احکام روزه
سوال 207 :
پزشکان مريضي را از روزه گرفتن منع مي‌کنند ولي خود شخص مي‌داند که روزه براي او ضرر ندارد، چنين مريضي چه بايد بکند؟
جواب :
اگر گفتار پزشکان حتي احتمال ضرر که خوف ضرر است را در او ايجاد نکند روزه‌اش صحيح است و بايد روزه بگيرد.
سوال 208 :
روزه داري که وظيفه‌اش تيمّم است چون وقت تنگ است، امّا مسامحه مي‌کند به خيال اينکه اگر مسواک کند به تيمّم هم مي‌رسد در حال مسواک زدن، اذان صبح هم مي‌گويند، اين سهل انگاري حکم عمد پيدا مي‌کند يا خير؟
جواب :
اگر مسامحه کرده است حکم عمد را دارد.
سوال 209 :
آيا چرک گلو روزه را باطل مي‌کند؟
جواب :
اگر در قسمت بالاي گلو است که ميتواند بدون مشقّت آن را به فضاي دهن بياورد و بيرون بريزد باطل مي‌کند واگرنه باطل نمي‌کند.
سوال 210 :
استفاده از آمپول‌هايي که به جاي غذا به کار مي‌رود براي روزه دار چه حکمي دارد؟
جواب :
آمپول مطلقاً روزه را باطل نمي‌کند.
سوال 211 :
آيا بودن وسايل غير خوراکي مثل وسايل دندانپزشکي در دهان باعث بطلان روزه مي‌شود؟
جواب :
اگر خون که احياناً در اين قبيل موارد در دهان بوجود مي‌آيد و يا آب که داخل فضاي دهان مي‌شود را فرود نبرد روزه‌اش باطل نمي‌شود.
سوال 212 :
برخي از بيماران مبتلا به آسم مجبور به استفاده از اسپري سالبوتامبول و... براي باز کردن راه تنفسي مي‌باشند حکم روزه اين دسته بيماران چيست؟
جواب :
با اکتفا به مقدار ضرورت، روزه‌اش صحيح است.
سوال 213 :
تنقيه ضروري با چيز روان براي بيماري که هيچ منع ديگري براي روزه داري ندارد چه حکمي دارد؟
جواب :
تنقيه با چيز روان هرچند از روي ضرورت هم باشد روزه را باطل مي‌کند.
سوال 214 :
کساني که معتاد به دخانيات (سيگار، قليان) و حتّي مواد مخدّرند (ترياک و اين گونه چيزها) آيا در حالت روزه ميتواند به مقدار ضرورت استفاده نمايند و مبطل روزه نيست؟
جواب :
نمي‌توانند.
سوال 215 :
سيگار کشيدن و استفاده از مواد مخدر مانند ترياک و غيره شرعا چه صورتي دارد؟
جواب :
استفاده از مواد مخدر حرام و سيگار نيز اگر مضر باشد حرام است .
سوال 215 :
آيا حنا گذاشتن به سر و دست و يا ماليدن روغن به بدن يا کرم يا براي زخم دست و پا دواي مرهم و غير آن گذاشتن آيا موجب بطلان روزه مي‌شود؟
جواب :
موجب بطلان نمي‌شود.
سوال 217 :
اگر کسي در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح از خواب بيدار شود و در خواب محتلم شده باشد و امکان غسل کردن نداشته باشد حکم روزه اين روز فرد چيست؟
جواب :
قبل از طلوع فجر بايد تيمم بدل از غسل بجا بيآورد در اين صورت روزه‌اش صحيح است.
سوال 218 :
آيا دارو ريختن مانند قطره چشم به هنگام روزه باعث باطل شده روزه مي‌گردد؟
جواب :
اگر به فضاي دهان نرسد روزه را باطل نمي‌کند.
سوال 219 :
شخصي صائم در ايّام ماه مبارک رمضان زير دوش مي‌رود تا غسل انجام دهد فشار دوش اگر به اندازه‌اي زياد باشد که تمام سر و گردن را فرا گيرد آيا روزه را باطل مي‌کند؟
جواب :
روزه‌اش صحيح است.
سوال 220 :
زني که چندين سال يا حامله يا مرضعه بوده و نتوانسته روزه بگيرد و روزه براي او و يا بچه‌اش ضرر داشته است تکليف او چيست؟ حتّي از خودش مال ندارد کفاره روزه را بدهد و آيا استمرار مرضعه يا حامله هم حکم مريض مستمر را دارد که قضاي سال آخر را بگيرد يا حکم فرق مي‌کند؟
جواب :
در فرض سوال قضاي سالهاي قبل ساقط است و فقط اگر ضرر ندارد قضاي سال آخر را بگيرد ولي هر وقت تمکّن پيدا کرد کفّاره روزه‌هاي سالهاي قبل را بدهد.
سوال 221 :
اگر شخصي در ماه مبارک رمضان از خواب بيدار شود و غذا بخورد سپس متوجه بشود که از وقت اذان صبح گذشته است آيا روزه اين فرد صحيح است؟
جواب :
روزه‌اش صحيح است در عين حال قضاي آن روز هم بر او واجب است.
سوال 222 :
آيا انساني که خود روزه قضا دارد ميتواند قضاي روزه واجب ميّت را بگيرد؟
جواب :
نمي‌تواند.
سوال 223 :
اين جانب در سال 1361 مدتي از ماه مبارک رمضان را در جبهه حقّ عليه باطل بودم و نتوانستم روزه بگيرم از طرف خانواده در خصوص سنّم اختلاف نظر است دقيقاً نمي‌دانم در آن ايّام مکلّف بوده‌ام يا خير. تکليف روزه فوت شده چيست؟
جواب :
چون مکلّف بودن جنابعالي در آن تاريخ مشکوک است قضاي آن روزه‌ها واجب نيست.
سوال 224 :
يک نفر در ماه رمضان به سبب فعل حرام روزه‌اش را باطل کرده و نمي‌دانسته که آيا به سبب اين فعل حرام روزه باطل مي‌شود يا خير؟ حالا چه وظيفه‌اي دارد؟
جواب :
اگر جاهل مقصر است بنابر احتياط بايد علاوه بر اين که روزه را قضا نمايد، کفاره جمع انجام بدهد يعني به شصت فقير به هر يک، يک مدّ گندم يا جو يا قيمت آنها را بدهد و دو ماه پي در پي هم روزه بگيرد.
سوال 225 :
دختر و پسري که مي‌دانستند روزه واجب است ليکن اولياء از روي جهالت و دلسوزي که: در اين سن تو روزه برايت واجب نيست، مانع از گرفتن روزه آنها مي‌شدند، خود آنها هم اهل مسئله نبودند، وظيفه در اين مورد چيست؟ با توجه به اينکه اکنون قادر بر اداء کفاره نمي‌باشند ؟
جواب :
در اين مورد فقط قضا واجب است.
سوال 226 :
تکليف ورثه نيست به فروض زير چيست؟
الف: شخصي ماه رمضان مريض بوده و مرض ادامه داشته تا اوّل ذي حجّه.
جواب :
قضا واجب نيست.
ب: شخصي مريض بود و مرض او بعد از رمضان برطرف شد و 15 روز زنده بود و 15 شوال فوت کرد.
جواب :
اگر در آن چند روز که خوب شده مي‌توانسته است قضاي روزه خود را بجا بياورد و بجا نياورد قضا لازم است.
سوال 227 :
آيا زن ميتواند در ايّام ماه مبارک رمضان به خاطر اينکه روزه خود را تمام بگيرد و قضاء روزه بر گردنش نباشد به خاطر عادت ماهيانه که به او دست مي‌دهد از قرص ضدّ حاملگي استفاده نمايد؟
و همچنين درباره روزه مستحبّي و نذر چطور؟
جواب :
در صورتي که آن قرص مضرّ نباشد و پس از استفاده از آن در موقع عادت ماهانه هيچ اثري از خون مشاهده نشود اشکال ندارد.
سوال 228 :
شخصي در ماه مبارک رمضان در جايي قصد اقامه آن ماه را در آن محل کرده است ولي هميشه بعد از افطار از حد ترخص خارج مي‌شود اما پس از دو ساعت و نيم يا سه ساعت به آن محل باز مي‌گردد، وظيفه اين شخص نسبت به نماز و روزه‌اش در آن محل چيست؟
جواب :
اگر از اول، قصد خارج شدن هر شب را داشته قصد محقق نشده است و بايد روزه‌ها را قضا کند و نمازش را قصر بخواند ولي اگر از اول قصد خروج را نداشت و قصد اقامه کرد و يک نماز چهار رکعتي خواند و بعد از آن جريان رفت و برگشت فوق انجام مي‌يابد نماز و روزه‌اش تمام است.
سوال 229 :
آيا گرفتن روزه قضا در سفر صحيح است؟ يا خير؟
جواب :
صحيح نيست.
سوال 230 :
روزه مستحب براي شخص مسافر جايز است يا خير؟
جواب :
روزه مستحب در سفر جائز نيست.
سوال 231 :
آيا مسافر ميتواند در سفر نذر کند که مثلاً فردا يا امروز را روزه مي‌گيرم و بعداً آنروز را روزه بگيرد؟
جواب :
در سفر نمي‌تواند و اگر بخواهد ميتواند در محلّ خود نذر کند.
سوال 232 :
زائراني که در ماه مبارک رمضان به مکه مکرمه و مدينه منوره سفر مي‌کنند اگر هنگام غروب در مسجد الحرام و مسجد النبي‌صلي الله وعليه وآله وسلم حضور يابند به لحاظ اين که اهل سنت زودتر از ما افطار مي‌کنند، آيا زائران ايراني مي‌توانند همراه آنان افطار کنند يا خير؟
جواب :
پيش از مغرب شرعي نمي‌توانند افطار نمايند چون آيه شريفه «و اتمّو الصّيام» انتهاي روزه را شب معرّفي مي‌کند و بنظر حقير تقيّه مداراتي در افطار روزه، راه ندارد.
سوال 233 :
آيا اداي کفاره روزه عمدي يا غير عمدي. و کلّاً تمامي کفارات بايد فوري باشد؟
جواب :
وجوب اداي کفاره فوري نيست ولي نبايد مسامحه کند.
سوال 234 :
زني که به واسطه مريض بودن در ماه رمضان روزه نگرفته و تا ماه رمضان بعدي قضاي روزه‌ها را هم نگرفته يا آنکه بدون عذر معصيت کرده و روزه خود را خورده است آيا پرداخت کفاره او بر خودش است يا شوهرش؟ و اگر بر خود اوست وقتي که تمکن بر کفاره ندارد غير از مهريه‌اي که از شوهر طلبکار است آيا واجب است از مهريه به اندازه کافي از شوهر خود گرفته و اداي کفاره نمايد يا خير؟
جواب :
کفاره بر عهده خود اوست و کفاره واجب است و واجب است که اقدام و سعي کند هرچند از مهريه بگيرد و بپردازد.
سوال 235 :
خانمي هستم شصت و چهار ساله که پنجاه سال پيش در سن 14 سالگي ازدواج کردم و ماه‌هاي رمضان مادر شوهرم نمي‌گذاشت که روزه بگيرم زيرا بسيار ضعيف بودم به اين صورت که مادر شوهرم سحرها مرا بيدار نمي‌کرد و مي‌گفت تو ضعيف هستي و بايد کار کني، نمي‌تواني روزه بگيري آيا بايد براي هر روز 60 فقير را طعام بدهم؟ امّا اين امر از عهده بنده خارج است. وظيفه من چيست؟
جواب :
کفاره هر روزه که اطعام 60 فقير است بر شما واجب نيست ولي در ماه رمضان‌ها که روزه خود را به جهت ضعف و عدم توانائي نگرفته‌ايد اگر تا ماه رمضان بعد قدرت گرفتن روزه را داشته‌ايد و قضاي آنها را تا به حال نگرفته‌ايد هم قضاي آنها بر شما لازم است و هم کفّاره تاخير بر ذمّه شما آمده است که براي هر روز يک مُدّ طعام است ولي اگر ماه رمضان بعد نيز قدرت گرفتن روزه را پيدا نکرده‌ايد هر روز يک مُدّ طعام بدهيد کافي است و قضا واجب نيست و مُدّ ده سير است.
سوال 236 :
شخصي در اثر بيماري و يا به واسطه بي توجهي روزه خود را عمداً خورده و الآن متوجه شده که اشتباه بزرگي را مرتکب شده است و براي کفاره خود هر روزي 60 مسکين را بايد اطعام بدهد و ميسّر برايش نيست، ولي دختري دارد که داراي چند فرزند است و در شهرستان زندگي مي‌کند و هر سال يکي دو ماه به خانه پدر مي‌آيد آيا ميتواند که مخارجات آنها را به جاي کفارات خود حساب کند يا خير؟
جواب :
در صورتي که در اثر بيماري که روزه مضر بوده است روزه خود را خورده است و يا بدون توجه بوده که متلفت نبوده است که خوردن روزه عمداً کفّاره دارد، کفّاره واجب نيست و فقط قضاي روزه بر او واجب است و حساب کردن مخارج دختر و فرزندان دختر از کفّاره روزه که در فوق مرقوم داشته‌ايد صحيح نيست.
سوال 237 :
شخصي فوت کرده و کفاره عمدي پنج روز ماه رمضان و کفاره قسم و نذر و عهد بر عهده او بوده وظيفه چيست؟
جواب :
لازم است ز ترکه ادا شود.
سوال 238 :
آيا مظالم و کفارات (مثل کفاره روزه) و صدقات واجبه را مي‌شود به واجب النفقه داد يا خير؟
جواب :
نمي‌شود.