خمس
فتاواى امام خمينى «قدّس سرّه»
فتاواى آيت الله العظمى خامنه اى «دام ظله»
سوال 1 :
اگر کسى خانه‌اش را بفروشد و خانه‌اى ديگر بخرد يا بسازد آيا پول خانه فروخته شده خمس دارد، اگر چه بر آن پول، سال نگذرد؟جواب :
اگر خانه فروخته شده از ارباح مکاسب و حقوق و در آمد بدون دادن خمس تهيه شده، پول فروش آن فورا خمس دارد.
سوال 1 :
اگر کسى خانه مسکونى خود را بفروشد براى آنکه خانه‌اى ديگر بخرد يا بسازد آيا پول خانه فروخته شده خمس دارد يا نه؟جواب :
اگر بعد از سال فروخته و خانه چون از مؤونه[4] بوده تخميس نشده پول فروش آن خمس ندارد، هر چند تا سر سال باقى بماند.
2- پولى که براى ثبت نام حج پرداخت شده، اگر در همان سال قرعه به نام او در آيد خمس ندارد و اگر براى سالهاى بعد در آمد بايد حساب کند، مگر اينکه قبلا استطاعت داشته‌و نتواند به حج برود مگر آنکه اين پول را بدهد.
2- پولى که براى ثبت نام حج يا عمره پرداخت شده اگر به عنوان اجرت سفر مطابق قراردادى که بين شخص و سازمان حج و زيارت بسته شده ـ پرداخته‌اند، خمس آن واجب نيست، مگر آنکه پول را پس بگيرند.
سوال 3 :
اگر مبلغى نزد شخصى بطور امانت و يا رهن براى اجاره منزل نزد صاحب خانه بسپارد آيا با توجه به اينکه از اين پول به عنوان يک وسيله استفاده مى‌شود وجوهات به اين پول تعلق مى‌گيرد؟جواب :
خمس دارد و هر وقت امکان وصول آن باشد بايد خمس آن را بدهد.
سوال 3 :
معمول است که براى اجاره خانه مقدارى پول پيش پرداخت مى‌کنند، اگر اين پول از منافع کسب باشد و چند سال در نزدصاحب خانه بماند، آيا پس از دريافت بلافاصله بايد خمس آن پرداخت شود و يا اينکه مؤونه شده خمس ندارد و در صورتى که بخواهد با همان پول در جاى ديگر منزل اجاره کند، چطور؟جواب :
مادامى که به اين پول براى اجاره منزل نياز دارد، خمس ندارد.
5- ... اگر پول را چند سال نگاه دارد براى آنکه خانه بخرد، از مؤونه حساب نمى‌شود و واجب است خمس آن را بپردازد.
سوال :
به پولى که انسان براى ازدواج يا تحصيل کنار مى‌گذارد آيا خمس تعلق مى‌گيرد يا خير؟
جواب :
اگر از درآمد کسب باشد و سال بر آن بگذرد خمس دارد.
سوال 5 :
کسى که نياز به تهيه يکى از لوازم خانگى؛ مانند يخچال دارد و استطاعت خريد آن را يکجا ندارد و ماهيانه پولى پس‌انداز مى‌نمايد تا وقتى که پول به حدّ لازم رسيد آن را خريدارى نمايد، و يا براى مخارج ازدواج پول پس‌انداز مى‌کند، اکنون که سال خمسى او رسيده به پولى که به اين منظور کنار گذاشته شده، خمس تعلق مى‌گيرد؟جواب :
پول پس‌انداز شده از منفعت کسب اگر براى تأمين هزينه‌هاى زندگى در آينده نزديک (مثلاً تا دو سه ماه پس از سال خمسى) باشد و با پرداخت خمس آن نتواند وسائل زندگى مورد حاجت را تأمين نمايد، پرداخت خمس آن، واجب نيست.