تشريح و کالبد شکافي :
سوال 974 :
آيا کالبد شکافي ميت مسلمان يا غير مسلمان جائز است يا خير ؟ اگر کالبد شکافي جهت تعليم براي نجات جان ديگران باشد حکم مسأله را بيان فرماييد ؟
جواب :
در صورتي که حفظ و نجات جان مسلمانان بر آن متوقف باشد و افرادي به اين موضوع نه براي تامين اغراض مادي اقدام مي کنند لازم است اگر ممکن است اين عمل را در اجساد کافر حربي و اگر ممکن نشد در کافر ذمي و اگر ممکن نشد در اجساد مسلمين انجام دهند و لازم است به مقدار لازم اکتفاء بکنند و از اهانت به بدن مسلمانان اجتناب شود و احترام آن و ساير اموري که مربوط به بدن مسلمان هست را در نظر بگيرند در کشف جرايم نيز اگر موضوع مهم است و به آن متوقف است جايز است .
سوال 975 :
اگر شخصي وصيت کند که بعد از مرگش جنازه او را جهت تعليم به دانشکده پزشکي هبه نمايند آيا وصيت او صحيح است ؟ در صورت صحيح بودن وصيت ، آيا ديه به خاطر کالبد شکافي در اينجا تعلق مي گيرد يا خير ؟
جواب :
اگر خود در حال حيات وصيت کرده باشد بعيد نيست که ديه ساقط شود ولي اگر وصيت نکرده است جايز نيست و اگر اين کار را انجام دادند ديه ثابت است و هر آسيبي که به بدن ميت وارد مي شود موجب ديه مي گردد و بايد ديه را در راه خدا صرف نمايند و ثواب آن به ميت مي رسد و در عين حال احترام بدن ميت مسلمان بايد در نظر گرفته شود.
سوال 976 :
اگر شخصو وصيت نکند اما وارث يا اولياي ميت بخواهند جنازه ميت مسلمان را به دانشکده پزشکي جهت تعليم علم طب هديه نمايند آيا صحيح است ؟ اگر جنازه را بفروشند آيا جايز است ؟ آيا ولي فقيه يا حاکم شرع بدون رضايت صاحب ميت مي تواند چنين اجازه اي دهد ؟
جواب :
اذن قبلي و وصيت ميت لازم است و اگر آن انجام نشده با نظر و اجازه فقيه جامع الشرائط جايز است ، دليلي بر ولايت اولياء و اقرباي ميت در اين قبيل امور نداريم .
سوال 977 :
همانگونه که مشتحضريد يکي از وظايف پزشکي قانوني تشخيص و تعيين علت تامه مرگ متوفايي مي باشد که بنا به دلايلي از جمله بيم وقوع و يا وقوع جنايت براي محاکم قضايي بايد علت تامه مرگ آنان روشن گردد و در اکثر موارد تشخيص و تعيين دقيق علت فوت فقط با کالبد گشايي مقدور مي باشد و با اين اقدام است که خيلي از جنايات به وقوع پيوسته کشف کرديده و از پايمال شدن خون به ناحق ريخته مقتولين جلوگيري به عمل آيد ، حال با عنايت به مطالب فوق ، استدعا دارد که نظر مبارک خويش را در خصوص مسائل زير مرقوم فرماييد :
1 ـ با توجه به اينکه انجام عمل کالبد شکافي راهي است براي کشف حقيقت و احقاق حق اولياء دم آيا انجام اين عمل شرعا جايز است يا خير ؟
جواب :
در مواردي که در فوق مرقوم گرديده است ، با رعايت احترام ميت مسلمان لازم است که انجام بگيرد .
2 به فرض جايز بودن آيا رضايت اولياء دم براي انجام عمل کالبد گشايي شرعا لازم است يا خير ؟ و اگر لازم است در صورتي که بعضي از اولياء دم راضي و بعضي ناراضي باشند شرعا چه حکمي دارد ؟
جواب :
رضايت و اذن آنها لازم است و در صورت اختلاف ، نظر حاکم شرع متبع است .
سوال 978 :
آيا براي انجام عمل کالبد گشايي تشخيص پزشکي قانوني مي تواند جواز شرعي باشد يا علاوه بر آن در خواست مقام قضايي نيز در اين خصوص لازم است ؟
جواب :
معيار ضوابط حکومت اسلامي است که با سلسله مراتب به ولي فقيه منتهي مي شود .
سوال 979 :
با فرض شرط بودن رضايت اولياء دم در جواز شرعي انجام کالبد گشايي آيا در صورت در خواست مقام قضايي باز هم رضايت اولياء دم شرط است يا خير ؟
جواب :
مراجعه به انها لازم است ولي اگر اختلاف يا امتناع کردند متابعت نظر حاکم شرع لازم است .
سوال 980 :
علم تشريح و کالبد شناسي انسان از رشته هاي بسيار ضروري پزشکي است که بدون تشريح انسان رکني از ارکان اصلي و اساسي پزشکي حذف مي شده است که بالطبع مطالعه ساير قسمت هاي پزشکي امکان پذير نخواهد بود . لذا تقاضامند است نظر مبارک را نسبت به تشريح کالبد انسان اعلام فرماييد .
جواب :
تشريح بدن مسلمان جز در مواردي که ضرورت اقتضا مي کند و يا حيات جمعي از مسلمانان بر آن متوقف باشد جايز نيست و در غير مسلمان اشکال ندارد .
سوال 981 :
آيا شکافتن قبر به منظور تشريح بدن ميت براي نجات فرد متهم به قتل يا شناخت قاتل و اصولا اموري که اهميت بيشتر از هتک حرمت است جايز است ؟
جواب :
جايز است .
سوال 982 :
کالبد شکافي در مرگ هاي مشکوک براي تشخيص جرم چه حکمي دارد ؟
جواب :
بر اساس موازين متعارف اشکال ندارد .