احکام اجاره
سوال 591 :
اين جانب منزل اجاره کرده‌ام در قرار داد ما آمده است:
«اينجانب آقاي (اسم صاحبخانه ما) يک باب خانه با مشخصات... را به آقاي (اسم اينجانب) با قرار ماهي 12 هزار تومان از تاريخ21/12/76 تا21/12/77 اجاره مي‌دهم به شرط آن که 450 هزار تومان پولي که از ايشان نزد اين جانب مي‌باشد از تاريخ... تا... به عنوان قرض در نزد من باقي بماند.» آيا اين گونه اجاره و قرارداد شرعي مي‌باشد؟
جواب :
شرعي است و اشکال ندارد.
سوال 592 :
در تحرير الوسيله (مسأله 6 در مورد قرض) چنين آمده که در صحت قرض اين شرط معتبر است که قبض و اقباض صورت بگيرد، حال سوال اين است: صاحبخانه در قراردادي که در سوال فوق مقداري ا متن آن آمده است شرط کرده است که 450 هزار تومان پولي که از مستأجر نزد صاحب خانه مي‌باشد به عنوان قرض در نزد صاحبخانه باقي بماند. حال چون قبض و اقباض در حين قرض دادن صورت نگرفته بلکه گفته شده است پولي که از مستأجر نزد صاحبخانه مي‌باشد به عنوان قرض در نزد صاحبخانه باقي بماند اين قرض صحيح است؟ يا اين که صاحبخانه بايد پولي که سابقاً از مستأجر گرفته بود را به او برگرداند قرض دهد تا قبض و اقباض صورت بگيرد و اين قرض صحيح باشد؟
جواب :
چون پول در اختيار مستأجر بوده است پس از قرارداد اجاره قبض و اقباض مجدد لازم نيست.
سوال 593 :
اگر مستأجري بدون اذن موجر، در عين مستأجره، تغييرات و تصرفاتي در جهت بهتر شدن آن مثل رنگ‌آميزي در دو ديوارها، تعويض دربهاي کهنه با نو، تغيير تيرهاي چوبي به آهن، تعويض سنگفرشهاي نامرغوب يا مستعمل به مرغوب يا نو و امثالهم را انجام دهد، آيا اعمالش مصداق تعدي يا تفريط است و مؤجر حقّ فسخ خواهد داشت يا خير؟
جواب :
اين قبيل تصرفات بدون اذن موجر جائز نيست ولي موجب حق فسخ نمي‌شود.
سوال 594 :
شخصي دو باب اطاق از خانه مسکوني خود را اجاره مي‌دهد به مبلغ معلوم ولي مدت اجاره را معلوم نمي‌کند بعد از مدتي موجر به مستأجر پيشنهاد مي‌کند که يا مال الاجاره را اضافه کن و يا مدتي به شما مهلت مي‌دهم که اطاقها را تخليه نمايي آيا پيشنهاد مذکور شرعاً مانعي ندارد؟
و در صورتي که مستأجر هم به مقدار اضافه راضي شده لکن مال الاجاره را نپرداخته مديون هست يا نه؟
جواب :
پيشنهاد مذکور مانعي ندارد. ولي اگر مدت معين نشده چنان چه ظاهر سوال است اجاره صحيح نيست و موجر بيش از اجرة المثل طلب کار نيست.
سوال 595 :
فردي چيزي را اجاره کرده اما بعد از گذشتن مقداري از مدت اجاره طوري خراب و معيوب شده که هيچ قابل استفاده نيست و خودش هم در اين مسئله تقصيري کرده، آيا وظيفه او اين است که صبر کند تا مدت اجاره تمام بشود؟
جواب :
در فرض سوال اگر به طوري خراب شده که هيچ قابل استفاده نيست يا قابل استفاده ايکه شرط کرده‌اند نيست، اجاره مدتي که باقيمانده باطل است. و اگر استفاده مختصري هم بتواند ببرد، اجاره مدت باقيمانده را جايز است که بهم بزند.
سوال 596 :
شخصي مبلغ 50 هزار تومان به صاحبخانه‌اي داده که دو اطاق را رهن کند و وجه اجازه ندهد چه صورت دارد؟
جواب :
محکوم به حکم ربا است و اگر در اطاق تصرف کند اجرت المثل را ضامن است.
سوال 597 :
در بخش عقود فروش ملک به صورت زمان به چند نفر چه حکمي دارد؟ مثلاً ملکي به چهار نفر فروخته شده و اين ملک در هر فصل سال در اختيار مالک همان فصل باشد که خودش استفاده کند يا اجاره دهد.
جواب :
به طور فروش صحيح نيست بايد به نحو اجاره باشد.
سوال 598 :
هرگاه در عقد اجاره‌اي که براي مدت ده سال و با مال الاجاره معين منعقد شده است شرط شود که موجر هزينه گرم کردن ساختمان را بر عهده داشته ولي پس از دو سال به علت تغيير ناگهاني اوضاع و احوال، هزينه گرم کردن ساختمان بيش از مال الاجاره شود، تکليف قرار داد اجاره چيست؟ آيا موجر همچنان متعهد به گرم کردن ساختمان است؟
جواب :
پاسخ از جواب مسأله قبل معلوم شد.
سوال 599 :
موجر خانه اي را به يک فرد خارجي اجاره داده که او از اين خانه به مدت يک سال و چند ماه استفاده کند و بعد از آمدنش هم بيش از يک ماه از آنجا ننشسته است تکليف اجاره اين خانه چيست ؟
جواب :
پس از انعقاد اجاره و تعيين مدت اجاره چه اينکه مستأجر در آن خانه بنشيند يا ننشيند بايد وجه اجاره را بپردازد.