احکام رهن

احکام رهن

قرار دادن چک به عنوان وثيقه

سوال 998 :

با توجّه به اين که رهن بايد عين معيّن باشد، آيا مى توان سند يا چک و نظير آن را به طور مستقلّ و بدون قرارداد نزد بانک يا کسى که از او وام گرفته شده به عنوان وثيقه قرارداد؟

جواب :

در موردى که اسناد ذکر شده ارزش دارند، چنان چه ممکن باشد که طلب کار، وقت تخلّف بدهکار از اداى بدهى، از آن سند طلبش را استيفا نمايد، صدق وثيقه مى کند و موارد مذکور عين معيّن هم هست و مى توان آن را رهن قرارداد.

فروش شى ء رهنى

سوال 999 :

اگر اشياى منقول را در برابر پولى که قرض گرفته گرو بگذارد، در صورت تأخير بدهى، آيا مى توان آن شى ء منقول را فروخت و دين را از آن برداشت نمود؟

جواب :

اگر وقت بدهى تمام شد و بدهکار بدهى خود را با وجود مطالبه طلب کار نداد، چنان چه طلب کار از طرف بدهکار، در فروش آن چه گرو گذاشته شده باشد وکيل مى تواند اقدام به فروش آن کند و اگر وکيل نبود بايد به حاکم شرع مراجعه کرده و حاکم شرع به هر صورت که صلاح بداند در مورد فروش گرو اقدام مى کند، و اگر طلب کار به حاکم شرع دسترسى ندارد و يا دسترسى به او مشکل است و يا محذور ديگرى در کار است، به مؤمن عادل مراجعه کرده و اين کار به وسيله او انجام مى گيرد. البته در صورتى که جايز باشد طلب کار گرو را بفروشد، بايد به مقدار طلبش اکتفا نمايد و اگر وصول طلبش متوقف بر فروختن تمام آن باشد، در صورتى که بعد از فروش، مبلغ حاصله زيادتر از طلبش باشد، مقدار زيادى را به صورت امانت نزد خود نگه مى دارد.

غيبت راهن

سوال 1000 :

کسى زمينى را رهن گذاشته و قرض گرفته و سر موعد قرض را ادا نکرده است و اکنون دسترسى به او نيست. آيا مرتهن مى تواند زمين را بفروشد يا صلح کند؟

جواب :

اگر امکان تفحّص و جستجو نيست، حاکم شرع ولىّ فرد غايب است که به مقدار دين آن يا تمامش را مى فروشد و سهم راهن را نگه مى دارد.

فروختن مال مرهون براى گرفتن طلب

سوال 1001 :

اگر مال مرهونه از مستثنيات دين باشد ـ مانند خانه مسکونى ـ آيا با ساير اموال از جهت اين که مرتهن مى تواند با شرايطش آن را بفروشد و به عوض دين آن را بردارد، تفاوت دارد؟

جواب :

اگر راهن در موعد مقرر دين را نپرداخت، مرتهن مى تواند با شرايطش آن را بفروشد و به عوض دينش آن را بردارد، ولى در اطلاق جواز رهن آن و فروش آن تأمّل است.

گرفتن سند به عنوان رهن

سوال 1002 :

آيا در گرفتن عين رهنى، همين مقدار که در اين زمان مرسوم است يعنى سند را از طريق اداره ى ثبت اسناد توقيف مى کنند کافى است؟

جواب :

قبض مرهونه با ساير موارد قبض فرقى نمى کند و ميزان صدق عرفى قبض در هر چيز به تناسب آن است، به طورى که موجب استيلاى شخص بر شى ء بدون مزاحم باشد که ـ مثلاً در رهن ـ بتواند استيفاى دين خود در صورت امتناع مديون از آن بنمايد.

رهن گذاشتن مال مرهون

سوال 1003 :

آيا راهن مى تواند مالى را که به رهن گذاشته، قبل از آزاد شدن از رهن، نزد شخص ديگرى در قبال بدهى خود به رهن بگذارد؟

جواب :

خير، نمى تواند.

پول پيش از اجاره

سوال 1004 :

آيا پول پيشى که بابت منزل از مستأجر گرفته مى شود اشکال دارد؟

جواب :

در صورتى که ضمن اجاره، شرط قرض کرده باشد و معامله متعارف باشد، اشکالى ندارد.

رهن منزل

سوال 1005 :

ساختمانى را به يک ميليون تومان به مدت يک سال، بدون اجاره رهن مى کنند جايز است يا خير؟

جواب :

بايد در برابر اجاره ى اندکى، شرط شود که مستأجر مبلغ يک ميليون تومان به موجر پرداخت نمايد، که در اين صورت اجاره بدون اشکال است.