مصطلحات فقهى
سوال :
منظور از عقود شرعى چه عقودى است؟
جواب :
مراد همان معاملاتى است که معمولاً بين مردم رائج است. (مثل خريد و فروش، اجاره، مضاربه، قرض، ضمان و غيره) که شرايطى را که شرع معين نموده است دارا باشد.
سوال :
لطفاً تفاوت وجود و وجوب را بفرماييد؟
جواب :
وجود يعنى واقعيت. و وجوب يعنى حکم.
سوال :
آيا احتياط واجب يعنى فعل کار حرام است يا مکروه ؟
جواب :
مى توان در موردش عمل به احتياط کند و يا اينکه به ديگرى رجوع کند البته با رعايت اعلم فالاعلم .
سوال :
لطفا بفرمائيد فرق جايز نيست با حرام است چيست ؟
جواب :
فرقى نيست .
سوال :
فرق بين (جايز نيست) و (حرام است) چيست ؟ آيا اگر کسى کارى را که جايز نيست انجام دهد دچار معصيت شده است ؟
جواب :
فرقى نمى کند .
سوال :
آيا بين (جايز نيست) و (حرام است) فرقى هست؟
جواب :
فرق ندارد .
سوال :
منظور از سهم امام چيست ؟
جواب :
سهم امام (عليه السلام) نصف خمس است که در زمان غيبت زير نظر مرجع تقليد مصرف مى شود.
سوال :
احتياط استحبابى يعنى چه؟
جواب :
چيزى که مکلف مى تواند آن را به جا نياورد و ترک کند .
سوال :
احتياط وجوبى چيست؟
جواب :
عملى که مکلف خود را ميان فعل و ترک آن و مراجعه به مجتهد ديگر مخير بداند (الأعلم فالأعلم).
سوال :
احرام به نذر يعنى چه؟
جواب :
احرام براى حج جز از ميقات و يا محاذى آن، جايز نيست و اگر شخصى بخواهد قبل از رسيدن به ميقات، احرام ببندد، مى تواند با خواندن صيغه نذر شرعى کند مثلاَ بگويد: براى خدا بر عهده من است که در فلان جا محرم شوم.
بدين ترتيب محرم شدن از چنان جايى جايز مى شود اگرچه آنجا، ميقات و يا محاذى آن نباشد .
سوال :
احوط اولى چيست؟
جواب :
يعنى چيزى که مکلف مى تواند آن را به جا نياورد و ترک کند.
سوال :
احوط لزومى يعنى چه؟
جواب :
احتياط واجب. و به همين معنى است جمله (اشکال دارد) و جمله (جاى تأمل است).
سوال :
استحاله چيست؟
جواب :
تغيير شکل نوعى يک چيز و دگرگونى آن، طورى که عرفاَ، چيز اول نباشد. مانند تبديل گوشت به خاکستر .
سوال :
استصحاب يعنى چه؟
جواب :
معتبر بودن حکم و يا عنوان پيشين پس از شک در آن ، مثلاَ مى دانستيم که زيد عادل است بعداَ عملى از او ديديم اما يقين نداريم آيا آن عمل موجب فسق او مى شود يا نه ؟
بنابر اين بايد او را همچنان عادل بشناسيم و عدالتش را که محرز بود، استصحاب کنيم .
سوال :
استهلاک چيست؟
جواب :
ذوب شدن چيزى در چيز ديگر طورى که عين و اثرى از چيز اول باقى نماند .
سوال :
اطراف شبهه اعلميّت يعنى چه؟
جواب :
گروهى از مجتهدين که مى دانيم يکى در ميان ايشان، داناتر از بقيه است و اعلم، از آن گروه خارج نيست .
سوال :
اطمينان چيست؟
جواب :
گمان نيرومندى که احتمال مخالف آن بسيار ضعيف باشد طورى که عقلا و خردمندان در زندگانى خود به آن توجّه نمى کنند .
سوال :
آلات لهو حرام کدام است؟
جواب :
ابزار ساخته بشرى است که براى لهو حرام وضع شده اند .
سوال :
تدليس چيست؟
جواب :
ارائه شخص و يا چيزى به غير آن وضع و صفتى که در واقع هست به قصد ترغيب مشترى و يا برانگيختن شخصى براى ازدواج با وى .
سوال :
تذکيه يعنى چه؟
جواب :
حلال و پاک گشتن گوشت و پوست حيوان است با شرايط معين .
مثلاَ تذکيه ماهى، زنده بيرون آورده شدن آن است از دريا و آب. و يا لااقل در داخل تور و ابزار صيد مرده باشد نه در بيرون آن و در آب. و همينطور اگر چهار رگ گاو، گوسفند و مرغى را که قابل تذکيه هستند ببرند گوشت و پوست آنها پاک و حلال مى شود و حتى اگر حيوان حرام گوشت قابل تذکيه باشد و چهار رگ او قطع مى شود پاک مى گردد هرچند که خوردن گوشت آن حرام است. پس تذکيه ماهى، زنده از آب بيرون آوردن آن است و در جز ماهى با بريدن چهار رگ .
سوال :
تقصير در نماز چيست؟
جواب :
دو رکعت خواندن نمازهاى چهار رکعتى را در سفر، تقصير گويند .
سوال :
جاهل قاصر به چه شخصى مى گويند؟
جواب :
کسى را گويند که در ندانستن حکم معذور است زيرا در فعل و يا ترک چيزى به دليل و حجتى استناد داشته هرچند که خطاى آن آشکار گرديده .
سوال :
جاهل مقصّر کيست؟
جواب :
کسى را گويند که در ندانستن حکم معذور نيست مانند کسى که در آموختن مسائل دينى ، سستى و اهمال کرده است .
سوال :
جاهل به حکم کيست؟
جواب :
کسى را گويند که حکم شرعى را مى داند اما انطباق آن را با موضوع معينى نمى داند و آن دو قسم است:
اوّل: منشأ جهل گستردگى دامنه موضوع است و آن را شبهه موضوعى گويند مانند کسى که معناى دقيق غنا را نمى داند و لذا در حرمت برخى موضوعات غنايى ترديد پيدا مى کند .
دوم : آنکه حال مصداق خارجى معين را نمى داند مايع موجود در پيش روى او شراب است يا نه ؟ و آن را شبه مصداقيه نامند .
سوال :
جايز است با اشکال يعنى چه؟
جواب :
کارى که انجام آن جايز مى باشد هرچند احتياط مستحبى ترک آن است .
سوال :
جايز است با تأمل يعنى چه؟پاسخ: کارى که انجام آن جايز مى باشد هرچند احتياط مستحبى ترک آن است .
سوال :
جرم حايل چيست؟
جواب :
ماده اى که در رسيدن به آب به پوست بدن و يا هر جسمى مانع شود .
سوال :
حرج يعنى چه؟
جواب :
تنگنايى، مشقت و زحمت فوق العاده .
سوال :
حق اختصاص چيست؟
جواب :
حق شخصى نسبت به چيزى که ماليّت و يا ملکيّت آن را شارع مقدس براى احدى نپذيرفته است .
سوال :
ديه يعنى چه؟
جواب :
مالى است که بايد به فرد جنايت شده پرداخت شود .
سوال :
ردّ مظالم چيست؟
جواب :
انفاق بر فقراء به نيابت از سوى کسى که او بر انفاق کننده حق مالى داشته است اما شناسايى او و دفع مال به وى، ممکن نمى باشد و حتى به کسان و وارثان شرعى او هم دسترسى ندارد .
سوال :
شبهه مفهومى يعنى چه؟
جواب :
ندانستن انطباق عنوانى را بر يک موضوع خارجى بدين سبب که حدود موضوع را نمى دانيم، شبهه مفهومى گويند. مثل اينکه ندانيم عنوان غنا بر صداى معينى صدق مى کند يا نه؟ زيرا حدود و مفهوم غنا را نمى دانيم .
سوال :
شرط و يا تعهد ضمنى چيست؟
جواب :
چيزى که در عرف عقلا و خردمندان در داد و ستدها مندرج است هرچند که تصريح نشود و در واقع معامله بر آن اساس واقع مى شود مثل اينکه قيمت و ارزش کالاها بايد به هم نزديک باشند پس اگر خريدار و يا فروشنده بفهمند که ارزش جنس فروخته و يا خريدارى شده خيلى کمتر و يا بيشتر از آن بوده که معامله روى آن انجام يافته است او مى تواند ادعاى غبن کند و معامله را به هم بزند زيرا چنان چيزى در ارتکاز عقلا هست که تفاوت ماليت ها نبايد زياد باشد .
سوال :
شک يعنى چه؟
جواب :
ترديد و دو دلى در امرى که هر دو احتمال يکسان و مورد توجه عقلا و خردمندان باشد و يکى را بر ديگرى ترجيح نباشد .
سوال :
شأن در همسر چيست؟
جواب :
آنچه شايسته يک زن و مناسب با وضع شوهر است و به عکس وضع و شئون شوهر نسبت به همسر .
سوال :
صورت نوعيه يعنى چه؟
جواب :
ماليت و شکل ووضع هر چيزى که مردم به آن سبب به آن چيز رغبت مى کنند و در برابرش بها مى دهند .
سوال :
ضرر معتدّ به چيست؟
جواب :
ضرر و زيانى که عقلاى بشر به اجتناب از آن، اهتمام مى ورزند .
سوال :
ضرورت برطرف کننده تکليف يعنى چه؟
جواب :
واقع شدن در تنگناى ضرر و زيان قابل توجّه و افتادن در مخمصه اى که عادتاَ تحمل پذير نيست .
سوال :
عدّه چيست؟
جواب :
زمانى که يک زن به سبب طلاق و يا مرگ شوهرش و يا در اثر وطى شبهه، بايد انتظار بکشد و جايز نيست با ديگرى ازدواج کند .
سوال :
غساله يعنى چه؟
جواب :
آبى که از شىء متنجس پس از شستن و آب کشيدن آن جدا مى شود .
سوال :
فتنه نوعى چيست؟
جواب :
امرى که مردم را نوعاَ گرفتار مى سازد و در حرام مى افکند .
سوال :
فى حدّ ذاته يعنى چه؟
جواب :
يعنى قطع نظر از عناوين ديگر که چه بسا موجب حکمى مغاير حکم اصلى شود .
سوال :
فسخ چيست؟
جواب :
نقض و به هم زدن معامله و داد و ستد را گويند .
سوال :
قصد بدليّت و تعويض يعنى چه؟
جواب :
کسى بخواهد چيزى را به جاى چيز ديگر قرار دهد .
سوال :
کافر ذمّى کيست؟
جواب :
آن است که ولى امر مسلمين با او عقد ذمه مى بندد که امروز وجود خارجى ندارد.
سوال :
کافر معاهد کيست؟
جواب :
آن کس که با مسلمانان و يا با جمعى از ايشان پيمان عدم تعرض مى بندد .
سوال :
کافرى که مال او محترم است يعنى چه؟
جواب :
آن کس که نوعى از سوى مسلمانان امان دارد (مستأمن، ذمّى، معاهد).
سوال :
لحيان چيست؟
جواب :
دو استخوان فک که صورت را در بر گرفته و ريش بر آنها مى رويد .
سوال :
مثقال صيرفى يعنى چه؟
جواب :
مقدارى از طلا که در بازار، متعارف و شناخته شده است و فروشندگان طلا، اندازه آن را مى دانند .
سوال :
مجهول المالک چيست؟
جواب :
مال و دارايى که صاحب آن شناخته نيست هر چند که از او گم نشده است .
سوال :
محاذات ميقات يعنى چه؟
جواب :
اگر دو خط متقاطع فرض کنيم که زاويهً قائمه نود درجه تشکيل دهند و يکى از آن دو خط در مکه و دومى از ميقات گذرد وقتى انسان در نقطه تقاطع رو به قبله و مکه مکرمه بايستد او در واقع در محاذات و برابر ميقات قرار گرفته است و اعتبار در چنين محاذاتى، صدق عرفى است و دقّت عقلى لازم نمى باشد .
سوال :
ملاک چيست؟
جواب :
مصلحت و مفسده اى که احکام بر آن اساس، تشريع شده است .
سوال :
مشهور چيست؟
جواب :
يعنى حکم مزبور، احتياط وجوبى است .
سوال :
موسيقى متناسب با مجالس لهو ولعب کدام است؟
جواب :
آنچه که مردمان لاابالى در مجالس بزم و عياشى مى نوازند و يا مى خوانند .
سوال :
نشوز يعنى چه؟
جواب :
رعايت نکردن حق ديگرى و غالباً ميان زوجين و زن و شوهر مطرح مى شود .
سوال :
نيت قربت مطلق چيست؟
جواب :
عملى که به قصد تقرب به خدا به جا آورده مى شود بدون تعيين ادا و قضا بودن آن و يا هر خصوصيت ديگر .
سوال :
وطى شبهه يعنى چه؟
جواب :
اقدام به عمل جنسى و همخوابى با کسى که حلال نيست اما به توهم حليّت و بدون تعمّد گناه صورت گرفته باشد و يا وطى به خيال صحت عقدى که در واقع باطل بوده و داراى اثر شرعى نبوده است، واقع گرديده است .
سوال :
ولىّ به چه کسى گفته مى شود؟
جواب :
کسى که امور طفل صغير و يا شخص کوتاه فکر و سفيه و يا به طور کلى شئون جامعه اى را مطابق شريعت، سرپرستى و اداره مى کند .
سوال :
واجب مى شود با اشکال يعنى چه؟
جواب :
به هر حال انجام آن بر مکلف واجب و لازم است. پس فتواى وجوبى است .
سوال :
واجب مى شود با تأمل يعنى چه؟
جواب :
آن نيز فتواى به وجوب شىء است .
سوال :
واجب مى شود به کفايت يعنى چه؟
جواب :
همه بايد آن را انجام دهند اما با قيام جمعى از عهده ديگران ساقط مى شود ولى اگر همه ترک کنند، سزاوار کيفر مى شوند .
سوال :
به چه مجالسى مجالس لهو ولعب اطلاق مى شود ؟
جواب :
مجالس عياشان و فسّاق است .
سوال :
مراد از معامله شخصيه در قبال شراء فى الذمه چيست ؟
جواب :
معامله شخصى اين است که چيزى را با عين مال مبادله کنند و معمولا در خريد و فروش چنين نيست . بلکه معامله بر اساس مقدار معينى از پول تمام مى شود و سپس آنچه در ذمه است معين مى کند حتى در معاملات نقدى .
سوال :
قرض الحسنه يعنى چه ؟
جواب :
قرض الحسنه که در قرآن آمده است در مورد قرض دادن به خداوند است که قرآن آنرا در مورد صدقه به کار برده است و منظور از آن قرضى است که چند برابر خود نزد خدا ثواب دارد . و اما بمعنائى که اکنون استعمال مى شود و مرا د قرض بدون ربا است و در قرآن بکار نرفته است .
سوال :
زوال به چه معناست؟
جواب :
زوال يعنى نصف روز از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب.
سوال :
فرق بين جايز نيست و حرام است چيست؟
جواب :
فرقى ندارد.
سوال :
لطفا فرق بين حرام و باطل را توضيح دهيد؟
جواب :
مثلاً دروغ گفتن حرام است ولى به بطلان متصف نمى شود و خريد و فروش بچه باطل است ولى به حرمت موصوف نمى شود و گاهى هم حرام است و هم باطل مثل خريد و فروش ربوى.
سوال :
بلاد کفر به چه جايي گفته مي شود ؟
جواب :
کشورهائي که اکثر مردم آنجا غير مسلمان هستند بيلاد کفر گفته مي شود .
سوال :
مراد از ارباح اثناء سال چيست ؟
جواب :
هر گونه پول يا فايده اي که به دست مي اورد و سال خمس او هنوز نرسيده ارباح اثناء سال است . سال خمسي از روزي شروع مي شود که شروع به کار يا کسب کرده است .
سوال :
منظور از هنگام شام که در مفاتيح ذکر شده است چيست؟ عصر است يا شب؟
جواب :
شب است.
سوال :
جاهل قاصر و مقصر طبق فتواي شما به چه کسي گفته مي شود؟
جواب :
جاهل قاصر کسي است که درجهل خود معذور باشد.
سوال :
قاعده يد به يد در نجاست به حکم آقاي سيستاني چيست؟
جواب :
در بحث طهارت و نجاست گفته مي شود اگر شئي اي در اختيار مسلمانان باشد و از او استفاده کند که طها رت اولازم است حکم مي شود به پاک بودن آن شئي.
سوال :
منظور از عورتين کجاست ؟
جواب :
آلت و بيضتين و دُبُر .
سوال :
لطفاً راجع به کلمات زير توضيح دهيد .
1- احتياط واجب؟
2- احتياط مستحب؟
3- اقوي واظهر؟
جواب :
1 ـ « احيتاط واجب » يعني مقلّدمخيّر است که در اين مسأله يا احتياط کند يا به مجتهد اعلم بعدي که فتوا به عدم احتياط مي دهد مراجعه کند .
2 ـ « احتياط مستحب » يعني بهتر است احتياط شود اگر چه لازم نيست .
3 ـ « أقوي و أظهر » فتوا است.
سوال :
منظور از يک دينار شرعي چيست و همچنين 9 نخود طلا بصورت مبلغ ريالي و همچنين ارزش سکه ايران انرا بيان فرماييد ؟
جواب :
يک دينار شرعي برابر با 51/3 گرم طلاست و 9 نخود برابر با نصف يک دينار شرعي است.
سوال :
در کتب فقهي ، عبارت نظير «هو من المسلمات في الفقه »زياد مطرح شده است ، بفرمائيد.
1ـ منظور از مسلمات در اين چيست ؟
2ـ آيا با وجودنظرات مخالف و لوشاذ، در مسأله يا امکان مناقشه در آن ، ميتوان اين موضوع را از مسلمات دانست ؟
3ـ در مقايسه با قول مشهور و اجماع چه جايگاهي دارد؟آيا بالاتر از اجماع يا رتبه آن بعد از اجماع است ؟
جواب :
1ـ يعني مسائلي که آنها که آشنا با فقه هستند در آن شک ندارد .
2- با وجود نظر محالف از فقهاء نميتوان مسأله را از مسلمات فقه دانست .
3ـ مسلمات از اجماع و مشهور بالاتر است .
سوال :
لهو ولعب را توضيح دهديد؟
جواب :
منظور مجالس عياشي است و معناي ان نزد عرف روشن است
سوال :
در مورد غيبت از فاسق لطفا فاسق را معرفي کنيد به صورت کامل ؟
جواب :
فاسق کسي است که مرتکب معصيت بشود و غيبت هر فاسقي جايز نيست مگر متجاهر به فسقي باشد که در خصوص همان امر غيبت او اشکال ندارد .
سوال :
مرجع عالم به چه کسي ميگويند؟
جواب :
به مجتهدي که صاحب رساله است وشرط تقليد اعلميت است .
سوال :
چه فرقي ميان فقه، عقيده وطريقه وجود دارد؟
جواب :
فقه در رابطه با افعال انسان است وعقيده در رابطه با اعتقادات اوودر دين چيزي به نام طريقت نداريم.
سوال :
غيبت کردن وافترا يا تهمت را برايم تعريف کنيد . درچه صورتي چيزي غيبت محسوب ميشود اگر در اين مورد مثالي ارائه کنيد ممنون مي شوم.
جواب :
غيبت يعني ذکر عيبي که مستور وپوشيده است البته در وقتي که شخص غايب است وتهمت يعني نسبت ناروا وخلاف واقع به کسي زدن.
سوال :
در کتب فقهي ، عبارت : «هو من المسلّمات في الفقه »زياد مطرح شده است ، بفرمائيد:
1ـ منظور از مسلمات چيست ؟
2ـ آيا با وجودنظرات مخالف و لوشاذ، در مسأله يا امکان مناقشه در آن ، ميتوان اين موضوع را از مسلمات دانست ؟
3ـ در مقايسه با قول مشهور و اجماع چه جايگاهي دارد؟آيا بالاتر از اجماع يا رتبه آن بعد از اجماع است ؟
جواب :
1ـ يعني مسائلي که آنها که آشنا با فقه هستند در آن شک ندارد .
2ت با وجود نظر مخالف از فقهاء نميتوان مسأله را از مسلمات فقه دانست .
3ـ مسلمات از اجماع و مشهور بالاتر است .
سوال :
لهو چيست و مصاديقش کدام است ؟
جواب :
لهو در موسيقي مثلا اينست که کيفيت نواختن ان مناسب با لهو و عياشي باشد
مطلق لهو حرام نيست.
سوال :
منظور از يک دينار شرعي چيست و همچنين 9 نخود طلا بصورت مبلغ ريالي ؟
جواب :
يک دينار شرعي برابر با 51/3 گرم طلاست و 9 نخود برابر با نصف يک دينار شرعي است.
سوال :
فرق حرام است و جايز نيست چه چيزي مي باشد ؟
جواب :
يک معني است .
سوال :
در مورد غيبت از فاسق لطفا فاسق را معرفي کنيد به صورت کامل ؟
جواب :
فاسق کسي است که مرتکب معصيت بشود و غيبت هر فاسقي جايز نيست مگر متجاهر به فسقي باشد که در خصوص همان امر غيبت او اشکال ندارد .
سوال :
منظور از عورتين کجاست ؟
جواب :
آلت وبيضتين ودُبُر .
سوال :
بلاد کفر به چه جايي گفته مي شود ؟
جواب :
کشورهائي که اکثر مردم آنجا غير مسلمان هستند بلاد کفر گفته مي شود .
سوال :
مراد از ارباح اثناء سال چيست ؟
جواب :
هر گونه پول يا فايده اي که به دست مي اورد وسال خمس اوهنوز نرسيده ارباح اثناء سال است . سال خمسي از روزي شروع مي شود که شروع به کار يا کسب کرده است .
سوال :
غنا چيست ؟ موسيقي مناسب مجالس لهو و لعب يعني چه ؟
جواب :
غنا آوازي است که کيفيت خواندن آن مناسب با مجالس عياشي و بزن و بکوب باشد و همچنين موسيقي لهوي يعني موسيقي اي که نواختن آن مناسب با مجالس ياد شده است .
سوال :
مقدار يک مد طعام چقدر ميشود ؟
جواب :
هر مد حدوداً معادل 750 گرم است .
سوال :
احتياط استحبابي را توضيح دهيد؟
جواب :
چيزي که مکلف مي تواند آن را به جا نياورد وترک کند .
سوال :
احتياط وجوبي را توضيح دهيد؟
جواب :
عملي که مکلف خود را ميان فعل وترک آن ومراجعه به مجتهد ديگر مخير بداند (الأعلم فلأعلم ) .
سوال :
احرام به نذر را توضيح دهيد؟
جواب :
احرام براي حج جز از ميقات ويا محاذي آن ، جايز نيست واگر شخصي بخواهد قبل از رسيدن به ميقات ، احرام ببندد ، مي تواند با خواندن صيغه ، نذر شرعي کند مثلاً بگويد : براي خدا بر عهده من است که در فلان جا محرم شوم.
بدين ترتيب محرم شدن از چنان جايي جايز مي شود اگر چه آنجا، ميقات ويا محاذي آن نباشد.
سوال :
احوط اولي را توضيح دهيد؟
جواب :
احتياط مستحبي .
سوال :
احوط لزومي را توضيح دهيد؟
جواب :
احتياط واجب . وبه همين معناست جمله ( اشکال دارد) وجمله ( جاي تأمل است).
سوال :
استحاله را توضيح دهيد؟
جواب :
تغيير شکل نوعي يک چيز ودگرگوني آن ، طوري که عرفاً چيز اوّل نباشد . مانند تبديل گوشت به خاکستر.
سوال :
استصحاب را توضيح دهيد؟
جواب :
معتبر بودن حکم ويا عنوان پيشين پس از شک در آن ، مثلاً مي دانستيم که زيد عادل است. بعداً عملي از اوديديم اما يقين نداريم آيا آن عمل ، موجب فسق اومي شود يا نه؟
بنابر اين بايد اورا همچنان عادل بشناسيم وعدالتش را که محرز بود استصحاب کنيم.
سوال :
استهلاک را توضيح دهيد؟
جواب :
ذوب شدن چيزي در چيز ديگر طوري که عين واثري از چيز اول باقي نماند.
سوال :
اطراف شبهه اعلميّت را توضيح دهيد؟
جواب :
گروهي از مجتهدين که مي دانيم يکي در ميان ايشان ، داناتر از بقيه است واعلم ، از آن گروه خارج نيست.
سوال :
اطمينان را توضيح دهيد
؟پاسخ: گمان نيرومندي که احتمال مخالف آن بسيار ضعيف باشد طوري که عقلا وخردمندان در زندگاني خود به آن توجّه نمي کنند .
سوال :
آلات لهوحرام را توضيح دهيد ؟
جواب :
ابزار ساخته بشري است که براي لهوحرام وضع شده اند.
سوال :
تدليس را توضيح دهيد؟
جواب :
ارائه شخص ويا چيزي غيرآن وضع وصفتي که در واقع هست به قصد ترغيب مشتري ويا برانگيختن شخصي براي ازدواج با وي.
سوال :
تذکيه را توضيح دهيد؟
جواب :
راه حلال وپاک گشتن گوشت وپوست حيوان است با شرايط معين.
مثلاً تذکيه ماهي ، زنده بيرون آورده شدن آن است از دريا وآب ويا لااقل در داخل تور وابزار صيد مرده باشد نه در بيرون آن ودر آب. وهمينطور اگر چهار رگ گاو، گوسفند ومرغي را که قابل تذکيه هستند ببرند گوشت وپوست آنها پاک وحلال مي شود وحتي اگر حيوان حرام گوشت قابل تذکيه باشد وچهار رگ اوقطع شود پاک مي گردد هر چند گه خوردن گوشت آن حرام است پس تذکيه ماهي ، زنده از آب بيرون آوردن آن است ودر جز ماهي با بريدن چهار رگ .
سوال :
تقصير در نماز را توضيح دهيد؟
جواب :
دورکعت خواندن نماز هاي چهار رکعتي را در سفر، تقصير گويند.
سوال :
جاهل قاصر را توضيح دهيد؟
جواب :
کسي را گويند که در ندانستن حکم معذور است زيرا در فعل ويا ترک چيزي به دليل وحجتي استناد داشته هر چند که خطاي آن آشکار گرديده است.
سوال :
جاهل مقصّر را توضيح دهيد؟
جواب :
کسي را گويند که در ندانستن حکم معذور نيست مانند کسي که در آموختن مسائل ديني ، سستي واهمال کرده است.
سوال :
جاهل به حکم را توضيح دهيد؟
جواب :
کسي را گويند که حکم شرعي را مي داند اما انطباق آن را با موضوع معيني نمي داند وآن دوقسم است : اول : منشأ جهل گستردگي دامنه موضوع است وآن را شبهه موضوعي گويند مانند کسي که معناي دقيق غنا را نمي داند ولذا در حرمت برخي موضوعات غنايي ترديد پيدا مي کند. دوم: آنکه حال مصداق خارجي معين را نمي داند مثل اين که نمي داند مايع موجود در پيش روي اوشراب است يا نه؟ وآن را شبهه مصداقيه نامند.
سوال :
جايز است با اشکال دارد را توضيح دهي؟
جواب :
کاري که انجام آن جايز باشد هر چند احتياط مستحبي ترک آن است.
سوال :
جايز است با تأمل را توضيح دهيد؟
جواب :
کاري که انجام آن جايز باشد هر چند احتياط مستحبي ترک آن است.
سوال :
جرم حايل را توضيح دهيد؟
جواب :
ماده اي که در رسيدن آب به پوست بدن ويا هر جسمي مانع شود.
سوال :
حرج را توضيح دهيد؟
جواب :
تنگنايي ، مشقت وزحمت فوق العاده.
سوال :
حق اختصاص را توضيح دهيد .
جواب :
حق شخصي نسبت به چيزي که ماليت ويا ملکيت آن را شارع مقدس براي احدي نپذيرفته است.
سوال :
رد مظالم را توضيح دهيد .را توضيح دهيد .
جواب :
انفاق بر فقراء به نيابت از سوي کسي که اوبر انفاق کنند ه حق مالي داشته است اما شناسايي اوودفع مال به وي ، ممکن نمي باشد وحتي به کسان ووارثان شرعي اوهم دسترسي ندارد.
سوال :
شبهه مفهومي را توضيح دهيد؟
جواب :
ندانستن انطباق عنواني را بر يک موضوع خارج بدين سبب که حدود موضوع را نمي دانيم ، شبهه مفهومي مي گويند . مثل اين که ندانيم عنوان غنا بر صداي معيني صدق مي کند يا نه؟ زيرا حدود ومفهوم غنا را نمي دانيم .
سوال :
شرط ويا تعهد ضمني را توضيح دهيد .را توضيح دهي؟
جواب :
چيزي که در عرف عقلا وخردمندان در داد وستدها مندرج است هر چند که تصريح نشود ودر واقع معامله بر آن اساس واقع مي شود مثل اين که قيمت وارزش کالاها بايد به هم نزديک باشند پس اگر خريدار وفروشنده بفهمند که ارزش جنس فروخته ويا خريداري شده خيلي کمتر ويا بيشتر از آن بوده که معامله روي آن انجام يافته است ، اومي تواند ادعاي غبن کند ومعامله را به هم بزند زيرا چنان چيزي در ارتکاز عقلا هست که تفاوت ماليت ها نبايد زياد باشد.
سوال :
شک را توضيح دهيد .
جواب :
ترديد ودودلي در امري که هر دواحتمال يکسان ومورد توجه عقلا وخردمندان باشد ويکي را بر ديگري ترجيح نباشد.
سوال :
شأن همسر را توضيح دهيد؟
جواب :
آنچه شايسته يک زن ومناسب با وضع شوهر است وبه عکس وضع وشئون شوهر نسبت به همسر.
سوال :
صورت نوعيه را توضيح دهيد؟
جواب :
ماليت وشکل ووضع هر چيزي که مردم به آن سبب به آن چيز رغبت مي کنند ودر برابرش بها مي دهند.
سوال :
ضرر متعدّ به (قابل توجه).را توضيح دهيد؟
جواب :
ضرر وزياني که عقلاي بشر به اجتناب از آن ، اهتمام مي ورزند.
سوال :
ضرورت بر طرف کنند تکليف را توضيح دهيد ؟
جواب :
واقع شدن در تنگناي ضرر وزيان قابل توجه وافتادن در مخمصه اي که عادتاً تحمل پذير نيست.
سوال :
عدّة را توضيح دهيد ؟
جواب :
زماني که يک زن به سبب طلاق ويا رگ شوهرش ويا در اثر وطي شبهه ، بايد انتظار بکشد وجايز نيست با ديگري ازدواج کند.
سوال :
فسخ را توضيح دهيد؟
جواب :
نقض وبه هم زدن معامله وداد وستدي را گويند.
سوال :
قصد بدليّت وتعويض را توضيح دهيد؟
جواب :
کسي بخواهد چيزي را به جاي چيز ديگر قرار دهد.
سوال :
کافر ذمي را توضيح دهيد؟پاسخ: آن کس که ولي امر مسلمين با اوعقد ذمّه مي بندد که امروز وجود خارجي ندارد.
سوال :
کافر معاهد را توضيح دهيد؟
جواب :
آن کس که با مسلمانان ويا با جمعي از ايشان پيمان عدم تعرض مي بندد.
سوال :
کافري که مال اومحترم است را توضيح دهيد؟
جواب :
آن کس که نوعي از سوي مسلمان امان دارد ( مستآمن ، ذمّي ، معاهد )
سوال :
لحيان را توضيح دهيد؟
جواب :
دواستخوان فک که صورت را در بر گرفته وريش بر آنها مي رويد.
سوال :
مثقال صيرفي را توضيح دهيد؟
جواب :
مقداري از طلا که در بازار ، متعارف وشناخته شده است وفروشندگان طلا ، اندازه آن را مي دانند.
سوال :
محاذات ميقات را توضيح دهيد؟
جواب :
اگر دوخط متقاطع فرض کنيم که زاويه قائمه نود درجه تشکيل دهند ويکي از آن دوخط در مکه ودومي از ميقات گذرد وقتي انسان در نقطه تقاطع روبه قبله ومکه مکرمه بايستد اودر واقع در محاذات وبرابر ميقات قرار گرفته است واعتبار در چنين محاذاتي ، صدق عرفي است ودقت عقلي لازم نمي باشد.
سوال :
مشهور را توضيح دهيد؟
جواب :
يعني حکم مزبور ، احتياط وجوبي است.
سوال :
موسيقي متناسب با مجالس لهوولعب را توضيح دهيد؟
جواب :
آنچه که مردمان لاابالي در مجالس بزم وعياشي مي نوازند ويا مي خوانند.
سوال :
نيت قربت مطلق را توضيح دهيد؟
جواب :
عملي که به قصد تقرب به خدا به جا آورده مي شود بدون تعيين ادا وقضا بودن آن ويا هر خصوصيت ديگر.
سوال :
وطي شبهه را توضيح دهيد؟
جواب :
اقدام به عمل جنسي وهمخوابي با کسي که حلال نيست اما به توهم حليت وبدون تعمّد گناه صورت گرفته باشد ويا وطي به خيال صحت عقدي که در واقع باطل بوده وداراي اثر شرعي نبوده است ، واقع گرديده است .
سوال :
واجب مي شود با اشکال را توضيح دهيد؟
جواب :
به هر حال انجام آن بر مکلف واجب ولازم است . پس فتواي وجوبي است .
سوال :
واجب مي شود به تأمل را توضيح دهيد؟
جواب :
آن نيز فتواي به وجوب شئ است .
سوال :
واجب مي شود به کفايت را توضيح دهيد؟
جواب :
همه بايد آن را انجام دهند اما با قيام جمعي از عهده ديگران ساقط مي شود ولي اگر همه ترک کنند ، سزاوار کيفر شوند.