نماز آيات
اسباب واجب شدن نماز آيات
سوال 975 :
چه چيزهايى باعث مى شود که نماز آيات واجب شود؟
جواب :
1 و 2) گرفتن خورشيد و ماه، اگرچه مقدار کمى از آن ها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد؛ 3) زلزله، اگرچه کسى هم نترسد؛ 4) رعد و برق، بادهاى سياه و سرخ و صيحه ى ترسناک و مانند اين ها که از آيات آسمانى و زمينى بوده و موجب ترس بيشتر مردم مى شود، بنابر اظهر.
فوريّت نماز آيات براى وقوع زلزله
سوال 976 :
آيا نماز آيات براى وقوع زلزله فوريّت دارد؟ در صورتى که پاسخ مثبت باشد، اگر به تأخير بياندازند حکم آن چيست؟
جواب :
فوريّت دارد و هر وقت بخواند ادا است و اگر از روى نافرمانى به تأخير بيندازد، باز هم اداى آن واجب فورى است.
اطلاع از وقوع زلزله توسط ديگران
سوال 977 :
اگر زلزله اى واقع شود، اما انسان وقوع آن را احساس نکند، خواه بيدار باشد يا در خواب، سپس از منبع موثّق و معتبرى مانند سازمان زلزله نگارى کسب اطلاع کند که در محل سکونت او زلزله اى رخ داده است، آيا در اين صورت بايد نماز آيات بخواند؟
جواب :
اگر سبب حصول علم يا اطمينان شود، نماز آيات واجب مى شود.
اطلاع پيدا کردن از وقوع زلزله چند روز قبل
سوال 978 :
اگر زلزله اى چندين روز قبل اتفاق افتاده باشد و بنده امروز مطلع شده باشم، آيا باز هم نماز آيات بر من واجب است؟
جواب :
اگر علم يا اطمينان به وقوع زلزله پيدا کرده ايد، نماز آيات بر شما واجب است، هر چند مدتى از آن گذشته باشد.
کسى که هنگام وقوع زلزله بيهوش بوده است
سوال 979 :
اگر کسى هنگام وقوع زلزله بيهوش باشد، آيا خواندن نماز آيات بر او واجب است؟
جواب :
ظاهرا واجب نيست.
پس لرزه ها
سوال 980 :
آيا پس لرزه هاى زيادى که بعد از زلزله ى اصلى رخ مى دهند، سبب واجب شدن نماز آيات مى شوند؟
جواب :
اگر محسوس باشند، سبب وجوب م ى شوند.
وجوب نماز آيات در مناطقى که در جوار مناطق زلزله زده هستند
سوال 981 :
اگر در منطقه اى زلزله رخ دهد آيا نماز آيات بر افراد منطقه ديگر که زلزله در منطقه آن ها رخ نداده است هم واجب است؟
جواب :
چيزهايى که نماز آيات براى آن ها واجب است، در هر جايى اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند، بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست، اگرچه از توابع يکديگر و به يک اسم معروف باشند.
بيدار ماندن براى خواندن نماز آيات
سوال 982 :
کسى که به حسب قراين و اخبار منجّمين يقين دارد که مثلاً امشب تمام قرص ماه مى گيرد، آيا واجب است بيدار بماند تا نماز آيات از او قضا نشود يا مى تواند بخوابد؟
جواب :
اگر احتمال مى دهد که بيدار مى شود، مى تواند بخوابد.
زمان خواندن نماز آيات در خسوف و کسوف
سوال 983 :
آيا بايد در همان لحظه خسوف و کسوف نماز آيات را خواند و يا مى شود کمى تأخير انداخت؟
جواب :
از وقتى که خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مى کند، انسان بايد نماز آيات را بخواند و بايد به تأخير نيندازد که شروع به بازشدن بکند.
کسوف و خسوف ناقص
سوال 984 :
آيا کسوف و خسوف ناقص موجب واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب :
بله، موجب واجب شدن نماز آيات مى شود.
ابرها و دود فراوانى که مانع ديدن کسوف و خسوف مى شود
سوال 985 :
اگر به علت ابرهاى فراوان و دودهاى غليظ، کسوف و خسوف مشاهده نشود، آيا نماز آيات واجب مى شود؟
جواب :
بله، اگر ثابت شود، واجب مى شود.
وجوب نماز آيات بر مردم مناطقى که شاهد کسوف يا خسوف نيستند
سوال 986 :
اگر در کشورى کسوف و خسوف رخ دهد، آيا بر مردم کشورهاى ديگر ـ که کسوف و خسوف را نمى بينند ـ نماز آيات واجب مى شود؟
جواب :
بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.
بادهاى واجب کننده ى نماز آيات
سوال 987 :
چه بادهايى باعث واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب :
بادهاى سياه و سرخ که موجب ترس بيشتر مردم شود (مسأله ى 1213)
بادهايى که بيشتر مردم نمى ترسند
سوال 988 :
آيا بادهاى ترساننده، مثل بادهاى سياه و سرخ و زرد ـ که بيشتر مردم نترسند ـ باعث واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب :
خير.
رعد و برق
سوال 989 :
آيا رعد و برق مى تواند باعث واجب شدن نماز آيات شود؟
جواب :
اگر موجب ترس بيشتر مردم شود، بنابر اظهر واجب مى شود.
باران شديد
سوال 990 :
آيا باران شديدى که موجب خوف و ترس بيشتر مردم مى شود، نماز آيات دارد يا نه؟
جواب :
اگر مصداق آيات آسمانى ترسناک براى بيشتر مردم باشد، نماز آيات واجب مى شود.
انفجار شديدى که باعث ترس مردم مى شود
سوال 991 :
اگر انفجار مهيبى در يک شهر اتفاق بيفتد، به گونه اى که اکثر مردم بترسند، آيا نماز آيات بر مردم آن شهر واجب مى شود يا خير؟
جواب :
اگر به سبب گذاشتن موادّ منفجره باشد، نماز آيات واجب نمى شود.
وقوع چندين حادثه در يک لحظه
سوال 992 :
اگر در يک لحظه چندين حادثه که هر کدام به تنهايى موجب واجب شدن نماز آيات مى شود، رخ دهد آيا تک تک آن ها نياز به نماز آيات دارد يا يک نماز براى همه ى آن ها کافى است؟
جواب :
براى هر يک، نماز آيات واجب مى شود.
نحوه ى خواندن نماز آيات
سوال 993 :
نماز آيات چگونه خوانده مى شود؟
جواب :
نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و انسان بعد از نيت، بايد تکبير گفته و يک حمد و يک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره يک حمد و يک سوره بخواند باز به رکوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و رکعت دوم را هم مثل رکعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد. (جهت توضيح بيشتر در اين رابطه به مسأله ى 1226 رساله و بعد از آن رجوع شود.
صورت بهتر اقامه ى نماز آيات
سوال 994 :
بين صورت هاى مختلفى که براى نماز آيات هست، کدام يک رجحان و برترى دارد؟
جواب :
صورت هاى مختلف نماز آيات و مستحبات آن در مسأله هاى 1225 تا 1230 رساله ذکر شده، مراجعه شود.
گفتن اذان و اقامه براى نماز آيات
سوال 995 :
آيا براى نماز آيات مى توان اذان و اقامه گفت؟
جواب :
خير، نمى توان.
کم يا زياد شدن رکوع نماز آيات
سوال 996 :
آيا کم و زياد کردن رکوع نماز آيات باعث بطلان آن مى شود؟
جواب :
هر يک از رکوع هاى نماز آيات رکن است که اگر عمدا يا اشتباها کم يا زياد شود، نماز باطل است.
شک در تعداد رکوع نماز آيات
سوال 997 :
اگر کسى در تعداد رکوع نماز آيات شک کند، چه بايد بکند؟
جواب :
اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اوّل است يا در رکوع اوّل رکعت دوم و فکرش به جايى نرسد، نماز باطل است، ولى اگر مثلاً شک کند که چهار رکوع انجام داده يا پنج رکوع، چنان چه هنوز به سجده نرفته، بايد رکوعى را که شک دارد به جا آورده يا نه، به جا آورد و اگر به سجده رفته، به شک خود اعتنا نکند.
زمان قضا شدن نماز آيات
سوال 998 :
از چه زمانى نماز آيات قضا مى شود؟ آيا زمان قضا شدن براى اسباب وجوب مختلف، متفاوت است؟
جواب :
اگر خواندن نماز آيات را به قدرى به تأخير بياندازد که خورشيد يا ماه شروع به بازشدن کند، بنابر احتياط واجب بايد نيّت ادا و قضا نکند ولى اگر بعد از بازشدن تمام آن، نماز بخواند، بايد نيّت قضا نمايد، و موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند اين ها اتفاق مى افتد، انسان بايد فورا نماز آيات را بخواند و اگر نخواند، معصيت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
شخصى که وقت نماز يوميّه و نماز آيات او کم است
سوال 999 :
اگر شخصى، براى خواندن نماز يوميّه، وقتش تنگ باشد و از طرفى در همان لحظه نماز آيات بر او واجب شده باشد، اولويت با کدام يک از نمازها است؟
جواب :
بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.
بلند يا آهسته خواندن نماز آيات
سوال 1000 :
نماز آيات را بايد بلند خواند يا آهسته؟ و آيا در اين جهت فرقى بين فرادا و جماعت وجود دارد؟
جواب :
مستحب است قرائت آن را مطلقا بلند بخواند.
خواندن حمد پس از اتمام هر سوره در نماز آيات
سوال 1001 :
آيا در خواندن نماز آيات، پس از تمام شدن هر سوره، بايد حمد را دوباره خواند؟
جواب :
بله.
قيام متّصل به رکوع در رکوع هاى نماز آيات
سوال 1002 :
آيا مسأله قيام متصل به رکوع، در تمام رکوع هاى نماز آيات مطرح است يا فقط در مورد رکوع آخر صدق مى کند؟
جواب :
در تمام رکوع ها لازم است.
وقوع اسباب وجوب نماز آيات در حال حيض يا نفاس زن
سوال 1003 :
اگر در حال حيض يا نفاس زن يکى از اسباب وجوب نماز آيات اتفاق بيفتد، او در اين حالت چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
بايد نماز آيات را در غير کسوف و خسوف قضا کند؛ ولى در اين دو قضا ندارد.
ثواب نماز آيات به جماعت
سوال 1004 :
آيا ثواب خواندن نماز آيات به جماعت همانند ثواب نماز جماعت يوميّه مى باشد؟
جواب :
بله.
نحوه ى اقتدا به رکعت دوم نماز جماعت
سوال 1005 :
اگر شخصى به رکعت دوم نماز آياتى که به جماعت خوانده مى شود برسد، مى تواند اقتدا کند يا خير؟ در صورت مثبت بودن جواب، آيا بايد رکعت بعدى اش را فرادى بخواند؟
جواب :
بله، مى تواند اقتدا کند و رکعت دوم را فرادا بخواند.
نحوه اقتدا به امام جماعت نماز آيات در وسط رکوع ها
سوال 1006 :
اگر شخصى به اوّل نماز آياتى که به جماعت خوانده مى شود، نرسد؛ آيا مى تواند در هنگام رکوع امام در يکى از رکوع ها اقتدا کند؟
جواب :
احوط اين است که در رکوع اوّل از رکعت اوّل يا رکعت دوم يا قبل از آن رکوع اقتدا کند.
تکرار نماز آيات توسط امام با مأمومين ديگر
سوال 1007 :
آيا امام جماعت مى تواند نماز آيات را براى بار دوم براى مأمومين ديگر اقامه کند؟
جواب :
ظاهرا مى تواند.
شخصى که تا کنون نماز آيات نخوانده است
سوال 1008 :
اگر شخصى تاکنون نماز آيات نخوانده، چگونه مى تواند آن ها را جبران نمايد؟
جواب :
هر چه يقين دارد که بر او واجب بوده را بايد قضا کند و به جا آورد.