مکان مأموم
سوال 366 :
فردى در مسجد، براى نماز جماعت جا گرفته و بيرون رفته و تا اقامه
(255)
نماز جماعت رجوع نکرده است. آيا به محض منعقد شدن نماز جماعت، حق او از آن مکان، ساقط مى‌شود و ديگرى مى‌تواند جاى او را تصرّف کند؟
جواب :
اگر قصد برگشت دارد، احتياطا ديگرى در آن مکان تصرّف نکند، مگر اين که عدم بازگشت او باعث اخلال در صفوف جماعت شود که در اين صورت اشکالى ندارد.
سوال 367 :
در رساله‌هاى عمليه گفته مى‌شود که اگر مکان مأموم در نماز جماعت از امام بالاتر باشد، اشکالى ندارد. آيا در ساختمان‌هاى امروزى، امام مى‌تواند در طبقه اول باشد و مأمومين به ترتيب از طبقه اول تا دهم باشند يا اين که مثلاً ساختمان دو طبقه باشد، ولى فاصله طبقه دوم از طبقه اول از حدّ معمول بيشتر باشد؟
جواب :
اگر فاصله طبقات در حدّى باشد که مأمومين و امام جماعت، يک اجتماع و جماعت محسوب شوند، اشکال ندارد؛ ولى اگر فاصله به قدرى زياد باشد که آنها را يک جماعت حساب نکنند، نماز جماعت صحيح نيست.
سوال 368 :
با توجه به اين که تعداد نمازگزاران در اعياد و ايّام روضه و ماه مبارک رمضان، زياد و جا در مسجد کم مى‌شود، آيا اقتدا کننده مى‌تواند در مکانى پايين‌تر از امام جماعت قرار بگيرد؟ و مقدار آن چه قدر است؟
جواب :
اگر پايين‌تر بودن مأموم کم باشد، به طورى که عرفا به آن اعتنا نشود، اشکال ندارد.
سوال 369 :
اگر مأموم در بين نماز جماعت، سهوا (ولو با برخورد شخص ديگرى با او) از امام جماعت جلوتر قرار بگيرد، ولى بلافاصله به جاى خود که عقب‌تر از امام است برگردد، نماز جماعتش صحيح است يا نه؟
جواب :
اگر به وظيفه منفرد عمل کند، نماز خودش صحيح است؛ ولى در فرض سوال، صحّت جماعتش محلّ تأمّل است.
(256)
سوال 370 :
آيا مأموم مى‌تواند در بين نماز به صف جلو يا عقب برود؟
جواب :
اگر جايش در صف جماعت تنگ باشد و در صف جلو يا عقب جاى خالى وجود داشته باشد، جايز است جلو و يا عقب برود، به شرط اين که از قبله منحرف نشود و صورت نماز به هم نخورد و احتياط واجب اين است که اين تقدّم و تأخّر، در حال قرائت نماز نباشد.