قسامه
سوال 1268 :
چنانچه شخصى با اجراى مراسم قسامه به قصاص محکوم شود، در مرحله اجرا (پس از قطعيّت حکم) پسر محکومٌ عليه، اقرار به قتل عمدى همان مقتول نمايد، تکليف چيست؟
جواب :
مسأله چند صورت دارد:
الف) اين مدعى خودش جزء قسامه بوده، در اين صورت نمى توان به اقرار بعدى ترتيب اثر داد مگر اين که مدّعى تکذيب خويش کند.
ب) اين که خودش جزء قسامه نبوده و قبول قسم شخص او لازم نيست. باز اگر مدّعى قطعى بوده باشد نمى توان به اقرار او ترتيب اثر داد مگر اين که تکذيب خويش کند.
جواب :
اين که ادّعاهاى او مبنى بر ظن بوده باشد، در اين صورت مخيّر است بين عمل به مقتضاى قسامه يا به مقتضاى اقرار، ولى قبول ادّعاى مبنى بر ظن در مسائل قضايى مشکل است، نتيجه اين که در صورتى که خود را تکذيب نکند عمل به اقرار نمى تواند بنمايد.
سوال 1269 :
دو پسر بچه 12 ساله که هم کلاس بوده اند قبل از رسيدن وقت مدرسه به طرف رودخانه مى روند و يکى از آنها در رودخانه غرق مى شود. اولياى طفل غرق شده ادّعا دارند که همراه وى او را به رودخانه هُل داده و او افتاده و غرق شده است. ولى متّهم منکر قضيّه است و بيّنه نيز اقامه نشده و حتّى از اطفال هم سن و سال نيز کسى به عنوان مطّلع وجود ندارد. حال با توجّه به مراتب فوق چنانچه قضيّه به قسم منجر شود، قسم متوجّه چه کسى مى باشد و آيا مسأله راه حلّ ديگرى دارد؟
جواب :
باتوجّه به اين که درفرض مسأله کسى در آن جا حاضر نبوده و در قسمهاى قسامه، علم لازم است و قسم خوردن مدّعى يا مدّعيان موضوعيّت ندارد چون دليلى بر اثبات جرم نيست، متّهم تبرئه مى شود و احتياط اين است که کودک قسم ياد کند.
سوال 1270 :
آيا قصاص در اطراف با قسامه قابل اثبات است؟
جواب :
قسامه در جنايت اعضا نيز ثابت است ولى به وسيله آن تنها ديه ثابت مى شود نه قصاص