احکام نذر و عهد
تعريف نذر
سوال 1020 :
نذر چيست؟
جواب :
نذر آن است که انسان ملتزم شود کار خيرى را براى خدا به جا آورد يا کارى را که نکردن آن بهتر است، براى خدا ترک کند.
مطلوبيّت نذر
سوال 1021 :
آيا نذر کردن شرعا مکروه است يا مستحب؟
جواب :
از آن جهت که سبب واجب نمودن امور غيرواجب براى انسان مى گردد، کراهت دارد و منافاتى با رجحان و استحباب آن از جهات ديگر ندارد، به نحوى که در جاى خود توضيح داده شده است.
اذن همسر و پدر
سوال 1022 :
آيا در عهد زن و فرزند، اذن همسر و پدر معتبر است؟
جواب :
بنابر احتياط واجب بايد اذن بگيرد؛ ولى بدون اذن هم وضعا عهد را بايد منعقد به حساب آورد.
تفاوت عهد و نذر
سوال 1023 :
لطفا تفاوت هاى فقهى بين عهد و نذر را بيان فرماييد؟
جواب :
به مسأله ى 2146 رساله رجوع شود و در مقدار کفاره هم فرق دارند.
نذر بچه مميّز بالغ يا نابالغ
سوال 1024 :
آيا نذر بچه مميّز بالغ يا نابالغ صحيح است؟ و در صورت صحت، اگر نذر او مالى باشد با فرض عدم استقلال و تمکن مالى او وظيفه چيست؟
جواب :
نذر غيربالغ صحيح نيست. (و توضيح بيشتر در مسأله ى 2129 و 2131 رساله ذکر شده است.)
زنى که نذر کرده چهل هفته به جمکران برود
سوال 1025 :
خانم هايى که نذر کرده اند چهل هفته ى متوالى در مسجد مقدس جمکران حضور پيدا کنند و اعمال آن را به جا آورند، در صورتى که چند هفته در ايام حيض هستند، چه وظيفه اى دارند؟ از آن جا که حياط مسجد و سالن مراسم جزو مسجد نيست، آيا بايد حضور پيدا کنند؟
جواب :
اگر نيّت نذر، داخل شدن در خصوص مسجد بوده است و پى در پى بودن متناسب با حال خود را قصد نموده، نه پى در پى بودن حتّى با حال حيض را، نذر منعقد است و حضور در ايّام حيض لازم نيست و غير آن حساب مى شود.
نذر زن براى آمدن چهل شب به جمکران
سوال 1026 :
خانمى پيش از ازدواج نذر نموده است که چهل هفته به مسجد مقدّس جمکران بيايد. حکم سفر وى جهت اداى نذر بدون اجازه همسر چيست؟
جواب :
تا وقتى که شروط آن باقى است، واجب است به نذر عمل کند.
نذر زن از پول خودش براى مسجد جمکران
سوال 1027 :
خانمى که بدون اجازه ى شوهر از پول خودش نذر مسجد مقدّس جمکران مى نمايد، آيا صحيح مى باشد؟
جواب :
بنابر احتياط از حيث حکم وضعى نذر منعقد است، گرچه اجازه گرفتن از همسر احوط تکليفى است.
عهد جهت سيگار نکشيدن
سوال 1028 :
شخصى گفته؛ خدايا من ديگر سيگار نمى کشم و اگر سيگار کشيدم، فلان مبلغ بايد به فقير بايد بدهم. آيا اين عهد است و عمل به آن واجب است؟
جواب :
به مسأله ى 2146 رساله رجوع شود.
عهد جهت شرکت در جماعت
سوال 1029 :
شخصى با اجراى صيغه ى عهد، شرکت در نماز جماعت را بر خود واجب کرده است؛ لکن در يکى از اوقات به علّت بروز حادثه اى همراه بيمارى به بيمارستان مراجعه کرده است (و بنا به گفته ى بيمار مزبور، وى کس ديگرى را براى همراهى نداشته است) در نتيجه از شرکت در نماز جماعت محروم شده است. وظيفه ى او نسبت به نقض عهد شرعى چيست؟
جواب :
اگر اضطرار داشته، نقض عهد نشده است.
نذر نماز در مسجد به جماعت
سوال 1030 :
نذر کننده اى نذر نموده است که نمازش را در مسجد و به جماعت بخواند. در مسجد جا نبوده و در حياط مسجد به جماعت خوانده است. آيا همين مقدار کفايت مى کند؟
جواب :
از آن جا که عمل به نذر متعذّر است، همان بيرون بخواند کافى است، البته در فرضى که به جماعت در مسجد ديگرى هم نمى رسد.
مراد از قيد هر چه زودتر در نذر
سوال 1031 :
شخصى عهد شرعى کرده است که کار خيرى را هر چه زودتر انجام بدهد، اگر از قيدِ هر چه زودتر انجام دادن تخلّف کند، آيا لازم است پس از زمان تخلّف، آن کار خير را انجام نمايد و آيا اين تخلّف موجب کفّاره مى شود؟ کفّاره اش چيست؟ و اگر بخواهد در آينده وفاى به عهد کند، آيا مقيّد است به هر چه سريع تر انجام دادن يا فقط نفس کارِ خير بايد محقّق شود و در صورتى که قيد هر چه زودتر، همواره با عهد انجام کار خير باشد، به تعداد تأخيرهايى که مى اندازد موجب کفّاره است؟
جواب :
اگر مقصود او فورا ففورا نبوده و يک بار انجام دادن کار خير، مقصود بوده با فرض تخلّف، وفاى بعد از آن لازم نيست؛ ولى بنابر احتياط آن کار را قضا کند و يک عهد ـ که منحلّ به عهدها به تعداد دفعات نشود ـ بيش از يک تخلّف و بيش از يک کفّاره ندارد و کفّاره ى عهد در مسأله ى 2148 رساله ذکر شده است.
نذر دادن صدقه و انداختن در صندوق
سوال 1032 :
اگر کسى نذر کند صدقه بدهد، چنان چه آن را در صندوق هاى نصب شده براى صدقه بياندازد، کفايت مى کند؟
جواب :
انداختن در صندوق کفايت نمى کند و بايد صدقه بدهد.
تلف شدن گوسفند نذرى قبل از زمان نذر
سوال 1033 :
شخصى نذر کرده گوسفند معيّنى را روز هفتم محرم ذبح کند. اگر روز ششم گوسفند بدون افراط و تفريط تلف شود، آيا نذر کننده بايد چيزى جريمه بدهد؟
جواب :
جريمه ندارد.
زودتر ذبح کردن گوسفند نذرىِ در حال مرگ
سوال 1034 :
فردى گوسفندى را نذر کرده که روز هفتم محرّم ذبح نمايد، اگر روز پنجم گوسفند مُشرِف به مرگ شود، آيا مى شود آن را در روز پنجم ذبح نموده و گوشت آن را در روز هفتم به مصرف رسانيد؟
جواب :
اگر مى داند که تا روز هفتم گوسفند تلف مى شود، مانع ندارد.
نذر غير مقدور
سوال 1035 :
بعضى از افراد از زمان کودکى دچار يک سرى بيمارى هاى شديد روانى شناخته شده از نظر علم روان شناسى مى باشند که ترک آن تنها به مرور زمان و تحت مراقبت هاى پزشک ميسّر است و باز هم شايد موفّق به ترک آن عادات روانى نشوند، حال اگر چنين شخصى در ترک آن عادت نذر کند، آيا چنين نذرى منعقد مى شود؟
جواب :
اگر متعلَّق نذر غير مقدور باشد، نذر منعقد نمى شود.
خواندن قرآن نذرى در نماز
سوال 1036 :
شخصى نذر کرده، هر روز يک جزء قرآن را بخواند، آيا مى تواند اين جزء را ضمن نماز واجب يا مستحبّى انجام دهد؟
جواب :
مانعى ندارد.
نذر روزه براى گناه
سوال 1037 :
چنان چه فردى نذر کند که اگر فلان گناه را مرتکب شد، روزه بگيرد. آيا پس از ارتکاب، روزه بر او واجب است يا کفّاره ى نذر؟
جواب :
در فرض مزبور، نذر به روزه تعلّق گرفته است و بايد روزه بگيرد و اگر روزه نگرفت، از نذر تخلّف نموده و کفاره دارد.
نذر آية الکرسى و اندازه ى آن
سوال 1038 :
اگر نذر کرده آية الکرسى را بخواند، تا «العلى العظيم» کفايت مى کند يا تا «هم فيها خالدون» بخواند؟
جواب :
اگر در نذرش متعيّن بوده است که آية الکرسى همان آيه ى اوّل از «اللّه لا اله الاّ هو الحىّ القيّوم» تا «و هو العلى العظيم» است، تا همين جا کفايت مى کند و در غير اين صورت، احتياطا تا آخر بخواند.
نذورات ائمّه ـ عليهم السّلام ـ و حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ
سوال 1039 :
نذورات ائمّه طاهرين ـ سلام اللّه عليهم اجمعين ـ و نيز حضرت ابوالفضل ـ عليه ا لسّلام ـ که مؤمنين متوسّل مى شوند. در صورت احراز رضايت صاحبان پول، آيا مى شود صرفِ اموراتى مانند بقعه و عزاى حضرت اباعبداللّه الحسين ـ عليه السّلام ـ و مثل آن نمود؟
جواب :
نذورات هر يک از ائمّه ى طاهرين ـ عليهم السّلام ـ يا حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ را مى توانيد، صرف مجالس روضه و اطعام براى خود آن حضرت بنماييد، نه ديگرى.
فراموشى نذر زيارت عاشورا
سوال 1040 :
فردى نذر اطعام در روز معيّن يا خواندن زيارت عاشورا در روز معيّن را نموده، ولى فراموش مى کند آن را به جا آورد. آيا قضاى آن بر وى لازم است؟
جواب :
احتياطا بايد آن را قضا نمايد.
مصرف گوشت زيادى نذرى در جاى ديگر
سوال 1041 :
شخصى نذر کرده پنج گوسفند را در روز هفتم محرم در حسينيه اى معين ذبح نمايد و در صيغه نذر قيد کرده است که در روز هفتم بايد مصرف شود، چنان چه بعد از ذبح گوسفند و مصرف آن مقدارى گوشت اضافه بيايد، آيا مى شود آن را در حسينيّه ديگر و در جاى ديگر مصرف کرد؟ يا مى شود کنار گذاشت براى روزهاى ديگر يا اين که گوشت اضافى را در همان روز بين فقرا و مردم تقسيم نماييم؟
جواب :
اگر همان روز در همان حسينيّه مصرف آن ممکن نيست، مى تواند در غير آن روز در همان حسينيه يا در غير آن مکان در همان روز صرف کند و فرقى بين انتخاب زمان و مکان نيست.
نذر براى اماکن مذهبى غير معتبر
سوال 1042 :
بعضى از افراد براى اماکن مشکوکى نذر مى کنند (مانند قدمگاه هاى منسوب به اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ و حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ )، سپس آن را در خيرات آن محلّ مصرف مى کنند، آيا اين کار جايز است؟
جواب :
بايد در محل نذر مصرف شود.
فراموشى نوع نذر
سوال 1043 :
نذر کننده اى نوع نذر را فراموش کرده است. چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
بايد آن را در امور خير و نيک صرف کند يا اگر مشتبه در چند عمل عبادى باشد، بايد امر عبادى را به جا آورد.
فراموشى متعلّق نذر و آن چه براى آن نذر کرده
سوال 1044 :
شخصى نذر کرده و متعلّق نذر و آن چه براى آن نذر کرده و مقدار آن را فراموش نموده است، وظيفه چيست؟
جواب :
احتياطا مقدار متيقّن را صدقه بدهد.
نذر روزه در سفر
سوال 1045 :
آيا مسافر مى تواند نذر روزه کند و در سفر روزه بگيرد؟
جواب :
اگر نذرش را معلّق بر سفر کرده يا اعمّ از سفر و حضر نذر کرده است، مى تواند در سفر روزه بگيرد.
عدم انحلال نذر فرزند توسط پدر
سوال 1046 :
آيا نذر پسر مشروط به اذن پدر است و آيا پدر مى تواند پس از انعقاد نذر آن را منحلّ کند؟
جواب :
بنابر احتياط واجب مشروط نيست و منحلّ نمى شود.
نذر زن قبل از ازدواج
سوال 1047 :
آيا نذرى که زن قبل از ازدواج کرده، مشروط به اذن شوهر است يا شوهر مى تواند ردّ کند؟
جواب :
مشروط به اذن شوهر نيست و حقّ ردّ آن را ندارد.
نذر بردن هر روزه ى فرزند به حرم
سوال 1048 :
اگر کسى نذر کند در صورت برآورده شدن حاجتش، فرزند خردسال (دوساله) خود را هر روز به حرم ببرد، آيا اين نذر منعقد است؟ با توجه به زحمت و مشقّتى که براى فرزند هست آيا ولايت پدر آن قدر توسعه دارد که چنين نذرى را درباره ى فرزندش بنمايد؟ اگر اين نذر منعقد شود، حنث آن چگونه است؟ آيا براى هر روز که تخلف کند، يک حنث مى آيد يعنى در هفته، هفت حنث و هفت کفاره مى آيد يا اين که با يک تخلف، نذر رأسا حنث شده است؟
جواب :
در اوقاتى که ضرر دارد يا بچه مريض است، بردن او جايز نيست و در اوقات ديگر بايد او را ببرد و اگر با علم و عمد از نذر تخلّف کند، کفّاره دارد و نذر مذکور منحلّ مى شود که در صورت تخلّف، کفّاره متعدّد دارد.
نذورات مکان هاى متبرکه ى غير معتبر
سوال 1049 :
بنا به گفته هاى مردم يک صد سال پيش تاکنون در محلى حوالى يک روستا، در جوار درختى مدفنى مى باشد و بعدا يکى از اهالى محل فوق خواب ديد و به نام سيّد محمد تغيير يافت. کسى نام والدينش را نمى داند و هيچ گونه سندى در دسترس نيست. مردم غروب جمعه زير درخت شمع روشن و نذر مى نمودند. باز بنا به گفته ها در بعضى مواقع نذرشان اجابت مى شد. زمان تعريض جاده، 25 سال پيش درخت را قطع نمودند. اکنون با درست نمودن سرپناه چوبى و با بستن پارچه سبز به دور آن، مردم جهت اداى احترام به محل فوق مراجعه و فاتحه خوانى مى نمايند. در ضمن کنار سرپناه فوق، صندوق نذورات نصب مى باشد و تاکنون مبالغى جمع آورى شده است.
1) آيا مى توانيم در محل فوق با توجه به احتمال مجدّد تعريض جاده، بناى متبرکه به نام «سيد محمد» احداث نماييم؟
2) آيا مى توانيم در محل فوق به نيّت حضرت ابوالفضل العباس ـ عليه السّلام ـ ، بناى متبرکه احداث نماييم؟
3) آيا مى توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت بلاعوض جهت ساخت مسجد و حسينيه محلّ استفاده نماييم؟
4) آيا مى توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت قرض الحسنه جهت ساخت مسجد و حسينيه محلّ استفاده نماييم؟
5) آيا مى توانيم مبلغ فوق يا مقدارى را به صورت بلاعوض جهت کارهاى عمرانى و آبادى محلّ استفاده نماييم؟
تکليف شرعى ما نسبت به محلّ فوق و نذورات جمع شده و نذورات آينده را مشخص نماييد.
جواب :
مانعى ندارد، با عدم معلوم بودن مصرف، نذورات مزبور و هدايا صرف ساخت حسينيه و روضه خوانى و اطعام دادن بشود، واللّه العالم.
ترديد در مکان نذر
سوال 1050 :
شخصى نذر کرده است و مقدار نذر را مى داند ولى در مورد محلّ و مکان مصرف نذر بين يکى از سه مکان مردّد است، مثلاً حرم حضرت رضا ـ عليه السّلام ـ يا حضرت معصومه ـ عليه االسّلام ـ يا حضرت عبدالعظيم ـ عليه السّلام ـ . تکليف اين شخص چيست؟
جواب :
احتياطا بين سه محل توزيع کند.
صرف وجوه خير در ساخت مناره و تزيينات مسجد
سوال 1051 :
اگر کسى پولى را به عنوان صرف در امور خيريه و قربةً الى اللّه پرداخت نمايد، آيا مى شود در ساخت مناره و تزيينات مسجد خرج نمود؟
جواب :
احتياط است که در ضروريّات مسجد باشد، مگر با اجازه ى دهنده.
صرف وجوه پرداخت شده براى حضرت مهدى ـ عليه السّلام ـ در مسابقات مهدويّت
سوال 1052 :
آيا پول هايى که مردم براى امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ و يا به عنوان بيمه ى امام زمان ـ عليه السّلام ـ پرداخت مى نمايند، مى توان در برگزارى مسابقات فرهنگى اعتقادى، جهت ترويج فرهنگ مهدويت مصرف نمود؟
جواب :
در موارد اطمينان به رضايت حضرت ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ مانعى ندارد.
کفّاره ى نذر و کفّاره ى يمين
سوال 1053 :
آيا کفّاره ى نذر با کفّاره ى يمين (قسم) يکى است يا فرق مى کند؟
جواب :
به مسأله ى 2137 و 2121 رساله رجوع شود.
نذر اهل کتاب براى حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ
سوال 1054 :
مرسوم است بين بعض اهل کتاب در موارد گرفتارى براى حضرت ابوالفضل العبّاس ـ عليه السّلام ـ نذر مى کنند، آيا نذر آن ها منعقد مى شود؟
جواب :
نذر کافر منعقد نمى شود.
عدم توانايى انجام نذر به علّت پيرى
سوال 1055 :
شخصى نذر کرده سالى ده بيست روز، روزه بگيرد؛ ولى اکنون به علّت کهولت توان آن را ندارد، وظيفه اش چيست؟
جواب :
ظاهرا نذرش ساقط مى شود.
نذر با کتابت
سوال 1056 :
آيا نذر کردن با کتابت منعقد مى شود؟
جواب :
ظاهرا منعقد نمى شود؛ مگر مثل کفايت اشاره از کسى که توانايى سخن گفتن ندارد، باشد.
صيغه ى فارسى نذر
سوال 1057 :
صيغه ى نذر فارسى را مرقوم فرماييد؟
جواب :
به قصد قربت و نزديک شدن به خداوند متعال بگويد: براى خداوند، به عهده ى من باشد که فلان کار را انجام دهم.
صرف صندوق به نام حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ در خيرات
سوال 1058 :
صندوقى به نام حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ در مغازه ى شخصى است و مردم به نام حضرت پول مى ريزند و اسمى هم از نذر نمى برند، آيا جايز است در امور خيريّه مصرف شود؟
جواب :
احتياط در اين است که به مصارفى که نسبت به حضرت ابوالفضل العبّاس ـ عليه السّلام ـ دارد، مانند مجالس عزادارى ايشان و کمک به زايرين آن حضرت مصرف شود.
مراد از قربانى در نذر
سوال 1059 :
شخصى نذر مى کند که قربانى بدهد و خانواده ى فقيرى براى عروسى نياز به گوشت دارد. مى تواند گوسفند بخرد و به آن ها بدهد؟ فقط گوشت يا مرغ بدهد چه طور است؟
جواب :
اگر گوسفند بدهد و ذبح کنند اشکال ندارد، ولى گوشت و مرغ کفايت نمى کند.
فراموشى روزه ى نذرى بعد از سهل انگارى
سوال 1060 :
شخصى نذر مى کند که در ايّام هفته يک روز را روزه بگيرد. چون وسعت وقت بوده، سهل انگارى مى کند و روز آخر هم فراموش مى نمايد، وظيفه اش چيست و فرقى هم بين روزه و غير روزه هست يا نه؟
جواب :
در فرض مرقوم، تخلّف نذر نشده است و قضاى روزه را به جاى آورد.
نذر صدقه براى ترک نماز شب
سوال 1061 :
شخصى نذر کرده اگر نماز شب را نخواند، مبلغى به فقير صدقه بدهد. اگر نماز شب ترک شد، فقط آن مبلغى که نيّت کرده به ذمّه اش مى آيد يا کفّاره ى نذر را هم بايد بدهد؟
جواب :
فقط مبلغ را بايد بدهد.
قطع عمل نذرى با وسعت وقت
سوال 1062 :
اگر وقت نذر وسيع باشد و انسان شروع به انجام آن نمايد، آيا مى تواند قطع کند و پيش از انقضاى وقت آن را انجام دهد؟
جواب :
مانع ندارد.
اداى نذر قبل از وقت آن با علم به عدم تمکّن در وقت
سوال 1063 :
اگر انسان بداند هنگام اداى نذر به علّتى قادربه انجام آن نيست، آيا اگر قبل از وقت يا بعد از وقت آن را ادا کند، اشکال دارد؟
جواب :
اگر مى تواند بايد در وقتى که تعيين کرده آن را انجام دهد و چنان چه در تمام وقت قدرت ندارد، نذر منحلّ مى شود.
نذر صدقه براى ترک سيگار شوهر
سوال 1064 :
اگر زنى نذر نمايد که اگر شوهرش ترک سيگار کند، خرج هر هفته ى سيگار او را صدقه دهد و شوهر مدّتى است ترک کرده است. آيا بر زن از اوّلين هفته واجب است يا تأخيرجايز است و در صورت تأخير آيا قضا و کفّاره دارد؟
جواب :
نذر زن بدون اجازه ى شوهر بنابر احتياط واجب منعقد مى شود. بنابراين اگر اداى نذر مقيّد به هفته يا وقت معيّن باشد، بايد به همان عمل کند و اين هم در صورتى است که صيغه ى نذر جارى شده باشد.
موارد وجوب نذر
سوال 1065 :
نذر در چه صورتى واجب مى شود؟
جواب :
عمل بر طبق نذر واجب است، ولى خود نذر کردن واجب نيست. به مسايل نذر (2128 به بعد) در رساله مراجعه شود.
انحلال نذر
سوال 1066 :
مراد از انحلال نذر چيست؟ و موارد انحلال کدام است؟ و آيا در صورت انحلال و تخلّف نذر، کفاره بر هر فرد واجب است؟
جواب :
مراد از انحلال، سقوط نذر از وجوب عمل به آن است، مثلاً اگر نذر براى ترک مطلق فعلى باشد، با تخلّف از آن کفاره واجب است ولى نذر پس از آن منحل مى شود و هم چنين اگر در وقت عمل، کار نذر شده شرعا مرجوح شود، نذر منحلّ مى شود و معناى ديگر انحلال نذر، تعدّد واقعى نذر به تعداد دفعات و افراد است، مثل اين که نذر کند هر هفته کارى را انجام دهد و يا به طور مستمر سيگار کشيدن را ترک کند و براى هر دفعه سيگار کشيدن، صدقه بدهد که در اين صورت براى هر تخلّف، کفاره جداگانه لازم است.
انجام عمل براى رضاى خدا
سوال 1067 :
فردى چنين نيّت کرده است: «در صورتى که مشکل من حل شد، براى رضاى خدا فلان عمل را انجام مى دهم» و عبارت بر عهده ى من باشد را نگفته است، آيا نذر او منعقد گرديده است؟
جواب :
اگر منظور انجام کار مورد رضايت خدا بوده است، نه واجب قراردادن کارى که مورد رضاى خدا است بر خود، اين نذر شرعى نيست.
افراط و وسواس در نذر
سوال 1068 :
بعضى از افراد به خصوص قشر زنان، گاهى در نذر کردن در يک مورد به حدّ افراط و وسواس شديد مى رسند، به طورى که بعد از گذشت زمان و تأخير در برآورده شدن، با شنيدن موارد جديد نذر، آن ها را نيز به نذر خود اضافه مى نمايند. آيا وفاى به همه ى آن ها لازم است و همه ى آن ها منعقد شده است يا فقط همان نذر اوّلى منعقد گرديده است؟
جواب :
اگر صيغه ى شرعيّه ى نذر را نخوانده اند وظيفه اى ندارند و اگر با صيغه، نذرهايى را منعقد نموده اند، وفاى به همه ى آن ها لازم است.
استفاده از نذورات با درآمد نامشروع
سوال 1069 :
استفاده از نذوراتى که از پول هاى نامشروع تهيه شده است، چه صورت دارد؟
جواب :
اگر از عين مال نامشروع باشد، استفاده از آن جايز نيست.
خرج کردن نذر در موارد خيريه
سوال 1070 :
آيا مى توان به جاى اداى نذرى که نوع و زمان آن را مشخص کرده ايم، پول آن را در ديگر موارد مذهبى و خيريّه خرج کنيم؟
جواب :
خير، بايد طبق نذر عمل شود.
تبديل نذر
سوال 1071 :
شخصى نذر کرده هر سال در عاشورا به عزاداران شربت بدهد، اگر عاشورا مصادف با زمستان سرد شود و دوران فصل مصرف شربت در نزد مردم مطلوب نباشد، آيا مى تواند نذر خود را عوض کند.
جواب :
نوشيدنى مناسب هر فصل، مثل شير و غير آن را بدهد.
عبارت قسم به جاى نذر
سوال 1072 :
آيا با اين جمله (به خدا قسم اگر...) نذر محقق مى شود؟
جواب :
خير، اما با وجود شرايط، مى تواند احکام قسم را که در رساله مذکور است، داشته باشد (به مسأله ى 2122 رجوع شود.)
فراموش کردن نذر خود
سوال 1073 :
حکم فردى که نمى داند نذرش چه بوده است چيست؟
جواب :
مطلق خيرات کفايت مى کند.
ادا نکردن نذر در وقت معين
سوال 1074 :
شخصى که نذرى با وقت معينى نموده، اگر در آن وقت معين، آن را ادا نکند، تکليف چيست؟
جواب :
اگر تخلف بدون عذر باشد، کفاره واجب است و بايد فى الجمله قضا هم نمايد.
انجام ندادن نذر به علت بيمارى
سوال 1075 :
اگر کسى به جهت بيمارى نتوانست به نذر عمل کند، آيا کفاره بر او واجب است؟
جواب :
چون عذر داشته، کفاره ندارد.
نذر خون ريختن
سوال 1076 :
آيا ريختن خون (صرفا سر بريدن قربانى) امرى راجح است و نذر به آن تعلق مى گيرد؟ مثلاً برخى نذر مى کنند در مقابل دسته ى عزاى امام حسين خون بريزند و پس از برآورده شدن حاجت خود، هر سال مقابل دسته عزا سر گوسفند را مى برند و گوشت آن را خود و خانواده خود مصرف مى کنند، آيا عمل آنان مشروع است؟
جواب :
بله، مشروع است.
کفاره نذر
سوال 1077 :
کفار تخلف نذر چيست؟
جواب :
به مسأله ى 2137 رساله رجوع شود.
انجام چند نذر با يک عمل
سوال 1078 :
اگر چند نفر به يک شخص پول بدهند تا در شب عاشورا روضه امام حسين ـ عليه السّلام ـ بخواند، آيا با يک روضه مى تواند نيّت تمام آن نذرها را بنمايد، يا بايد براى هر يک روضه جداگانه اى بخواند؟
جواب :
بايد براى هر کدام روضه ى جداگانه بخواند.
نذر قمه زدن به فرزند
سوال 1079 :
فردى نذر کرده که اگر خداوند فرزندى به وى عطا نمود، هر سال در روز عاشورا به سر وى قمه بزند، آيا نذر او صحيح است و در صورت صحّت از همان بدو تولد بايد به اين نذر عمل کند؟
جواب :
تا عسر و حرجى نباشد، به نذرش عمل کند.
وحدت يا تعدّد کفاره
سوال 1080 :
به نظر حضرتعالى، براى هر بار تخلف از نذر يک کفاره واجب مى شود يا پس از اوّلين تخلف، کفاره واجب مى شود و پس از تخلف هاى بعدى چيزى بر عهده نذر کننده نيست؟
جواب :
هر تخلّفى، کفاره ى جدايى دارد؛ مگر اين که نذر به نذرهاى متعدّد منحل نشود، مثل نذر بر ترک مطلق يا فعل مطلق نه هر دفعه فعل يا ترک.
اضافه نذورات يک محل
سوال 1081 :
برخى از مساجد، امامزاده ها و اماکن متبرّکه، نذورات فراوان و بيش از نياز سالانه و متداوّل خود دارند، پس از هزينه بخشى از نذورات در مصارف ضرورى همان محل، اضافه آن بايد صرف چه امورى شود؟
جواب :
براى نيازهاى مترقّبه در آينده، براى همان محل نگهدارى کنند، مثل تعميرات يا توسعه آن محل و در صورتى که هيچ نيازى به عين يا ماليت آن نباشد، صرف آن در مسجد ديگر يا امامزاده ديگر مانع ندارد.
تبديل چيزى که نذر کرده اند
سوال 1082 :
آيا کسى که نذر کرده فلان شب به عزاداران غذا بدهد، حتما بايد آن را بپزد يا مى تواند گوشت و برنج و روغن را بين عزاداران تقسيم نمايد؟
جواب :
اگر غذاى پخته را نذر کرده، بايد آن را بپزد و بدهد.
سوال 1083 :
برخى از مردم در گذشته نذرهايى متناسب با آن زمان نموده و به آن عمل مى کردند، مثل آب دادن به عزاداران با مشک، روشن کردن شمع در امامزاده و... که برخى از آن موارد در اين زمان از امور مرجوح و مصداق اسراف به شمار مى رود، آيا ادامه چنين نذرهايى لازم است؟
جواب :
اگر نذرى از تمام جهات مرجوح شد، لازم نيست به آن عمل شود، اما در فرض سوال، به صورت هاى غير مرجوح در رابطه با آن نذر عمل کند.
نذر زيارت عاشورا
سوال 1084 :
اگر کسى نذر کند که زيارت عاشورا بخواند، آيا بايد با صد لعن و صد سلام بخواند يا بدون آن نيز کافى است؟
جواب :
بايد زيارت عاشورا را با صد لعن و صد سلام بخواند.
مباشرت در نذر
سوال 1085 :
آيا در انجام نذر مباشرت نذر کننده لازم است؟ و مثلاً اگر غذايى که نذر کرده يا صلوات ها و قرآن نذر شده او را فرد ديگرى انجام دهد، عمل به نذر او تحقق يافته است؟
جواب :
مباشرت لازم است، مگر اين که نذر به گونه اى باشد که شامل استيجار و استنابه و قبول از متبرّع باشد.