فصل نوزدهم: احکام صلح
سوال 825 :
يکى از طرفين مصالحه مى داند که اين صلح باعث تلف و تضييع حقّ او مى شود; ولى به خاطر فشار طرف مقابل و اِعمال زور از ناحيه او، يا هر کس ديگر، تن به آن مصالحه مى دهد و ظاهراً قبول مى کند. آيا اين صلح ارزش دارد؟
جواب :
مصالحه اجبارى اعتبارى ندارد; ولى اگر ظاهراً مصالحه درست بوده و بعد بخواهد ادّعاى اجبار کند، پذيرفته نيست; مگر اين که دليل شرعى بر اين امر اقامه کند.
سوال 826 :
شخصى داراى چندين فرزند است. آيا در زمان حياتش و بدون اطّلاع بعضى از فرزندان، مى تواند مقدارى از املاکش را به بعضى ديگر از فرزندانش مصالحه کند؟
جواب :
هر کس حق دارد در حال سلامت و در حال حيات خود هرگونه تصرّفى در اموال خود بنمايد و به هر کس ببخشد.
سوال 827 :
شخصى در زمان حيات خويش، تمام اموال خود را با شرايط زير به همسرش صلح نموده است.
الف) مادام الحياة اختيار منافع آن، حتّى خيار فسخ، با شخص مصالِح باشد.
ب) بعد از فوت مصالِح، متصالح لها هزينه تجهيز و انجام وصاياى او را بپردازد.
جواب :
متصالح لها حقّ واگذارى املاک مورد مصالحه را به غير در زمان حيات خود ندارد.
د) بعد از وفات متصالح لها نصف مايملک بين ورثه مصالِح تقسيم شود و نصف ديگر با اذن ورثه در خيرات و مبرّات مصرف شود.
با توجّه به اجمالى که گذشت; آيا اين صلح با شرايط مذکور صحيح است؟
جواب :
خالى از اشکال نيست.
سوال 828 :
مادربزرگ پدرى ام در سال 1361 فوت نموده و ترکه خود را، که شامل 3 سهم خانه و سه سهم آب و املاک مى باشد، طبق صلح نامه اى که الآن موجود است به پدربزرگم مصالحه نموده و 3 سهم ديگر خانه را جهت مخارج پس از فوتش به فرزندانش سپرده است. مراتب مذکور انجام شده و 3 سهم آب و املاک که حاشيه صلح نامه مى باشد در زمان حيات پدربزرگم به او مصالحه شده بود تا پس از فوت ايشان طبق سهم الارث بين فرزندان تقسيم گردد، پدر بزرگم در سال 74 فوت نمود، قبل از فوت يک سهم آب و املاک که از مادربزرگم در اختيار داشت را به دو نفر از نوادگان پسرى خود (به نام حسن و حسين) صلح نمود، آيا پدربزرگم اختيار داشته است که يک سهم آب و املاک مصالحه شده از مادربزرگم را به دو نفر از نوادگان خود صلح نمايد؟
جواب :
اگر مادربزرگ منافع آن را در حال حيات به او صلح کرده و شرط نموده که بعد از وفات او، در ميان ورثه تقسيم شود، حق نداشته است عين آن را به کسى بدهد.