24ـ قرآن مجيد
سوال 1759 :
لطفاً توصيه اى جهت حفظ قرآن براى جوانان مملکت اسلامى، و حافظان کلام الله نورانى مرقوم بفرماييد.
جواب :
حافظان قرآن بايد سعى کنند به موازات حفظ قرآن، معانى آن را هم فراگيرند، و به موازات حفظ معانى، به آن عمل کنند، و به موازات عمل کردن، آن را منتشر سازند. که اين وظايف چهارگانه، يکديگر را تکميل مى کند.
سوال 1760 :
اگر کسى توفيق حفظ تمام، يا قسمتى از قرآن را پيدا کند، و سپس آن را فراموش نمايد، چه حکمى دارد؟ آيا سبب عقوبت او در آخرت خواهد بود؟
جواب :
رواياتى در اين زمينه داريم مبنى بر اين که: «کسى که قرآن را حفظ نمايد، سپس فراموش کند، عقوبت و مجازات دارد.» ولى ظاهراً اين روايات شامل زمان ما نمى شود. بنابراين، اگر کسانى در عصر و زمان ما قرآن را فراگيرند، و بعد به واسطه گرفتاريهايى فراموش کنند، کار حرامى انجام نداده اند. البتّه چه بهتر که سعى کنند فراموش ننمايند.
سوال 1761 :
چرا اکثر آيات قرآن خطاب به مردان است؟
جواب :
در ادبيّات عرب، صيغه هاى مذکّر در بسيارى موارد، مفهوم عامّى دارد، و شامل مرد و زن هر دو مى شود.
سوال 1762 :
اگر کسى عمداً قرآن را به زمين بزند، آيا کفّاره دارد؟ اگر سهواً به زمين بيفتد چگونه است؟
جواب :
در صورت عمد، گناه بزرگى انجام داده است، و چه بسا، کسانى که اين کار را مى کنند، مرتد شوند، و بايد توبه کنند، و آن کار بد خود را با اعمال نيک آينده جبران نمايند، و امّا در صورت سهو گناهى نکرده، لکن در هر صورت بايد خيلى مواظبت کند، و کفّاره اى ندارد.
سوال 1763 :
بسيارى از مردم به علّت سخت بودن قرائت متون عربى و قرآن از يک سو، و از سوى ديگر از آنجا که براى دست زدن به قرآن حتماً بايد وضو داشته باشند، تاکنون متأسّفانه يک بار هم قرآن نخوانده اند! حال اگر شما و امثال شما، که امکانات نشر و چاپ کتاب را به صورت گسترده در اختيار داريد، ترجمه کامل قرآن را بدون متن عربى آن چاپ کنيد، به طور حتم اين کار گامى خواهد بود در جهت مطالعه بيشتر قرآن توسّط مردم، که مى تواند نقش مهمّى در جهت بهبود اخلاق و شخصيّت مردم در کلّ اجتماع ايفا کند. اگر ممکن است نظرتان را در اين مورد بيان فرماييد.
جواب :
چاپ ترجمه قرآن بدون متن عربى سبب مى شود که تدريجاً اصل قرآن فراموش شود، و اين خطر، ضايعه بزرگى براى اسلام خواهد بود. ولى قرآنهايى از ما و ديگران چاپ شده که هم متن عربى دارد، و هم ترجمه فارسى; سعى کنيد تدريجاً به هر دو آشنا شويد، و اگر در ابتدا توأم با غلط بخوانيد ضررى ندارد; تدريجاً درست مى شود.
سوال 1764 :
وقف غفران چيست؟ موارد آن را در قرآن مجيد بيان فرماييد.
جواب :
وقف غفران، مطابق فرموده پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله)، آن است که هرگاه بر آن کلمه وقف شود، موجب مغفرت و آمرزش است. و آن در ده مورد به شرح زير است، که در بعضى قرآن ها در بالا يا پايين کلمه، «غفران» نگاشته شده است:
1ـ مائده / 51، در کلمه «اولياء».
2ـ انعام / 36، در کلمه «يسمعون».
3ـ سجده / 18، در کمله «فاسقاً».
4ـ سجده / 18، در کلمه «لايستوون».
5ـ يس / 12، در کمله «آثار هم».
6ـ يس / 30، در کمله «على العباد».
7ـ يس / 52، در کلمه «من مرقدنا».
8ـ يس / 61، در کمله «أن اعبدونى».
9ـ يس / 81، در کمله «أن يخلق مثلهم».
10ـ ملک / 19، در کلمه «يقبضن»(1).
سوال 1765 :
بعضى از قاريان قرآن، الفاظ قرآن را تغيير مى دهند، مثل اين که «موسى» را «موسى» و «عيسى» را «عيسى» و نيز «تَقْوى» را «تَقْوى» و «دنيا» را «دنيى» تلفّظ مى نمايند، آيا چنين کارى درست است؟
جواب :
گرچه اين گونه قرائتها در ميان عرب معمول بوده، ولى فعلا خواندن آن به مصلحت اسلام و مسلمين نيست; طبق مشهور بخوانيد.
سوال 1766 :
هديه دادن قرآن به يک مسيحى چه حکمى دارد؟ اگر شخصى چنين هديه اى داده باشد، آيا بايد پس بگيرد؟
جواب :
در صورتى که اميد هدايت او به وسيله آن باشد، اشکالى ندارد، در غير اين صورت اشکال دارد.
سوال 1767 :
آيا در قرآن کلمات فارسى هم وجود دارد؟
جواب :
بعضى از کلمات در قرآن هست، که گفته مى شود اصل آن فارسى است; مانند «سجّيل» که گفته مى شود «سنگ گل» است.
سوال 1768 :
آيا خواندن قرآن در مجالس به زبان غير عربى جايز است؟
جواب :
اشکالى ندارد; ولى ثواب تلاوت قرآن را ندارد.
سوال 1769 :
نظرتان در مورد قرائت قرآنى که همراه با خودنمايى است، چيست؟
جواب :
ريا در هر عبادتى، اشکال دارد.
سوال 1770 :
آيه 61 سوره نور در مورد خوردن غذا از خانه اقوام احکامى دارد که مسلّماً براى تقويت نزديکى و دوستى است. من به تفسير آن بزرگوار مراجعه کردم، ولى شبهاتم بيشتر شد. لطفاً پاسخ فرماييد:
الف) آيا تحت هر شرايطى، مى توان از غذاى نامبردگان استفاده کرد؟
ب) آيا جلب رضايت آنها لازم نيست؟
جواب :
ما در خوابگاههاى دانشجويى هستيم، آيا مى توانيم بدون اجازه از غذاى دوستان و هم اطاقى هايمان استفاده کنيم؟
د) منظور از جمله «کليدشان به دست شماست» چيست؟
هـ) اگر جلب رضايت واجب نباشد، و احتمال مفسده هم ندهيم، سپس مفسده اى پيش بيايد، غذاى خورده شده چه حکمى دارد؟
جواب :
در صورتى که يقين يا اطمينان به عدم رضايت داشته باشيد، جايز نيست، و اگر بعداً کشف خلاف شود، بايد جبران کرد، و در مجموع منظور از آيه کسانى هستند که پيوند آنها با انسان به اندازه اى نزديک است که على القاعده راضى هستند.
1. سرّ البيان فى علوم القرآن، صفحه 243.