حجّيّت اسناد
سوال 37 :
- محترما از حضرت إمام استدعاء دارم بفرمائيد:
آيا اسناد رسمى مملکتى و يا نوشته‌هاى عادى که به امضاء علماء بزرگ و با مهر آنان ممهور باشد در فصل خصومت مى‌تواند مثل "شاهد" حجّت باشد؟ يا
استفتاءات، ج3، ص: 75
فصل خصومت منحصر به علم و إقرار و بيّنه و يمين است و به غير اينها نمى‌شود فصل خصومت کرد؟
جواب:
- اسناد کتبى حجّيّت شرعيّه ندارند، مگر آنکه براى قاضى موجب علم باشد.
سوال 38 :
- مساحت و وضعيّت دو يا چند ساختمان و ملک مجاور آنها با مساحت و وضعيّت معيّنه در سند ثبتى هر يک مغايرت دارد (يعنى مساحت زمين بعضى از آنان کمتر از آن است که در سند قيد شده و مساحت زمين بعضى ديگر بيشتر) و نزديک به سى سال از وقوع اختلاف مورد ابتلاء مى‌گذرد، در خلال اين مدّت هر کدام با همين وضعيّت چند بار مورد معامله قرار گرفته است.
معلوم نيست دليل بر عملکرد مالک و يا مالکين (که در آن زمان اين اختلاف را موجب شده‌اند) غصب يا عدم آگاهى يا بى‌توجّهى به مقرّرات إدارى بوده يا علل ديگرى داشته است. بنابر اين آيا مالکين متصرّفه فعلى حقّى بر يکديگر دارند يا خير؟ ضمنا مالک مجاور و اينجانب در موقع خريد از اين اختلاف مطّلع بوده‌ايم و ليکن معلوم نيست معاملات قبلى فوق الذکر با علم به اختلاف انجام شده يا خير؟
جواب:
- سند اعتبار شرعى ندارد، و در فرض مذکور هيچيک از متصرّفين حقّى بر ديگرى ندارد، مگر به طريق شرعى حقّ او إثبات شود.
استفتاءات، ج3، ص: 77