دام
نحوه محاسبه خمس گوسفندان
سوال 221 :
شخص گوسفنددار براى پرداخت خمس گوسفندان خود آيا بايد قيمت آن ها را حساب کند يا محاسبه به تعداد نيز صحيح است؟
جواب :
اگر سرمايه ى مورد نياز او بوده که اصلاً خمس ندارد وگرنه قيمت را حساب مى کند با فرض اختلاف گوسفندها در قيمت.
خمس پول فروش گاوهايى که از زاد و ولد يک گاو حاصل شده اند
سوال 222 :
کشاورزى يک گاو داشته که با زاد و ولد افزايش پيدا کرده و پس از حدود پنج سال، چهار گاو شده است. سپس آن ها را فروخته و براى مخارج جهيزيه دخترش هزينه کرده است. پس از آن يک گاو شيرده خريده که گوساله آن بزرگ شده، حکم خمس آن را بيان فرماييد؟
جواب :
در مورد اوّل اگر مورد نياز معيشت او بوده يا از اوّل به نيّت مخارج جهيزيه بوده، خمس ندارد و در مورد دوم هم اگر زايد بر مؤونه سال نباشد، خمس ندارد.
موقع پرداخت خمس گاو و گوسفندى که بيش از يک سال عمر دارند
سوال 223 :
گاو و گوسفندى که بيش از يک سال عمر دارند، اگر در بين سال خمسى فروخته شوند چه موقع متعلّق خمس واقع مى شوند؟
جواب :
اگر زايد بر مؤونه باشد، خمس دارد نسبت به سال قبل، و اگر مؤونه بوده و يا سرسال نمى توانسته بفروشد، هرچه سر سال خمسى آينده زياد آمد خمس دارد.
خمس گوشتى که مى دانيم از گوسفند خمس داده نشده (غير مخمّس) است
سوال 224 :
گوسفندى را که خمس به آن تعلّق گرفته، صاحب گوسفند به قصاب فروخته است، کسانى که از گوشت آن خريدارى کرده اند بعد از اين که علم پيدا کردند، آيا بايد خمس آن را بدهند؟
جواب :
بلى، با فرض اين که بدانند فروشنده خمس آن را نخواهد داد مگر اين که عرفا به منزله ى اتلاف باشد که خمس به ذمّه ى فروشنده منتقل شده باشد.
کسر کردن قيمت علوفه مصرف شده در زمستان از نموّ گوسفندان
سوال 225 :
آيا صاحبان گوسفند مى توانند قيمت علوفه مصرف شده در زمستان را، از نموّ گوسفندان کسر کنند و خمس باقيمانده را بپردازند؟
جواب :
خير، نمى توانند، اگر علوفه را از رنج سال قبل تهيه کرده اند.
خمس گوساله و بره اى که نگهدارى مى شوند تا بعدا از شير آن ها استفاده شود
سوال 226 :
گوساله و برّه هايى که نگهدارى مى شوند تا مثلاً بعد از دو سال از شير آن ها استفاده شود، آيا خمس دارند؟ و آيا پشم آن ها که در ضمن اين دو سال استفاده مى شود خمس دارد؟
جواب :
مورد اوّل خمس دارد، مگر اين که محلّ نياز بوده و ناچار از نگهدارى آن ها باشد، و مورد دوم خمس ندارد با فرض اين که به عنوان مؤونه استفاده شده است بدون تعلّق خمس.
خمس گوسفندانى که از آن ها در غير مؤونه و مخارج زندگى استفاده مى شود
سوال 227 :
شخصى تعدادى گوسفند براى استفاده زندگى خود دارد، حال اگر از بچه و پشم آن ها در غير مؤونه استفاده کند، آيا خمس گوسفندان را بايد بپردازد؟
جواب :
خير، لازم نيست.
خمس ترقّى قيمت گاو و گوسفند
سوال 228 :
شخصى تعدادى گاو و گوسفند دارد که خمس آن ها را داده است. سال بعد تعداد گاو و گوسفندان همين مقدار است ولى قيمت آن ها دو برابر شده است، آيا خمس دارد؟
جواب :
اگر مورد نياز نيستند، ترقّى قيمت آن ها خمس دارد، البته اگر از تورّم نباشد.
خمس گوسفندى که شير نمى دهد
سوال 229 :
شخصى گوسفندى را براى استفاده از شير آن خريدارى مى کند ولى گوسفند مزبور شير نمى دهد تا اين که سال خمسى مالک آن مى رسد. آيا به گوسفند مذکور در صورتى که از درآمد بين سال خريدارى شده باشد خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب :
در فرض مسأله خمس ندارد، اگر به نحوى جهت مؤونه بودن در آن باقى است.
خمس گوسفندان مورد نياز
سوال 230 :
آيا به گوسفندانى که از سرگين آن ها به عنوان کود در کشاورزى و از مو و پشم آن ها براى لباس و فرش و... مورد نياز زندگى استفاده مى کنيم، خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب :
آن چه براى مؤونه ى مورد نياز نگهدارى مى شود، حکم سرمايه را دارد و خمس ندارد.
خمس گوسفندان عشاير
سوال 231 :
عشايرى که با گوسفندان خود امرار معاش مى کنند و آن ها داراى زاد و ولد هستند، آيا بر خود گوسفندان و منافع آن ها خمس تعلّق مى گيرد يا خير؟
جواب :
درباره ى اصل سرمايه به مسأله ى 1401 رساله مراجعه شود و منافع، آن چه زايد بر مؤونه ى سال باشد، خمس آن واجب است.
بزغاله خريدارى شده براى امرار معاش
سوال 232 :
شخصى براى امرار معاش بزغاله هايى را مى خرد و به آن ها علف و جو مى دهد تا رشد کنند، آيا رشد اضافى خمس دارد؟
جواب :
اگر براى انتفاع بوده نه تکسّب به عين، خمس ندارد وگرنه حکم ربح حاصل از سرمايه را دارد.
خمس گاو و گوسفند شير ده
سوال 233 :
کسى که گاو شيرده دارد و آن را از درآمد سال خريده است، آيا به آن خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب :
اگر مورد نياز است، خمس ندارد.