دستگردان
سوال 356 :
کسى که خمسش را پيش يکى از نمايندگان مراجع تقليد حساب کرده و با او دستگردان نموده و اکنون بدهکار است، آيا مى‌تواند بدهى خود را به نماينده ديگرِ همان
(453)
مرجع پرداخت کند؟
جواب :
اگر نماينده مرجع، فقط به عنوان وکالت از طرف مجتهد دستگردان کرده باشد، اشکال ندارد؛ ولى اگر به عنوان وکيل مأذون (مأذون از مجتهد باشد که از طرف خودش قرض بدهد) دستگردان کرده باشد، بدون اجازه وکيل مأذون جايز نيست وجوهات را به ديگرى بدهد.
سوال 357 :
شخصى از يکى از مراجع، تقليد مى‌کرده و مقدارى از وجوهاتش را به ايشان پرداخته و مقدارى را نيز دستگردان نموده است. اکنون که مرجع تقليدش را تغيير داده است، وجه دستگردان شده را به مرجع اول بايد بپردازد يا مرجع دوم؟
جواب :
با فرض دستگردان کردن با مرجع اول، بايد به خود او داده شود و يا با اجازه او در موردش مصرف گردد.
سوال 358 :
شخصى توسط مرجع تقليد خود يا نماينده‌اش، بدهکارى خمس خود را دستگردان کرده است و فعلا آن مرجع از دنيا رفته است. وظيفه مديون چيست؟
جواب :
وظيفه او مراجعه به مجتهد زنده اعلم و در صورت تساوى مجتهدين، رجوع به يکى از آنهاست.
سوال 359 :
اگر سهم سادات را با سيّدى مستحق دستگردان کرده وبه گردن گرفته باشد، آيا هنگام پرداخت بايد به همان سيّد بدهد يا به سيّد ديگر هم مى‌تواند بدهد؟
جواب :
دستگردان صحيح با سيّد فقير به اين صورت است که سهم سادات را به او تمليک نمايد و از او قرض بگيرد. بنا بر اين بايد به خود او برگرداند، نه به شخص ديگر.
سوال 360 :
شخصى مبلغ زيادى را به عنوان خمس بدهکار بوده و پول آن را دستگردان کرده است؛ ولى قبل از پرداخت آن، قدرت خريد پول، به طور چشمگيرى پايين آمده است. آيا وى همان مبلغ دستگردان شده را بدهکار است يا قدرت خريد آن
(454)
را در زمان دستگردان شدن؟
جواب :
چنانچه پس از دستگردان کردن، قدرت خريد پايين بيايد، اگر بدون تأخير و در موقع تعيين شده پرداخت نمايد، ظاهرا ضامن تفاوت نيست؛ چون کسى که دستگردان مى‌نمايد (مرجع تقليد يا نماينده او) توجه به تورّم دارد. البته اگر تورّم، فوق حدّ انتظار و مقدار پيش بينى شده باشد، در مقدار بيشتر از تورّمِ معمول يا بايد مصالحه شود و يا قدرت خريد ملاک قرار گيرد و در فرض تأخير در پرداخت نيز حکم همين است.
سوال 361 :
آيا دستگردان نمودن وجوه شرعى، با چک مدت دار يا چکى که تاريخ وصول آن رسيده است، صحيح است؟
جواب :
اشکال ندارد.
سوال 362 :
کسى که خمس مالش را دستگردان کرده و مقدارى بدهکار است، آيا مى‌تواند مقدار بدهى را در سال بعد، از منافع آن سال پرداخت کند يا از مال خمس داده شده بايد بپردازد؟
جواب :
اگر از مال مخمّس و يا مالى که به آن خمس تعلّق نمى‌گيرد بپردازد، صحيح است؛ ولى اگر بخواهد از منافع سال بعد بدهد، بايد خمس آن مبلغى را که به عنوان خمس پرداخته است نيز در پايان سال خمسى جديد از مال خمس داده يا مالى که به آن خمس تعلّق نمى‌گيرد، بپردازد.