وصيــت
سوال 916 :
ـ شخصى بارها به پسرش گفته تو وصى من هستى و پسر قبول نکرده است، در مرض موت پدر مجدداً او را وصى خود قرار مى دهد و پسر با وجود اينکه ناراضى است به جهت احترام پدر در ظاهر سکوت مى کند، آيا اجراى چنين وصيتى براى پسر واجب است؟
جواب :
در فرض سوال بنابر احتياط واجب پسر بايد به وصيت پدر عمل کند.
سوال 917 :
ـ شخصى به ديگرى مى گويد که اين مقدار از املاکم بعد از فوتم مال تو باشد، آيا اين عمل هبه محسوب مى شود يا وصيّت؟
جواب :
ظاهراً اين عمل وصيت محسوب مى شود.
سوال 918 :
ـ شخصى از دنيا رفته و از وى وصيتنامه اى به دست خط خودش باقى مانده لکن فاقد امضاء است، آيا ورثه نسبت به اجراى مفاد وصيتنامه وظيفه اى دارند؟
جواب :
اگر مطمئن هستند که آن نوشته وصيتنامه او است بايد طبق آن عمل کنند، گرچه فاقد امضاى وصيت کننده باشد.
سوال 919 :
ـ متوفى با اينکه پدرش زنده است، شخص امينى را وصىّ خود قرار
----------
(صفحه348)
داده، پدرش مى گويد پدر ولايت بر فرزند دارد، لذا وصيتنامه قابل اجرا نيست و وصىّ حق دخالت ندارد، حکم شرعى چيست؟
جواب :
در فرض سوال اگر وصيت مربوط به کفن و دفن و تجهيز باشد احتياط واجب آن است که اين امور با اجازه وصىّ و پدر انجام شود اما اگر مربوط به امور ديگر است اختيار با وصىّ است و پدر شرعاً حق دخالت ندارد.
سوال 920 :
ـ اگر شخص وصيت کند بعد از مرگ تا زمانى که همسرش زنده است ترکه او را تقسيم نکنند، و بر اين اساس وصيت نامه هم تنظيم شده باشد، آيا عمل به اين وصيت لازم است؟
جواب :
چنين وصيتى تا ثلث اموال ميت مشروع و نافذ است.
سوال 921 :
ـ شخصى وصيت به ثلث کرده ولى معلوم نکرده ثلث را از پول نقد او بدهند، آيا ورثه و وصى مى توانند ثلث را از اموال منقول ميت بپردازند و در نتيجه سهم الارث همسر کمتر مى شود يا بايد از مجموع اموال بپردازند؟
جواب :
ثلث از مجموع اموال خارج مى شود و بايد بالنسبه توزيع گردد به نحوى که هيچ کدام از ورثه متضرر نشوند و شخص وصى يا ساير ورثه اختيار ندارند بگونه اى که خودشان مى خواهند عمل کنند.
سوال 922 :
ـ شخصى فوت کرده و مديون است و وصيت نکرده و اموال منقول و غيرمنقول دارد اگر بدهى او را از اموال منقول و نقدى او بدهند سهم الارث همسرش کمتر مى شود و همينطور مخارج کفن و دفن او به چه نحوى محاسبه شود؟
جواب :
در فرض سوال بدهيهاى ميت که بر ذمه او بوده و مخارج کفن و دفن او به مقدار واجب بر همه اموال منقول و غيرمنقول او توزيع و از مجموع پرداخت شود بطورى که هيچ يک از ورثه متضرّر نشوند.
----------
(صفحه349)
سوال 923 :
ـ آيا وراث مکلف به پرداخت مهريه همسر ميت به صورت يکجا هستند و يا مى توانند آن را به صورت قسطى پرداخت کنند؟
جواب :
ورّاث قبل از اداى دين ميّت از اصل مال ميّت و قبل از عمل به وصيّت، نمى توانند در ارث تصرّف کنند و مهريه زن جزء ديون ميّت مى باشد که بايد قبل از تقسيم و تصرّف در ارث بپردازند.
سوال 924 :
ـ شخصى براى ثلث اموال خود محل مصرفى را معين کرده و علاوه بر آن اظهار داشته است که مهريه همسر او که اکثريت اموال او را شامل مى شود بدهند. بيان فرماييد: اولاً چنين وصيتى وجهه شرعى دارد؟ ثانياً پرداخت مهريه بر ساير وراث واجب است؟ ثالثاً تقدم و تأخر در ذکر موارد فوق (ثلث و مهريه) تغييرى در حکم دارد؟
جواب :
مهريّه، دين محسوب مى شود که بايد از اصل مال پرداخت شود و اگر وصيّت هم نکرده بود بايد از اصل مال مى پرداختند و آنچه از مال بعد از اداى ديون ميّت باقى ماند ثلث آن صرف مصرفى مى شود که معيّن کرده است و بقيّه بين ورثه کما فرض الله تقسيم مى شود.
سوال 925 :
ـ پدر اين جانب وصيت کرده که جنازه او را به کربلا برده و در آنجا دفن کنند و فعلاً مدت 30 سال است که فوت کرده و هنوز امکان عمل به وصيت پيدا نشده است، تکليف اين جانب را روشن فرماييد.
جواب :
به طور کلى عمل به وصيت مقيد به زمان خاصى نيست. لذا هنگام قدرت و امکان لازم است طبق وصيت عمل کنيد.
سوال 926 :
ـ اگر کسى نسبت به تمام ماترک خود وصيت کند و همه ورثه نيز در آن زمان با وصيت موافقت کرده اند، آيا پس از فوت موصى وصيت مزبور نافذ است؟
----------
(صفحه350)
جواب :
در فرض سوال که ورثه در زمان حيات موصى اجازه داده اند وصيت در کل نافذ است.
سوال 927 :
ـ شخصى وصيت کرده که پس از مرگ او اعمالى را برايش انجام دهند و مقدارى از املاک خود (کمتر يا مساوى ثلث) را نيز براى انجام آن اعمال در نظر گرفته است پس از مرگ او قيمت املاک افزايش يافته و علاوه بر عمل به وصيت مقدارى از آن زياد مى آيد، بيان فرماييد اين مقدار متعلق به کيست؟
جواب :
اگر به تمام وصيت عمل شده است، آنچه زياد آمده بايد بين ورثه (مطابق احکام ارث) تقسيم شود.