى که تعطيل زمين نشود با وجود شرايط تحجير کننده حق اولويت دارد و ديگران حق مزاحمت او را در اين مقدار ندارند.
سوال 26 :
- نظريه حضرت عالى در مورد زمينهاى موات تحجير شده اطراف روستاها چيست آيا تحجير کنندگان مى‌توانند زمينهاى مزبور را احياء نمايند و تصرف آنها در زمينهاى مزبور جايز است يا خير؟ و در ضمن آيا معامله زمينهاى تحجير شده‌اى که خريد و فروش شده‌اند صحيح است يا باطل؟
جواب:
- اگر زمين موات بالاصل بوده و حريم نبوده با وجود شرايط تحجير آن صحيح است و تحجير کننده مى‌تواند آن را احياء کند و يا حق تحجير خود را در مقابل عوض منتقل به غير نمايد.
سوال 27 :
- يک قطعه زمين به ميزان دو الى چهار هکتار در اطراف خانه‌هاى اهالى يک ده قرار دارد و اهالى ده در سال پنجاه و شش در اطراف خانه‌هايشان يک حصار کشيده‌اند آيا از نظر شرعى زمين داخل حصار، زمين موات حساب مى‌شود يا اينکه همان حصارى که در سال پنجاه و شش
استفتاءات، ج2، ص: 581
بسته‌اند مالکيت حساب مى‌شود؟
جواب:
- مجرّد ديوارکشى موجب ملکيت زمين موات نيست و چنانچه به قصد احياء با شرايط ديگر بوده حق اولويت مى‌آورد مگر اينکه حريم باشد.
سوال 28 :
- اگر زمين داخل حصار، موات حساب مى‌شود اولويت با کيست، با اهالى همان ده يا ده ديگر که در چند کيلومترى قرار دارد؟
جواب:
- با شرطى که در مسأله قبل ذکر شد موجب اولويت براى کسانى است که ديوار کشيده‌اند.
سوال 29 :
- اينجانبان زمين مواتى را پانزده سال پيش تحجير کرده سپس احيا نموديم آيا چنين تحجيرى براى ما ملکيت مى‌آورد يا خير؟
جواب:
- زمين موات اگر ملک يا حريم ملک کسى نبوده کسى که آن را به قصد احياء و با مراعات شرايط مقرّره تحجير کرده حق اولويت دارد و ملکيت منوط به احياء است.